Siły polityczne Nowej Kaledonii zawarły porozumienie ws. przyszłości tego terytorium

Siły polityczne Nowej Kaledonii, terytorium zamorskiego Francji, zawarły porozumienie w sprawie przyszłości tego terytorium. Jest ono kompromisem między zwolennikami związku z Francją a stronnikami niepodległości. Przewiduje m.in. wpisanie „państwa Nowej Kaledonii” do konstytucji Francji.

O zawarciu porozumienia, po 10 dniach rozmów i ostatniej nocy negocjacji, poinformowano w sobotę rano. Projekt porozumienia został podpisany przez 18 delegatów – przedstawicieli sił politycznych reprezentowanych w nowokaledońskim Kongresie.

Według źródła wśród lojalistów, na które powołała się agencja AFP, zapadła zgoda, by prawo do głosowania uzyskali napływowi mieszkańcy Nowej Kaledonii, którzy mieszkają tam co najmniej od 10 lat. Nowa ordynacja zacznie obowiązywać od wyborów lokalnych w 2031 roku.

Kwestia ta była głównym powodem zamieszek, które wybuchły na archipelagu w 2024 roku. Przeciwnicy rozszerzenia praw wyborczych uważali, iż doprowadzi ono do zmniejszenia wpływu rdzennej ludności – Kanaków.

Jednocześnie projekt porozumienia przewiduje utworzenie narodowości kaledońskiej, która będzie współistnieć z obywatelstwem Francji. Do konstytucji Francji zostanie wpisane „państwo Nowa Kaledonia”, które będzie mogło być uznane przez społeczność międzynarodową.

Porozumienie przewiduje również wsparcie gospodarcze i finansowe dla Nowej Kaledonii, a także plan ratowania kluczowej dla archipelagu, a od pewnego czasu nierentownej, branży niklu.

Kompromis, który partie lojalistyczne uznały za „historyczny”, ma zostać zatwierdzony przez połączone izby parlamentu Francji pod koniec roku, a w Nowej Kaledonii – przez jej mieszkańców w referendum w 2026 roku.

Położona w zachodniej części Pacyfiku Nowa Kaledonia stała się kolonią francuską w 1853 r.; od 1946 roku jest terytorium zamorskim Francji, a od 1998 roku także francuską „wspólnotą sui generis” o szerokiej autonomii. Trzykrotnie odbyły się tam referenda w sprawie niepodległości i każdorazowo większość głosujących opowiedziała się za utrzymaniem więzi z Francją. (PAP)