Stan klęski żywiołowej. Wysokie prawdopodobieństwo jego wprowadzenia

Szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego Jacek Siewiera uznał, iż wprowadzenie stanu klęski żywiołowej jest odpowiednim krokiem do uruchomienia europejskiego mechanizmu RescUE. Umożliwia on mobilizację zasobów finansowanych przez Unię Europejską.

Mechanizm ten obejmuje flotę samolotów gaśniczych, helikopterów, medycznych środków ewakuacyjnych oraz szpitali polowych, a także zasoby do zapewnienia schronienia, transportu i dostaw energii.

Siewiera zaznaczył, iż wdrożenie Brzegowych Stacji Ratownictwa SAR i rozpoczęcie retencjonowania fali przez zbiornik Racibórz Dolny to pozytywne działania. Wezwał również Brukselę do okazania solidarności, przypominając, iż Polska wielokrotnie pomagała w sytuacjach kryzysowych w UE. W sytuacjach szczególnych zagrożeń Konstytucja przewiduje możliwość wprowadzenia stanu nadzwyczajnego, takiego jak stan klęski żywiołowej.

Rys. X

Trzeci stan nadzwyczajny w Polsce

Stan klęski żywiołowej, obok stanu wojennego i stanu wyjątkowego, jest jednym z nadzwyczajnych stanów opisanych w konstytucji. Jego zasady reguluje ustawa z 18 kwietnia 2002 roku, która przewiduje, iż rząd wprowadza stan klęski żywiołowej rozporządzeniem na maksymalnie 30 dni, z możliwością przedłużenia za zgodą Sejmu.

Klęska żywiołowa definiowana jest jako katastrofa naturalna lub awaria techniczna, której skutki zagrażają życiu lub zdrowiu wielu osób, mieniu na dużą skalę, lub środowisku w dużych obszarach. Wymaga ona zastosowania nadzwyczajnych środków i współdziałania różnych organów oraz służb pod jednolitym kierownictwem.

Zapowiedziany przez premiera stan klęski żywiołowej byłby trzecim stanem nadzwyczajnym wprowadzonym w Polsce po 1945 roku. W dniu 13 grudnia 1981 roku, na podstawie uchwały Rady Państwa i na wniosek Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego, wprowadzono stan wojenny w całej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, jednak nie było to zgodne z ówczesną Konstytucją.

Następnie 2 września 2021 roku prezydent Andrzej Duda, na wniosek Rady Ministrów, ogłosił stan wyjątkowy wzdłuż granicy polsko-białoruskiej.

Do tej pory stan klęski żywiołowej nie został wprowadzony ani podczas epidemii Covid-19, ani w czasie powodzi w 1997 i 2010 roku.