Małe reaktory modułowe – przyszłość polskiej energetyki?
Technologia małych reaktorów modułowych (SMR) może odegrać kluczową rolę w transformacji energetycznej Polski. Eksperci Baker McKenzie wskazują, iż SMR-y mogą zasilać zarówno przemysł, jak i sektor ciepłowniczy. Dzięki stabilnym cenom energii i zeroemisyjności mogą stać się atrakcyjną alternatywą dla tradycyjnych źródeł energii.
Zasada działania reaktora SMR
Małe reaktory modułowe (SMR, z ang. Small Modular Reactors) to nowoczesne jednostki jądrowe o mocy do 300 MW(e), co stanowi około jednej trzeciej mocy tradycyjnych reaktorów jądrowych.Kluczowe cechy SMR-ów
- Kompaktowe rozmiary: Dzięki mniejszym gabarytom, SMR-y mogą być instalowane w miejscach niedostępnych dla dużych elektrowni jądrowych.
- Modularność: Komponenty reaktorów są produkowane seryjnie w fabrykach, co umożliwia ich łatwy transport i montaż na miejscu eksploatacji.
- Elastyczność zastosowań: SMR-y mogą działać samodzielnie lub w grupach, dostosowując się do lokalnych potrzeb energetycznych.
Przemysł potrzebuje stabilnych dostaw energii
Polski przemysł, szczególnie energochłonne sektory, takie jak hutnictwo, chemia czy centra danych, wymaga dużych ilości energii i jej stabilnych dostaw. SMR-y, jako źródło dyspozycyjne, mogą spełnić te wymagania.
Agnieszka Skorupińska z Baker McKenzie zauważa:
Big techy na świecie wyrażają zainteresowanie SMR-ami. Można się też spodziewać, iż mogłyby szukać lokalizacji swoich inwestycji w Polsce w pobliżu bloków SMR
Orlen planuje dwa reaktory SMR do 2035 roku
Grupa Orlen ogłosiła, iż do 2035 roku uruchomi dwa reaktory SMR o łącznej mocy 600 MW. Stabilność cen energii wynikająca z długowieczności reaktorów (mogą one pracować przez kilkadziesiąt lat) to najważniejszy argument przemawiający za wdrożeniem technologii SMR.
Arkadiusz Ratajczak, ekspert Baker McKenzie komentuje:
To przykład tego, iż SMR-y będą wykorzystywane na potrzeby dużych odbiorców przemysłowych, którzy są bardzo narażeni na wahania cen paliw, w tym gazu ziemnego. Oni liczą przede wszystkim na tanią energię, ale równie ważne jest, by energia była stabilnie dostarczana i by ceny były przewidywalne.
Kolejnym przykładem giganta zainteresowanego SMR jest Google, które inwestuje w atom, aby zasilić AI.
SMR-y mogą wspierać ciepłownictwo systemowe
Ciepłownictwo systemowe w Polsce jest silnie uzależnione od paliw kopalnych. SMR-y mogą stać się rozwiązaniem umożliwiającym dekarbonizację tego sektora. Jak wskazują eksperci, reaktory mogłyby dostarczać ciepło zimą, a latem produkować energię elektryczną wykorzystywaną m.in. na potrzeby klimatyzacji. Dodatkowo, w przyszłości energia z SMR-ów mogłaby posłużyć do produkcji zielonego wodoru.
Możliwość budowy na terenach po elektrowniach węglowych
Jednym z atutów SMR-ów jest możliwość ich instalacji na terenach zamykanych elektrowni węglowych. Istniejąca infrastruktura przesyłowa może znacząco obniżyć koszty inwestycji i przyspieszyć jej realizację.
SMR-y – niższe koszty i krótszy czas budowy
Choć SMR-y to technologia nowa, bazuje na sprawdzonych rozwiązaniach z energetyki jądrowej. Ich moc nie przekracza 300 MW, a części reaktora są produkowane fabrycznie i montowane na miejscu. To skraca czas budowy do 5-7 lat.
Modularność pozwala na stopniową rozbudowę i dodatkowe obniżenie kosztów początkowych. Poza tym, Wymiana paliwa w SMR-ach może być rzadsza niż w klasycznych elektrowniach jądrowych
Czy energia z SMR-ów będzie konkurencyjna cenowo?
Według szacunków, koszt energii z SMR-ów może być porównywalny z elektrowniami węglowymi, a choćby OZE. W przeciwieństwie do odnawialnych źródeł, reaktory nie wymagają kosztownych magazynów energii czy wsparcia jednostek gazowych.
Polska chce kilkunastu reaktorów do 2050 roku
Jeszcze kilka lat temu planowano w Polsce choćby 70 reaktorów SMR, ale plany te zweryfikowano. w tej chwili mówi się o kilkunastu jednostkach do 2040-2050 roku. Jednak wciąż brak przepisów różnicujących duży atom i SMR-y. Skrócenie ścieżki legislacyjnej mogłoby znacząco przyspieszyć realizację projektów.
Pierwszy na świecie SMR powstaje w Kanadzie
Kanadyjski reaktor BWRX-300 w Darlington może stać się wzorem dla polskich inwestycji. Orlen Synthos Green Energy planuje wykorzystać tę samą technologię GE-Hitachi. Ekspert, Arkadiusz Ratajczak, dodaje:
Z dostępnych informacji wynika, iż w połowie tego roku kanadyjski nadzór jądrowy ma wydać ostateczną decyzję co do zgody na budowę tej jednostki. To będzie moment, który pozwoli zweryfikować plany dotyczące polskiej inwestycji.
Wcześniejsze publikacje na ten temat: Bitwa o atom. Niemcy sprzeciwiają się polskim planom
