Śląskie obchody Międzynarodowego Dnia Ławnika Katowice, czerwiec 2025 r.

Ławnicy – niedoceniony filar sprawiedliwości.

13 czerwca, w historycznej Sali Sejmu Śląskiego w Katowicach, odbędą się uroczyste obchody Międzynarodowego Dnia Ławnika – święta ludzi, którzy z oddaniem i odpowiedzialnością współtworzą wymiar sprawiedliwości w Polsce.

Wydarzenie, które odbędzie się dzień przed oficjalną datą (14 czerwca), będzie miało wyjątkowy charakter dzięki wsparciu Marszałka Województwa Śląskiego oraz Prezydenta Miasta Katowice. Wydarzenie objęte zostało także patronatem medialnym radia eM oraz wKatowicach. Uroczystość uświetni występ Kwintetu Śląskich Kameralistów Filharmonii Śląskiej – muzyczna oprawa, która doda wydarzeniu nie tylko uroczystego, ale i wzruszającego charakteru.

Plakat – MDŁ 2025-jpg

Głos podczas wydarzenia zabierze m.in. Przewodnicząca Rady Ławniczej przy Sądzie Okręgowym w Katowicach Pani Jagoda Swaryczewska, która w imieniu środowiska ławniczego przypomni, jak ważna, choć często niedostrzegana, jest rola ławnika.

AGENDA – MDŁ 2025-jpg

– Jestem ławnikiem. I mówię dziś z dumą, ale też z troską – tak rozpocznie swoje przemówienie. Przypomni, iż instytucja ławnika funkcjonuje w Polsce od XIV wieku, a ławnicy – wybierani z grona obywateli – byli i są zawsze głosem społeczności w sądach. Po burzliwych dziejach – rozbiorach, PRL-u i transformacji ustrojowej – ławnicy wciąż pełnią istotną rolę
w orzekaniu spraw karnych, cywilnych i pracowniczych, zasiadając u boku sędziów zawodowych.

Jednak ta funkcja – mimo swojej rangi – niesie ze sobą także wiele wyzwań.
Ławnicy nie mają zapewnionych systemowych szkoleń, miejsc pracy w sądzie ani żadnych dodatków do emerytury. Mimo iż są wybierani przez rady gmin i orzekają w trudnych sprawach, ich praca opiera się niemal wyłącznie na dobrej woli i poczuciu obywatelskiego obowiązku.

– Nie chcemy przywilejów. Chcemy sprawiedliwości. Chcemy uznania – przemówi przewodnicząca. – Jeśli mówi się nam, iż jesteśmy równi sędziemu zawodowemu w decyzji orzeczniczej, to oczekujemy równej opieki, szacunku i warunków pracy.

Statystyki nie pozostawiają złudzeń – jeszcze kilkanaście lat temu w Polsce było ponad 30 tysięcy ławników. Dziś jest ich zaledwie około 10 tysięcy – najmniej w historii. Również województwo śląskie boryka się z dramatycznymi brakami.

Pomimo trudności środowisko ławnicze nie poddaje się – działa oddolnie, organizuje szkolenia i wspiera się wzajemnie. Nadzieję daje także powołanie przez Ministerstwo Sprawiedliwości Rady ds. Ławników – to pierwszy krok w stronę bardziej systemowego wsparcia.

Tegoroczne święto ławników to nie tylko okazja do celebracji, ale też do przypomnienia
o społecznej i obywatelskiej roli, jaką pełnią.

– Silna pozycja ławnika to silniejsze sądownictwo. Sprawiedliwe. Przejrzyste. I naprawdę bliskie człowiekowi – podkreśli Przewodnicząca.

W uroczystości wezmą udział ławnicy z całego regionu, przedstawiciele Ministerstwa Sprawiedliwości i władz województwa, miasta Katowice, służby mundurowe oraz środowisko sędziowskie. Dzięki obecności Policji, Straży Miejskiej i Straży Pożarnej, wydarzenie zyskuje dodatkowy wymiar wspólnotowości i służby na rzecz obywateli.

Warto też przypomnieć, iż każdy obywatel może ubiegać się o funkcję ławnika. Wystarczy mieć ukończone 30 lat, wykształcenie co najmniej średnie, pełnię praw publicznych
i obywatelskich, nie być karanym oraz mieszkać na terenie gminy prowadzącej nabór. Kandydata może zgłosić organizacja społeczna, związek zawodowy lub grupa co najmniej 50 obywateli.

To otwarta droga – ale wymagająca. Wymaga odwagi, odpowiedzialności i empatii. Ale też daje niezwykłą satysfakcję – bo uczestniczyć w wymierzaniu sprawiedliwości to najwyższy wyraz zaufania, jakim społeczeństwo obdarza obywatela.

To cytat i motto z przemówienia Przewodniczącej Rady Ławniczej przy Sądzie Okręgowym
w Katowicach przewodniczącej rady ławników przy Sądzie Okręgowym w Katowicach Jagody Swaryczewskiej.

Ławnicy – widzialni, potrzebni, zaangażowani. #DzieńŁawnika #Katowice #WymiarSprawiedliwości #SpołecznaRola