Równo za miesiąc wchodzi system, który zmieni wszystko. Tyle wyniesie kaucja za butelki i puszki

1 października to oficjalna data wprowadzenia w Polsce długo zapowiadanego systemu kaucyjnego. Do ceny napojów będzie doliczana opłata za opakowanie: puszkę lub butelkę (szklaną i plastikową). To będzie prawdziwa rewolucja, która rodzi mnóstwo pytań. W tym artykule postaramy się odpowiedzieć na te najważniejsze.


System kaucyjny ma zwiększyć poziomu recyklingu i ponownego wykorzystania opakowań po napojach. Chodzi o coś więcej niż tylko zwykłą segregację śmieci. Ma zachęcić nas do tego, by puste butelki i puszki nie były wyrzucane na ulicę, do lasu czy do zmieszanych odpadów, ale wracały do obiegu. A nic nie motywuje lepiej niż pieniądze. Po prostu wtedy nie odzyskamy pieniędzy za kaucję.

Dlaczego w Polsce wprowadzany jest system kaucyjny?

Jak czytamy na oficjalnej stronie Ministerstwa Klimatu, wprowadzenie systemu ma przynieść szereg korzyści:

zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska przez odpady opakowaniowe,

zwiększenie poziomu selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych,

zwiększenie poziomów recyklingu odpadów opakowaniowych,

stworzenie pozytywnych nawyków dot. segregowania odpadów.


To również wymóg unijnej dyrektywy SUP (Single-Use Plastics), która nakłada na Polskę obowiązek osiągnięcia bardzo wysokich poziomów selektywnej zbiórki opakowań – aż 77 proc. od 2025 roku i 90 proc. od 2029 roku. Bez systemu kaucyjnego osiągnięcie tych celów byłoby praktycznie niemożliwe.

Jak będzie działał system kaucyjny w praktyce?

Kaucja za butelki nie jest niczym nowym: dobrze to wiedzą amatorzy piwa czy turyści, bo w wielu krajach europejskich to norma (Chorwacja, Dania, Estonia, Finlandia, Holandia, Islandia, Litwa, Łotwa, Niemcy, Norwegia czy Szwecja).

Nowe rozwiązanie działa na podobnej zasadzie, ale jest znacznie szersze i będzie wygodniejsze dla klientów. Od 1 października 2025 roku systemem objęte zostaną:

jednorazowe butelki z tworzyw sztucznych (PET) o pojemności do 3 litrów,

puszki metalowe o pojemności do 1 litra,

butelki szklane wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra.


W praktyce będzie to wyglądać tak, iż przy kasie w sklepie do ceny napoju zostanie doliczona kaucja. Stanie się to więc dopiero na etapie płatności, dlatego trzeba pamiętać, iż cena produktu na półce nie będzie zawierać tej opłaty. Każde opakowanie objęte systemem będzie miało specjalne oznaczenie – logotyp systemu kaucyjnego oraz informację o wysokości kaucji. Takie jak niżej.

Warto podkreślić, iż kaucję odzyskamy tylko za opakowania z tym konkretnym logotypem. Butelki i puszki kupione przed 1 października lub te, które nie są objęte systemem (np. po mleku czy oleju), przez cały czas należy wyrzucać do odpowiednich pojemników do segregacji i będzie za nie doliczona nowa opłata.

Ile wyniesie kaucja i gdzie będzie można oddać butelki i puszki?

Najważniejsza dla nas, jako konsumentów, kwestia to wysokość kaucji i sposób jej odzyskania. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Klimatu i Środowiska, stawki będą takie same w całej Polsce.

Wysokość kaucji za butelki i puszki:

Butelki plastikowe (PET) i puszki metalowe: 50 groszy

Butelki szklane wielokrotnego użytku: 1 złoty

Jest też wyjątek: sklepy nie zawsze muszą oddawać pieniądze w formie gotówki, ale mogą też dać nam bon, kupon lub voucher na zakupy.

Gdzie będzie można oddać opakowania? Obowiązek zbierania opakowań będą miały wszystkie sklepy o powierzchni powyżej 200 m2 (czyli np. dyskonty i markety). Mniejsze placówki będą mogły dołączyć do systemu dobrowolnie.

Ponadto ustawa gwarantuje, iż w każdej gminie powstanie co najmniej jeden punkt odbioru. Opakowania będzie można zwracać manualnie u pracownika sklepu (np. przy kasie) lub w specjalnych automatach, tzw. recyklomatach lub butelkomatach (pierwsze już powstały np. przy Lidlach czy Biedronkach).

Największa nowość w stosunku do starych zasad kaucyjnych, będzie taka, iż przy zwrocie opakowań nie będzie wymagane okazanie paragonu. Tym samym butelkę kupioną w jednym sklepie będziemy mogli bez problemu oddać w zupełnie innym, w dowolnym miejscu w Polsce.

Jest jeden bardzo istotny warunek. Jak czytamy w oficjalnych zasadach: "opakowań nie należy zgniatać przed oddaniem do punktu zbiórki". Muszą być one puste, ale w całości, aby automat lub pracownik mógł zeskanować kod i potwierdzić, iż opakowanie jest w systemie. Zgnieciona lub zniszczona puszka czy butelka może nie zostać przyjęta w sklepie.