Rewolucja w wypłatach emerytur. Tak teraz będą trafiać do seniorów

W polskim systemie emerytalnym zachodzi stopniowa, ale zdecydowana zmiana, która odzwierciedla szersze przemiany społeczne i technologiczne. Coraz więcej emerytów i rencistów decyduje się na otrzymywanie swoich świadczeń bezpośrednio na konto bankowe, rezygnując z tradycyjnej formy dostawy przez listonosza. Najnowsze dane z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych pokazują, iż w marcu 2025 roku aż 80 procent wszystkich wypłacanych świadczeń trafiało bezpośrednio na rachunki bankowe beneficjentów.

Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce

Ta zmiana w sposobie odbierania emerytur i rent jest częścią szerszego trendu zwiększania poziomu ubankowienia polskiego społeczeństwa. Jeszcze kilka lat temu znacznie większa liczba seniorów preferowała tradycyjną formę dostarczania świadczeń przez pocztę. Statystyki pokazują wyraźny spadek tej metody wypłat – w grudniu 2020 roku ZUS przekazywał pocztą około 2,2 miliona świadczeń miesięcznie, natomiast w 2024 roku liczba ta zmniejszyła się do 1,78 miliona. Ta tendencja spadkowa utrzymuje się i wszystko wskazuje na to, iż będzie kontynuowana w nadchodzących latach.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych aktywnie promuje przelewy bankowe jako metodę wypłaty świadczeń, podkreślając liczne korzyści związane z tym rozwiązaniem. Przede wszystkim chodzi o bezpieczeństwo finansowe emerytów i rencistów. Otrzymywanie pieniędzy bezpośrednio na konto eliminuje ryzyko kradzieży gotówki, która może zdarzyć się przy tradycyjnych wypłatach. Dodatkowo, bankowość elektroniczna oferuje wygodę i oszczędność czasu – nie ma potrzeby oczekiwania na listonosza czy dostosowywania swojego harmonogramu dnia do jego wizyty.

Przelewy bankowe stanowią również element strategii państwa zmierzającej do zwiększenia obrotu bezgotówkowego w polskiej gospodarce. Dla samego ZUS-u oznacza to wymierne korzyści w postaci obniżenia kosztów operacyjnych związanych z obsługą wypłat. Dystrybucja świadczeń drogą elektroniczną jest znacznie tańsza niż tradycyjne metody dostarczania gotówki, co przekłada się na oszczędności w budżecie instytucji.

Analiza danych z grudnia ubiegłego roku pokazuje, iż łącznie wypłacono ponad 8,8 miliona długoterminowych świadczeń, z czego prawie 80 procent trafiło bezpośrednio na konta bankowe. Jest to wyraźny sygnał, iż beneficjenci coraz lepiej odnajdują się w korzystaniu z nowoczesnych, szybszych i bardziej zautomatyzowanych form rozliczeń finansowych.

Interesujące jest to, iż stopień ubankowienia różni się znacząco w zależności od rodzaju świadczenia. Najwyższy poziom bankowej obsługi dotyczy nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych, gdzie niemal 99 procent wypłat realizowanych jest poprzez przelewy. Również emerytury pomostowe (96 procent) oraz świadczenia przedemerytalne (prawie 95 procent) charakteryzują się bardzo wysokim stopniem ubankowienia. Wśród standardowych emerytur przelewy bankowe stanowią ponad 82 procent wszystkich wypłat.

Z drugiej strony, najniższe wskaźniki ubankowienia występują przy wypłatach świadczeń dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (zaledwie 43,3 procent). Podobnie niski poziom dotyczy programu „Mama 4+” (47 procent) oraz rent socjalnych (66,4 procent). Te różnice nie są przypadkowe – odzwierciedlają one specyficzne wyzwania i bariery, z jakimi mierzą się poszczególne grupy beneficjentów.

Osoby otrzymujące świadczenia o najniższym poziomie ubankowienia często doświadczają różnych form wykluczenia – cyfrowego, transportowego czy ekonomicznego. Mogą mieć ograniczony dostęp do technologii lub nie posiadać umiejętności niezbędnych do korzystania z bankowości elektronicznej. Część z nich mieszka w miejscach oddalonych od placówek bankowych, co dodatkowo utrudnia założenie i obsługę konta. Dla tych osób tradycyjna forma dostarczania świadczeń przez listonosza pozostaje najdogodniejszym rozwiązaniem.

Dostrzegając te wyzwania, Zakład Ubezpieczeń Społecznych od kilku lat prowadzi różnorodne działania edukacyjne skierowane do seniorów i innych grup zagrożonych wykluczeniem cyfrowym. Jedną z takich inicjatyw jest kampania informacyjna „Bezpiecznie, zdrowo, bezgotówkowo”, organizowana z okazji Dni Seniora. W ramach tej akcji ZUS oferuje starszym osobom wsparcie w zakresie korzystania z bankowości elektronicznej, organizując warsztaty, szkolenia i indywidualne konsultacje.

Programy edukacyjne ZUS obejmują nie tylko podstawy obsługi konta bankowego, ale również kwestie bezpieczeństwa w sieci. Seniorzy uczą się, jak rozpoznawać potencjalne zagrożenia, takie jak phishing czy inne formy oszustw internetowych. Dzięki tym działaniom coraz więcej osób starszych zyskuje kompetencje cyfrowe niezbędne do bezpiecznego korzystania z bankowości elektronicznej.

Warto podkreślić, iż proces przechodzenia na wypłaty bezgotówkowe jest stopniowy i dobrowolny. ZUS nie zmusza emerytów i rencistów do zakładania kont bankowych, szanując indywidualne preferencje i możliwości każdej osoby. Jednocześnie instytucja zachęca do rozważenia tej opcji, przedstawiając jej zalety i oferując pomoc w procesie zmiany.

Dla osób, które decydują się na otrzymywanie emerytury lub renty na konto bankowe, procedura jest stosunkowo prosta. Wystarczy złożyć odpowiedni wniosek w dowolnej placówce ZUS lub przez internet za pośrednictwem platformy PUE ZUS. Konieczne jest podanie numeru rachunku bankowego oraz danych osobowych. Po weryfikacji tych informacji, kolejne świadczenie zostanie już wypłacone przelewem na wskazane konto.

Zmiana sposobu wypłaty świadczeń z ZUS odzwierciedla szersze przemiany technologiczne i społeczne zachodzące w Polsce. Coraz więcej usług przenosi się do sfery cyfrowej, a umiejętność korzystania z nowych technologii staje się niezbędna w codziennym życiu. Dotyczy to również seniorów, którzy – wbrew stereotypom – coraz chętniej korzystają z nowoczesnych rozwiązań technologicznych.

Korzyści z otrzymywania emerytury na konto bankowe wykraczają poza samo bezpieczeństwo i wygodę. Posiadanie rachunku bankowego daje seniorom dostęp do szeregu dodatkowych usług finansowych, takich jak możliwość realizowania przelewów, oszczędzania na lokatach czy korzystania z kart płatniczych. To z kolei przekłada się na większą niezależność finansową i lepszą kontrolę nad własnymi środkami.

Warto również wspomnieć o aspekcie ekologicznym całego procesu. Zmniejszenie liczby fizycznych dostaw świadczeń przez listonoszy przekłada się na ograniczenie zużycia paliwa i emisji spalin, co ma pozytywny wpływ na środowisko naturalne. W dobie rosnącej świadomości ekologicznej jest to dodatkowy argument przemawiający za bankowością elektroniczną.

Trend wzrostowy ubankowienia emerytur i rent będzie prawdopodobnie kontynuowany w najbliższych latach, w miarę jak kolejne pokolenia – coraz bardziej oswojone z technologią cyfrową – będą przechodziły na emeryturę. Jednocześnie ważne jest, aby nie zapominać o osobach, które z różnych powodów nie mogą lub nie chcą korzystać z bankowości elektronicznej. Dla nich tradycyjny system dostarczania świadczeń przez pocztę pozostaje istotną opcją, która powinna być utrzymana.

Systematyczny wzrost poziomu ubankowienia świadczeń emerytalno-rentowych w Polsce pokazuje, iż seniorzy coraz lepiej odnajdują się w cyfrowym świecie. Jest to również dowód na skuteczność działań edukacyjnych podejmowanych przez ZUS i inne instytucje. W przyszłości można się spodziewać dalszego zwiększania odsetka świadczeń wypłacanych bezpośrednio na konta bankowe, co będzie korzystne zarówno dla samych beneficjentów, jak i dla całego systemu zabezpieczenia społecznego.

źródło: rynekzdrowia.pl/Warszawa w Pigułce