Rząd przywraca limit 70 lat. Zmiany skierowane w konkretną grupę pracujących

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało projekt nowelizacji, który zakłada przywrócenie granicy wieku zawodowego dla komorników i asesorów komorniczych z obecnych 65 do 70 lat. Ta zapowiadana reforma oznacza powrót do rozwiązań, które obowiązywały przed 2019 rokiem i ma na celu zakończenie sporów sądowych oraz wyrównanie statusu komorników względem innych zawodów prawniczych zaufania publicznego.

Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce

Historia granicy wieku zawodowego dla komorników jest przykładem legislacyjnej niestabilności, która dotyka polski wymiar sprawiedliwości. Do 2019 roku komornicy, podobnie jak sędziowie, prokuratorzy czy notariusze, mogli wykonywać swój zawód do ukończenia 70. roku życia. Ta granica pozwalała doświadczonym prawnikom kontynuować działalność zawodową długo po osiągnięciu standardowego wieku emerytalnego, co było korzystne zarówno dla nich samych, jak i dla systemu prawnego, który mógł korzystać z ich wieloletniego doświadczenia i kompetencji.

Jednak w 2019 roku wprowadzono zmiany, które obniżyły tę granicę do 65 lat, tworząc wyraźną dysproporcję między komornikami a innymi zawodami prawniczymi. Ta decyzja spotkała się z natychmiastowym sprzeciwem środowiska komorniczego, które uznało ją za przejaw dyskryminacji i nierównego traktowania. Wielu doświadczonych komorników, którzy zostali odwołani z urzędu po ukończeniu 65. roku życia, zdecydowało się skierować sprawy na drogę sądową, kwestionując zgodność nowych przepisów z konstytucyjną zasadą równości wobec prawa.

Sądy administracyjne w zdecydowanej większości przyznawały rację skarżącym, wydając wyroki korzystne dla komorników. W uzasadnieniach podkreślano, iż obniżenie granicy wieku zawodowego tylko dla jednej grupy zawodowej, przy jednoczesnym utrzymaniu wyższej granicy dla innych podobnych profesji, stanowi nieuzasadnione zróżnicowanie sytuacji prawnej obywateli. Takie rozstrzygnięcia nie tylko podważały legalność dokonanych odwołań, ale również nakładały na Skarb Państwa obowiązek wypłaty odszkodowań, co generowało dodatkowe koszty dla budżetu.

Właśnie te okoliczności skłoniły obecne Ministerstwo Sprawiedliwości do przygotowania projektu nowelizacji, który przywraca granicę wieku zawodowego komorników i asesorów komorniczych do 70 lat. Projekt został już zaakceptowany przez Radę Ministrów i czeka na procedowanie w parlamencie. jeżeli zmiany zostaną przyjęte, automatyczne odwoływanie komorników z powodu ukończenia 65. roku życia przestanie obowiązywać, a osoby, które zostały odwołane na tej podstawie, będą mogły ubiegać się o przywrócenie na stanowisko.

Warto wyraźnie podkreślić, iż proponowana zmiana nie oznacza podwyższenia wieku emerytalnego. Komornicy i asesorzy komorniczcy przez cały czas będą mieli prawo przejść na emeryturę po osiągnięciu ustawowego wieku, czyli 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Nowelizacja jedynie daje im możliwość kontynuowania pracy zawodowej przez dodatkowe pięć lat, jeżeli wyrażą taką wolę. Jest to rozwiązanie analogiczne do tego, które funkcjonuje w przypadku innych zawodów prawniczych, a jego celem jest zapewnienie równego traktowania wszystkich grup zawodowych działających w obszarze wymiaru sprawiedliwości.

Przywrócenie wyższej granicy wieku zawodowego dla komorników ma również wymiar praktyczny. Doświadczeni komornicy, którzy przez dekady zdobywali wiedzę i umiejętności w swojej profesji, mogą skutecznie wykorzystać te kompetencje, pracując przez dodatkowe lata. Ich doświadczenie jest szczególnie cenne w przypadkach skomplikowanych postępowań egzekucyjnych, gdzie znajomość niuansów prawnych i procedur może znacząco wpłynąć na efektywność działań.

Z drugiej strony, przeciwnicy podniesienia granicy wieku argumentują, iż zawód komornika wymaga nie tylko znajomości prawa, ale również dobrej kondycji fizycznej i psychicznej, szczególnie w kontekście czynności terenowych, które często wiążą się z wizytami u dłużników czy prowadzeniem licytacji. Wskazują oni, iż wraz z wiekiem zdolności te mogą ulegać osłabieniu, co potencjalnie mogłoby wpływać na jakość wykonywanych zadań. Zwolennicy zmiany odpowiadają jednak, iż system nadzoru nad komornikami daje wystarczające gwarancje weryfikacji ich kompetencji, niezależnie od wieku.

Dyskusja o granicy wieku zawodowego komorników wpisuje się w szerszy kontekst debaty o wieku emerytalnym w Polsce. Mimo iż formalne przejście na emeryturę pozostaje osobistą decyzją, wiele osób wybiera kontynuowanie aktywności zawodowej także po osiągnięciu wieku emerytalnego. Dotyczy to szczególnie zawodów wymagających specjalistycznej wiedzy i doświadczenia, gdzie wieloletnia praktyka jest cennym atutem. Przymusowe odwoływanie komorników po ukończeniu 65. roku życia mogło być postrzegane jako wyraz nieufności wobec ich kompetencji, co w przypadku zawodu zaufania publicznego jest szczególnie dotkliwe.

Wprowadzenie granicy 70 lat dla komorników i asesorów komorniczych będzie również oznaczać koniec prawnej nierówności, która istniała między nimi a innymi grupami zawodowymi w wymiarze sprawiedliwości. Sędziowie, prokuratorzy i notariusze już teraz mogą wykonywać swoje obowiązki do osiągnięcia tego wieku, co tworzyło wrażenie, iż praca komorników jest mniej wymagająca lub mniej istotna dla systemu prawnego. Przywrócenie jednolitej granicy wieku dla wszystkich tych profesji podkreśla równorzędność ich roli w funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwości.

Z perspektywy społecznej, wydłużenie możliwości wykonywania zawodu komornika może przynieść korzyści w postaci zwiększenia dostępności usług egzekucyjnych. Doświadczeni komornicy, którzy pozostaną aktywni zawodowo, będą mogli obsługiwać większą liczbę spraw, co potencjalnie może przyczynić się do skrócenia czasu oczekiwania na przeprowadzenie egzekucji i poprawy jej skuteczności. Jest to szczególnie istotne w kontekście narastającego problemu przewlekłości postępowań w polskim wymiarze sprawiedliwości.

Jednocześnie, wprowadzenie wyższej granicy wieku może wpłynąć na dynamikę zmian pokoleniowych w zawodzie komorniczym. Młodzi prawnicy, którzy aspirują do objęcia stanowiska komornika, mogą napotkać dodatkowe trudności, jeżeli osoby w tej chwili pełniące te funkcje zdecydują się pozostać na stanowiskach przez dodatkowe pięć lat. Z drugiej strony, wydłużona możliwość współpracy między doświadczonymi komornikami a młodszymi prawnikami może sprzyjać przekazywaniu wiedzy i umiejętności, co w dłuższej perspektywie będzie korzystne dla całego środowiska.

Warto również zauważyć, iż zmiana granicy wieku zawodowego komorników i asesorów komorniczych jest częścią szerszych reform w wymiarze sprawiedliwości, które mają na celu poprawę jego funkcjonowania i dostosowanie do współczesnych standardów. Przywrócenie możliwości wykonywania zawodu do 70. roku życia może być postrzegane jako element stabilizacji systemu prawnego, który w ostatnich latach doświadczył wielu gwałtownych zmian.

Projekt nowelizacji, który został już przyjęty przez Radę Ministrów, trafi teraz do parlamentu, gdzie zostanie poddany dalszej procedurze legislacyjnej. jeżeli zostanie uchwalony i wejdzie w życie, odwoływanie komorników i asesorów komorniczych z urzędu z powodu ukończenia 65. roku życia przestanie obowiązywać. Dla osób, które zostały już odwołane na tej podstawie, otworzy się możliwość powrotu do zawodu, co może wymagać dodatkowych regulacji przejściowych.

Decyzja o przywróceniu granicy wieku zawodowego komorników do 70 lat jest również sygnałem, iż państwo docenia wartość doświadczenia zawodowego i kompetencji, które nabywa się wraz z latami praktyki. W czasach, gdy społeczeństwo się starzeje, a średnia długość życia systematycznie wzrasta, umożliwienie dłuższej aktywności zawodowej osobom, które chcą i mogą pracować, wydaje się rozwiązaniem racjonalnym i zgodnym z trendami demograficznymi.

Podsumowując, projekt nowelizacji przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości, który zakłada podniesienie granicy wieku zawodowego dla komorników i asesorów komorniczych z 65 do 70 lat, jest próbą naprawienia nierówności, która powstała po zmianach wprowadzonych w 2019 roku. Przywrócenie wyższej granicy wieku ma zakończyć spory sądowe, wyrównać sytuację komorników względem innych zawodów zaufania publicznego i umożliwić wykorzystanie doświadczenia starszych prawników. Jednocześnie nie oznacza to podwyższenia wieku emerytalnego, a jedynie daje komornikom możliwość dłuższego wykonywania zawodu, jeżeli wyrażą taką wolę. To rozwiązanie, które respektuje konstytucyjną zasadę równości wobec prawa i może przyczynić się do poprawy funkcjonowania systemu egzekucji sądowej w Polsce.