Rolnictwo ekologiczne w Polsce – analiza KOWR

7 miesięcy temu

Portal Informacyjny: Komisja Europejska wdraża, w latach 2023-2027, nowe podejście do rolnictwa w Unii Europejskiej na bazie strategii „Europejski Zielony Ład”. Narzędziami realizującymi nowe podejście w sektorze rolno-żywnościowym są strategia „od pola do stołu” oraz strategia na rzecz bioróżnorodności. W dokumentach tych produkcja ekologiczna została wskazana, jako sektor produkcji rolnej, realizujący cele „zazieleniania” Wspólnej Polityki Rolnej, a także transformacji ekologicznej unijnego rolnictwa w rolnictwo o zrównoważonym sposobie gospodarowania, w szczególności poprzez działania rolników przeciwdziałające zmianom klimatu, zapewniające ochronę środowiska i zachowanie różnorodności biologicznej.

Z tego względu Komisja Europejska wyznaczyła dla państw członkowskich Unii Europejskiej wspólny cel, jakim jest przeznaczenie do 2030 r. co najmniej 25 proc. powierzchni użytków rolnych na poziomie całej Unii Europejskiej na rolnictwo ekologiczne oraz znaczny wzrost akwakultury ekologicznej. W tym celu Komisja Europejska zwróciła się do każdego państwa członkowskiego o opracowanie planu działań, który ma na celu rozwój produkcji ekologicznej oraz o wyznaczenie krajowej wartości powierzchni użytków rolnych przeznaczonej na rolnictwo ekologiczne do 2030 r., przy uwzględnieniu zróżnicowanych uwarunkowań państw członkowskich.

„Ramowy Plan Działań dla Żywności i Rolnictwa Ekologicznego w Polsce na lata 2021–2030” Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi stanowi powyższy plan działań, którego celem jest rozwój produkcji ekologicznej, w tym rozwój rynku produktów ekologicznych w Polsce oraz przeznaczenie do 2030 r. co najmniej 7 proc. powierzchni użytków rolnych objętych systemem produkcji ekologicznej. Cel ten oznacza podwojenie do 2030 r. powierzchni użytków rolnych objętych tym systemem w stosunku do roku 2019 oraz dążenie do osiągnięcia ponad miliona hektarów tej powierzchni.

Wsparcie sektora rolnictwa ekologicznego zaplanowano dla wszystkich uczestników łańcucha żywnościowego „od pola do stołu”, począwszy od wsparcia rolników w obszarze produkcji rolnej surowców i przetwórstwa, poprzez działania wspierające inwestycje i potencjał rynkowy, w tym małych i średnich gospodarstw, skracanie łańcuchów dostaw, działania kształtujące popyt i zaufanie konsumentów do produktów ekologicznych i produkcji ekologicznej, aż po wsparcie integracji branży oraz krajowego doradztwa rolniczego.

Wsparcie finansowe, w ramach Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej, na lata 2023-2027, będzie przyznawane głównie na podstawie „Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027”, w tym w ramach interwencji „Rolnictwo ekologiczne”. Celem interwencji jest wspieranie dobrowolnych zobowiązań rolników, którzy podejmują się utrzymać lub przejść na praktyki i metody rolnictwa ekologicznego określone w prawodawstwie unijnym i krajowym. Wsparciem w ramach interwencji objęte są powierzchnie w ramach następujących grup upraw: rolnicze, warzywne, zielarskie, sadownicze podstawowe, jagodowe, sadownicze ekstensywne, paszowe oraz trwałych użytków zielonych (TUZ), prowadzone zgodnie z zasadami rolnictwa ekologicznego.

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi sporządza i aktualizuje „Ramowy Plan Działań dla Żywności i Rolnictwa Ekologicznego w Polsce” (obecnie na lata 2021–2030). Jego celem jest stały rozwój sektora rolnictwa ekologicznego oraz rynku żywności ekologicznej, wyrażany w wolumenie produkcji oraz wartości rynku. Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR) uczestniczy w realizacji działań, dotyczących rolnictwa ekologicznego, głównie poprzez promocję w Polsce i za granicą unijnego oznaczenia „Rolnictwo ekologiczne” oraz produktów rolno-spożywczych, a także wdrażanie dwóch poddziałań w zakresie działania 3. „Systemy jakości produktów rolnych i środków spożywczych”, w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014—2020.

Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa wspólnie z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi, realizuje kampanie informacyjno-promocyjne dotyczące rolnictwa ekologicznego (w tym w ramach kontynuowania ogólnopolskich i regionalnych działań informacyjno-edukacyjnych pod wspólnym hasłem „#KupujŚwiadomie”). Prowadzone działania mają na celu budowanie rozpoznawalności oznaczenia produkcji ekologicznej, edukowanie konsumentów na temat metod produkcji ekologicznej i zalet posiadania unijnego certyfikatu oraz zwiększenie spożycia żywności produkowanej w Polsce, a przez to wzrost konkurencyjności polskich produktów rolno-spożywczych. Dodatkowo jest realizowana kampania dedykowana rolnikom/producentom, która dotyczy przepisów, uwarunkowań prawnych oraz dobrych praktyk. Kampania ułatwia środowisku rolnemu pozyskanie informacji na temat unijnego systemu jakości. Działania skierowane do obu grup odbiorców docelowych są prowadzone z wykorzystaniem różnych kanałów komunikacji (np.: telewizja, radio, media społecznościowe, reklama zewnętrzna), ale przy zachowaniu spójnego komunikatu.

Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa prowadzi także działania finansowane z budżetu krajowego mające na celu wspieranie rozwoju współpracy handlowej sektora rolno-spożywczego z zagranicą, poprzez organizowanie udziału uczestników tego sektora (w tym producentów produktów ekologicznych), w międzynarodowych przedsięwzięciach promocyjnych i informacyjnych. Działania te obejmują wystąpienia na polskich stoiskach narodowych na targach zagranicznych, udział w towarzyszących im misjach handlowych oraz spotkaniach biznesowych pod hasłem „Poland tastetgood”. Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa wspiera także organizacje branżowe i międzybranżowe w realizacji promocyjno-informacyjnych programów prostych w ramach wsparcia polityki rolnej (WPR), na wybranych unijnych i światowych rynkach rolnych.

Ponadto w zakresie obsługiwanych przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa branżowych funduszy promocji produktów rolno-spożywczych są realizowane zadania przyczyniające się do rozwoju produkcji ekologicznej w Polsce. Celem działań finansowanych z funduszy jest: wspieranie marketingu rolnego, wzrost spożycia oraz wzmocnienie wizerunku polskich produktów rolno-spożywczych (w tym produktów ekologicznych), jak również zaprezentowanie ich, jako produktów specyficznych oraz wyróżniających się wysoką jakością.

Według stanu na dzień 31 grudnia 2022 r. łączna powierzchnia ekologicznych użytków rolnych w Polsce wynosiła 554.630 ha, o 0,9 proc. więcej niż przed rokiem. Rolnictwo ekologiczne na obecnym etapie rozwoju w Polsce to m.in. stopniowo rosnąca liczba producentów ekologicznych, powierzchni ekologicznych użytków rolnych oraz przetwórni, a także popyt przewyższający podaż. W Polsce działalnością w zakresie produkcji ekologicznej zajmowało się 22.880 producentów ekologicznych. W odniesieniu do 2021 r. liczba producentów ekologicznych wzrosła o 5 proc. (tj. o 1.090).

https://portal-informacyjny.com/polska-wies-xxi-ochrona-lasow-a-bezpieczenstwo-zywnosciowe/

Najliczniejszą grupę producentów ekologicznych stanowią producenci rolni (92,6 proc.). W 2022 r. działalność w tym zakresie prowadziło blisko 21.190 producentów rolnych, o 6 proc. więcej niż w 2021 r. Drugą grupę w 2022 r. stanowili producenci ekologiczni prowadzący działalność w zakresie przygotowania produktów ekologicznych (tj. przetwarzania, konserwowania lub innego działania, któremu poddawany jest nieprzetworzony produkt, niezmieniającego produktu wyjściowego, takie jak: ubój, rozbiór, czyszczenie lub mielenie, jak również pakowanie, znakowanie lub wprowadzanie zmian w znakowaniu odnoszących się do produkcji ekologicznej) – 1.220 (5,3 proc.). Kolejną grupę stanowili producenci ekologiczni prowadzący działalność w zakresie dystrybucji/wprowadzania do obrotu produktów ekologicznych – 1.190 (5,2 proc.).Najwięcej producentów ekologicznych funkcjonuje na terenie województwa podlaskiego (4.090.; 17,9 proc. ogółu producentów ekologicznych w Polsce), a następnie: warmińsko-mazurskiego (3.690; 16,1 proc.), mazowieckiego (2.870; 12,6 proc.) i zachodniopomorskiego (2.630; 11,5 proc.). Według danych Głównego Inspektoratu Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (IJHARS) największą powierzchnię ekologicznych użytków rolnych zajmują w Polsce zboża uprawiane na ziarno, a następnie świeże warzywa i owoce oraz ziemniaki. W gospodarstwach ekologicznych najczęściej prowadzony jest chów drobiu, a następnie bydła i owiec.

Analiza została przygotowana przez Biuro Analiz i Strategii Krajowego Ośrodek Wsparcia Rolnictwa