Coraz więcej państw wstrzymuje dostawy broni do Izraela, protestując przeciw działaniom wojsk w Strefie Gazy. W tle rośnie napięcie międzynarodowe i fala antysemityzmu w Europie.
Coraz więcej państw ogranicza lub wstrzymuje dostawy broni do Izraela, wyrażając sprzeciw wobec działań izraelskiego wojska w Strefie Gazy. Decyzje te – choć w dużej mierze symboliczne wobec dominującej roli Stanów Zjednoczonych i Niemiec – wysyłają wyraźny sygnał polityczny: metody stosowane przez Tel Awiw budzą coraz większy sprzeciw międzynarodowy, a konflikt przekłada się na wzrost napięć społecznych w Europie.
Kto odciął broń?
Od października 2023 roku co najmniej dwadzieścia cztery państwa zawiesiły lub ograniczyły sprzedaż broni i sprzętu wojskowego dla Izraela. Hiszpania przegłosowała całkowity zakaz eksportu uzbrojenia, a podobne decyzje podjęły Belgia, Wielka Brytania, Kanada, Niemcy, Włochy, Irlandia, Niderlandy, Słowenia oraz kilka państw afrykańskich i bliskowschodnich. Rządy tłumaczą swoje decyzje zarzutami o zbrodnie wojenne i potencjalny akt ludobójstwa w Gazie, podnoszonymi przez niezależne komisje ONZ, organizacje zajmujące się prawami człowieka i badaczy genocydów. Izrael konsekwentnie odrzuca te oskarżenia, określając raporty mianem fałszywych.
Eksperci z SIPRI (Stockholm International Peace Research Institute) zwracają uwagę, iż ograniczenia te w praktyce mają niewielki wpływ na zdolności militarne Izraela, ponieważ 99 procent głównych systemów konwencjonalnych pochodzi z USA i Niemiec. choćby częściowe wstrzymanie dostaw przez Niemcy czy Włochy wysyła jednak silny sygnał polityczny i zwiększa presję dyplomatyczną.
Rozejm wynegocjowany przez Trumpa
Po miesiącach intensywnych działań zbrojnych w Strefie Gazy udało się wynegocjować tymczasowe zawieszenie broni. Prezydent USA Donald Trump odegrał rolę mediatora, wykorzystując swoje kontakty polityczne w regionie, by wymusić przerwanie działań wojennych.
Rozejm przewiduje wstrzymanie bombardowań w miastach, zapewnienie dostaw humanitarnych do Gazy oraz częściowe otwarcie punktów kontrolnych dla ludności cywilnej. Mimo porozumienia obie strony pozostają nieufne, a eksperci ostrzegają, iż zawieszenie broni ma charakter tymczasowy i w każdej chwili może zostać zerwane.
Antysemityzm w Europie i Polsce
Konflikt w Strefie Gazy przekłada się także na narastający antysemityzm w Europie. Raporty organizacji takich jak ADL i Fundacja Ośrodka KARTA wskazują na wzrost liczby ataków słownych i manifestacji antyizraelskich, które często przybierają charakter antysemicki, oraz aktów wandalizmu wobec żydowskich instytucji. W wielu krajach UE retoryka oskarżająca Żydów zbiorowo o działania państwa Izrael podsyca napięcia społeczne.
W Polsce obserwuje się zarówno radykalizację grup skrajnych, jak i nasilenie dyskusji w mediach społecznościowych, gdzie antysemickie treści szeroko rozprzestrzeniają się pod płaszczykiem krytyki polityki Izraela. Eksperci podkreślają, iż rosnące napięcia w Strefie Gazy bezpośrednio wpływają na bezpieczeństwo Żydów w Europie i wymagają zdecydowanej reakcji państwa.
Międzynarodowe reperkusje
Reakcje międzynarodowe na wstrzymanie dostaw broni są zróżnicowane. Stany Zjednoczone pozostają głównym dostawcą sprzętu wojskowego dla Izraela, a Niemcy i Włochy sygnalizują możliwość wznowienia eksportu po ustabilizowaniu sytuacji w Gazie. Kraje takie jak Hiszpania, Irlandia i Belgia pokazują, iż presja społeczna i moralna może skutkować realnymi decyzjami politycznymi.
Analitycy ostrzegają, iż w obliczu rosnącego konfliktu, nasilającej się fali antysemityzmu i stopniowego wycofywania wsparcia militarnego Izrael stoi przed jednym z największych wyzwań w swojej nowoczesnej historii. Rozwiązanie problemu wymaga zarówno politycznego kompromisu, jak i zdecydowanych działań przeciwdziałających nienawiści wobec Żydów w Europie i na świecie.