SuperZebra rusza po raz trzeci: piesi w centrum uwagi

Briefing dotyczący programu SuperZebra, realizowanego od 2023 roku w województwie opolskim, stanowił okazję do refleksji nad bezpieczeństwem pieszych na drogach, które w ostatnich latach stało się priorytetem władz Opolszczyzny. Przyjmując postawę troski i zaangażowania, gospodarze projektu podkreślali, jak ważne jest zrozumienie, iż bezpieczeństwo nie kończy się na kierowcach, ale w równym, a czasem choćby większym stopniu dotyczy samych pieszych.

Dwie pierwsze edycje programu (lata 2023 – 2025) przyniosły modernizację 58 przejść dla pieszych, a ich łączna wartość przekroczyła 6,5 mln zł. Teraz do puli trafia kolejne 5 mln zł, które zamienią się w nowe, bezpieczne lokalizacje na mapie regionu. Od 14 listopada do 12 grudnia 2025 r. gminy mogą zgłaszać swoje pomysły na kolejne bezpieczne przejścia.

Robert Węgrzyn, członek zarządu województwa, podkreślił szeroki zakres pojęcia bezpieczeństwa, które w tej chwili obejmuje wszystko – od wozów strażackich po dokładne zabezpieczenie przejść dla pieszych. To nie jest tylko kwestia statystyk, choć one odsłaniają przerażającą prawdę – ponad połowa zdarzeń drogowych w regionie wiąże się z pieszymi, którzy często nie zachowują odpowiednich zasad na przejściach. Węgrzyn nie szczędził danych, które bezlitośnie wykazały, iż to piesi częściej łamią przepisy niż kierowcy; w 2025 roku, niemal dwukrotnie więcej pieszych zostało ukaranych za wykroczenia na pasach niż kierowców. Ta ironia bezpieczeństwa wyraźnie wskazuje, iż ochrona pieszych musi mieć różne oblicza, a projekt SuperZebra jest na to najlepszą odpowiedzią. Wydane przez województwo blisko 6 milionów złotych (czy raczej prawie 7 milionów łącznie z wkładem gmin) to inwestycja w spokój i zdrowie mieszkańców, która już teraz zmienia codzienną rzeczywistość, a przyszły rok przyniesie kolejne efekty.

Z kolei Tomasz Hanzel, dyrektor Departamentu Infrastruktury i Gospodarki, przedstawił konkretne ramy trzeciej edycji programu. Od tego momentu samorządy województwa mają możliwość zgłaszania się i otrzymywania dofinansowania na działania poprawiające bezpieczeństwo pieszych – od modernizacji oświetlenia po instalację zaawansowanych, wzbudzanych sygnalizacji. Symboliczny, ale konieczny wkład własny samorządów nie powinien nikogo odstraszać – 10 czy 20 tysięcy złotych przy projekcie wartym około 200 tysięcy to niewielki koszt, a zyski dla mieszkańców są nie do przecenienia. Szczególną uwagę Hanzel zwrócił na znaczenie współpracy mieszkańców i samorządów. To oni, spacerując ulicami, widzą miejsca zagrożenia najszybciej i to ich głos może zdecydować o tym, które przejścia zostaną ujęte w programie. Szczególnie premiowane są te lokalizacje, gdzie ruch pieszych gwałtownie wzrasta – w okolicy żłobków, przedszkoli, domów kultury czy przychodni zdrowia – bo tam zagrożenie jest najbardziej realne i stałe. Termin składania wniosków jest napięty, do 12 grudnia, ale Hanzel zapewnił, iż Urząd Marszałkowski gwałtownie oceni zgłoszenia i przyzna dofinansowania, które łącznie sięgną 5 milionów złotych w latach 2026-2027, pozwalając na poprawę bezpieczeństwa na 40–50 przejściach.

Grzegorz Cebula, reprezentujący Zarząd Dróg Wojewódzkich, uchylił rąbka technicznej tajemnicy tego, co już udało się zrealizować i jakie nowoczesne rozwiązania są już na opolskich drogach. Według jego słów, zmodernizowano już 51 przejść, w tym 9 wyposażonych w wzbudzaną sygnalizację świetlną. Każde przejście przechodzi kompleksową odnowę – nie tylko wymianę lub doposażenie oświetlenia, ale także często remont chodników lub ich dobudowę. Asymetryczne oświetlenie, skupione na kierunku wjazdu pojazdów, sprawia, iż piesi stają się widoczni znacznie wcześniej, co zwiększa szanse na reakcję kierowców. Do tego dochodzą lampy wczesnego ostrzegania umieszczone nad przejściami oraz charakterystyczne „kocie oczka” – punktowe świetlne znaczniki w jezdni, które zapalają się, gdy pieszy zamierza przejść przez ulicę. Nowoczesne i dopracowane technicznie SuperZebry są zdecydowanie in plus w porównaniu z wieloma starszymi, często zaniedbanymi pasami, gdzie zagrożenia wciąż są na porządku dziennym.

SuperZebra to nie tylko inwestycja w infrastrukturę, ale w kulturę bezpieczeństwa i świadomość mieszkańców regionu. To reakcja na realne, zauważalne zagrożenia i konkretny przykład, jak kooperacja samorządów, ekspertów i społeczności może uczynić przestrzeń miejską lepszą i bezpieczniejszą. Podczas briefingu można było wyczuć autentyczne zaangażowanie i przekonanie, iż choćby pasy na drodze mają moc oddziaływania na losy tysięcy ludzi – i to moc, którą warto wspierać bardzo konkretnymi działaniami.

Fot. melonik