3 godzin temu
Wprowadzenie obowiązkowych składek ZUS dla umów cywilnoprawnych, takich jak umowa o dzieło i umowa zlecenie, to jeden z „kamieni milowych” Krajowego Planu Odbudowy. Polska musi je spełnić, by uzyskać unijne środki. Nowe regulacje, które mają objąć również składkę zdrowotną i emerytalną, mogą znacząco wpłynąć na wynagrodzenia oraz zwiększyć koszty zatrudnienia. Wypłaty mogą spaść choćby o 1/3.
Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce
Wpływ na wynagrodzenia „na rękę” i koszty zatrudnienia
Eksperci podkreślają, iż planowane zmiany będą miały bezpośredni wpływ na zarobki netto pracowników. Pracownicy zatrudnieni na umowach cywilnoprawnych będą musieli liczyć się z obniżką wynagrodzeń „na rękę”. Dla wielu osób, zwłaszcza tych pracujących sezonowo lub w charakterze freelancerów, elastyczność form zatrudnienia była kluczowa. Teraz może stać się mniej atrakcyjna.
Nie tylko pracownicy odczują konsekwencje nowych regulacji. Pracodawcy, szczególnie ci z sektorów takich jak rolnictwo, budownictwo czy handel, którzy często korzystają z elastycznych form zatrudnienia, będą zmuszeni ponieść wyższe koszty. Szacuje się, iż koszty zatrudnienia osób na umowach cywilnoprawnych mogą wzrosnąć choćby o 20%. Np. w przypadku umowy zlecenia o wartości 10 000 zł brutto, pracodawca może ponieść koszt o 2 000 zł wyższego niż dotychczas. Może to wpłynąć na politykę zatrudnienia i zwiększyć trudności w pozyskiwaniu pracowników w szczytowych sezonach.
Polacy niechętni zmianom
MRiPS podkreśla, iż „ozusowienie” umów cywilnoprawnych ma na celu poprawę stabilności rynku pracy oraz walkę z jego segmentacją. Wszyscy pracownicy będą mieli wtedy zabezpieczenie emerytalne i dostęp do ubezpieczenia zdrowotnego. Ministerstwo przekonuje ponadto, iż nowe przepisy mogą przyczynić się do zmniejszenia niepewności. Przede wszystkim związanej z elastycznymi formami zatrudnienia. Inne argumenty to chęć zapewnienia większego bezpieczeństwa socjalnego.
Jednak, badania ujawniają, iż Polacy nie są przychylni zmianom. W badaniu przeprowadzonym w sierpniu 2024 roku przez UCE Research na próbie ponad 1000 osób, 59% ankietowanych opowiedziało się za renegocjacją tzw. kamienia milowego KPO. Wyniki wskazują na szeroką niechęć wobec pomysłu obowiązkowych składek ZUS dla umów cywilnoprawnych. Wielu Polaków obawia się, iż zmiany te wpłyną na znaczne obniżenie zarobków. Przemysław Głośny, prezes Useme.com, ostrzega, iż zarobki osób pracujących na umowach o dzieło mogą spaść choćby o jedną trzecią. To znacząco uderzy w freelancerów, artystów i pracowników sezonowych, którzy do tej pory korzystali z elastycznych form zatrudnienia.
Zmiany mogą mieć szczególnie dotkliwe skutki dla sektorów opartych na pracy sezonowej, takich jak turystyka, rolnictwo i handel detaliczny. W tych branżach często stosuje się elastyczne formy zatrudnienia, które pozwalają na dostosowanie liczby pracowników do bieżących potrzeb. Wprowadzenie składek ZUS może jednak spowodować, iż wynagrodzenia netto pracowników sezonowych spadną choćby o 13-14%. Wzrost kosztów zatrudnienia sprawi, iż firmy mogą mieć trudności z zatrudnieniem odpowiedniej liczby osób. Będzie to szczególnie widoczne w okresach zwiększonego zapotrzebowania na siłę roboczą.
Kwestia renegocjacji „kamienia milowego” KPO
Wyniki badania zleconego przez Useme pokazują, iż społeczeństwo w dużej mierze popiera renegocjację zobowiązań związanych z KPO. Zwolennicy zmian, stanowią niemal 59% respondentów. Argumentują, iż wprowadzenie składek ZUS powinno być dokładniej przemyślane i dostosowane do specyfiki polskiego rynku pracy. Jedynie 14,6% badanych popierało obowiązkowe ozusowienie wszystkich umów, a aż 26,4% respondentów nie miało sprecyzowanej opinii na ten temat. Takie wyniki świadczą o braku społecznego konsensusu co do zasadności wprowadzanych regulacji.
Kontrowersje wokół planowanych zmian w systemie ubezpieczeń społecznych wskazują na potrzebę szerszej debaty publicznej. Objęcie wszystkich form zatrudnienia obowiązkowymi składkami ZUS mogłoby wpłynąć na znaczną grupę pracowników. Szacuje się, iż ponad 2,3 miliona Polaków jest zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych. Wprowadzenie nowych przepisów wymaga dokładnego rozważenia ich wpływu na sytuację finansową pracowników i koszty prowadzenia działalności przez pracodawców.
Wprowadzenie obowiązkowych składek ZUS dla umów cywilnoprawnych, takich jak umowa zlecenie i umowa o dzieło, wywołuje liczne kontrowersje. Polacy obawiają się, iż zmiany te mogą doprowadzić do znacznego spadku zarobków oraz wzrostu kosztów zatrudnienia, szczególnie w branżach sezonowych. Rząd argumentuje, iż nowelizacja przepisów to krok ku większej stabilności na rynku pracy. Jednak wyniki badań sugerują potrzebę dalszych rozmów i analizy, czy proponowane regulacje są odpowiednie dla polskich realiów.
