Rząd chce wykupywać zagrożone nieruchomości i uprościć odbudowę

Chodzi o projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw. Projektowane przepisy przewidują m.in. wykup zniszczonych nieruchomości przez Skarb Państwa, zamianę mieszkań lub domów jednorodzinnych na lokale komunalne, uproszczoną procedurę odbudowy oraz wsparcie dla przedsiębiorców.

Wykup nieruchomości będzie organizowany przez Wody Polskie ze środków Skarbu Państwa. Skierowany zostanie do właścicieli legalnie wybudowanych budynków, które zostały zniszczone i mają decyzję o rozbiórce. Nieruchomości te muszą znajdować się na terenach zagrożonych powodzią.

„Przed sprzedażą będzie można wystąpić do Wód Polskich o wycenę nieruchomości” – dodała KPRM. Cena wykupu ma obejmować wartość rynkową gruntu oraz wartość odtworzeniową budynku, bez uwzględnienia zniszczeń.

Możliwość wykupu działek z bonifikatą

W uzasadnionych przypadkach Wody Polskie będą mogły wskazać działkę do wykupu i zaproponować zakup z bonifikatą w wysokości 20 proc. Wykup obejmie również budynki mieszkalne, które nie zostały zniszczone przez powódź. Na przejętych nieruchomościach zostanie wprowadzony zakaz zabudowy. „Wykupowi nie będą podlegać działki nabyte po powodzi” – zaznaczyła KPRM.

Zgodnie z projektem, zniszczone mieszkania lub domy będą mogły być zamieniane na mieszkania komunalne na zasadzie „metr za metr” – czyli metr zniszczonego mieszkania za metr lokalu komunalnego, bez uwzględniania szkód.

Jeśli mieszkanie było mniejsze niż lokal komunalny, dopłata obejmie cenę rynkową za każdy dodatkowy metr kwadratowy. Natomiast jeżeli było większe – gmina nie dopłaci różnicy. Program będzie obowiązywał do września 2027 r.

Premia powodziowa na remonty

W projekcie przewidziano także tzw. premię powodziową na remonty budynków wielorodzinnych. Będzie ona dostępna dla właścicieli lub zarządców budynków, w których szkody wynoszą co najmniej 5 proc. wartości obiektu. Premia pokryje od 50 do 70 proc. kosztów remontu. Wnioski o wsparcie będzie można składać w Banku Gospodarstwa Krajowego w ciągu 12 miesięcy od wystąpienia uszkodzenia.

Rząd planuje uproszczenie procedur związanych z odbudową domów jednorodzinnych o powierzchni do 140 m². Nowe przepisy mają pozwalać na prowadzenie robót budowlanych na podstawie zgłoszenia, bez konieczności uzyskiwania pozwolenia na budowę – jak to było dotąd.

Zasiłek w wysokości tysiąca złotych na osuszanie zostanie przedłużony do końca 2025 roku. Jednocześnie czas na składanie wniosków o zasiłki na remont lub odbudowę nieruchomości zostanie wydłużony do 30 czerwca br.

Wsparcie dla przedsiębiorców

Rząd chce również wprowadzić pomoc dla osób fizycznych wynajmujących lokale użytkowe przedsiębiorcom. Środki będzie można przeznaczyć na remonty i naprawy, a wypłatą zajmie się ZUS.

Przedsiębiorcy zyskają też możliwość umorzenia składek ZUS za dwa nowe okresy: od 1 sierpnia do 31 grudnia 2024 roku oraz od 1 stycznia do 31 maja 2025 roku.

Projekt zakłada zmiany dotyczące odbudowy zniszczonych urządzeń wodnych. Proces ten ma być możliwy bez konieczności uzyskiwania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Zwolnienie z tego obowiązku nie oznacza jednak zniesienia innych procedur, np. w obszarach Natura 2000.

Rozwiązanie to obejmie 66 inwestycji uzgodnionych z Komisją Europejską przez Dyrektora Generalnego Ochrony Środowiska.

Uproszczona procedura oczyszczania koryt rzek

Uproszczona ma zostać także procedura oczyszczania koryt rzek. Wody Polskie będą mogły usuwać drzewa i krzewy bez konieczności uzyskania wcześniejszej zgody. Ma to dotyczyć także obszarów położonych między linią brzegu a wałem przeciwpowodziowym lub naturalnym wysokim brzegiem. Procedura ta będzie obowiązywać do końca 2026 r.

Projekt przewiduje również nowe obowiązki dla gmin. Te, na których terenie znajdują się obszary szczególnie zagrożone powodzią, będą zobowiązane do przekazywania raz na kwartał do Wód Polskich rejestru wydanych decyzji o ustaleniu warunków zabudowy.