W ciągu ostatniej dekady Chiny stały się globalnym liderem w dziedzinie innowacyjnych terapii przeciwnowotworowych, konkurując z zachodnimi gigantami farmaceutycznymi. Dzięki przełomowym technologiom, takim jak spersonalizowane szczepionki mRNA, chińskie start-upy biotechnologiczne obniżają koszty leczenia raka choćby o 99% w porównaniu z cenami na Zachodzie. Jak to możliwe? I czy Chiny zdominują rynek onkologiczny do końca tej dekady?
Od science fiction do rzeczywistości: mRNA w walce z rakiem
Jeszcze 10 lat temu terapia spersonalizowaną szczepionką mRNA przeciwnowotworową wydawała się luksusem dostępnym tylko dla najbogatszych – koszt leczenia jednego pacjenta sięgał choćby 1 miliona dolarów. Dziś firmy takie jak Likang Life Sciences i ZSky z Pekinu pracują nad tym, by ceny tych terapii spadły do 100 000 juanów (ok. 13 800 USD) za pełną kurację.
– “To nie jest science fiction. Nasze rozwiązania są nie tylko tańsze, ale i bardziej skuteczne niż tradycyjne metody” – mówi Chen Li, założyciel Likang Life Sciences, którego firma jako pierwsza w Chinach otrzymała zgodę amerykańskiej FDA na badania kliniczne szczepionki mRNA LK101.
Dlaczego Chiny mogą być tańsze niż Zachód?
Kluczem do sukcesu chińskich firm jest optymalizacja kosztów produkcji oraz innowacyjne podejście technologiczne. Podczas gdy zachodnie koncerny, takie jak Moderna i BioNTech, inwestują w pełną syntezę mRNA, chińskie start-upy stosują hybrydowe rozwiązania, łączące technologię mRNA z komórkami dendrytycznymi (DC) pacjenta.
– “Nasza metoda jest prostsza i tańsza w kontroli jakości oraz syntezie. Wczesne testy pokazują lepszą skuteczność i mniejsze ryzyko nawrotów” – wyjaśnia Cheng Xudong, założyciel ZSky, który wcześniej pracował jako biolog na Northwestern University.
Porównanie kosztów:
USA | 350 000 – 1 000 000 USD | 7–10 lat |
Chiny | 13 800 – 50 000 USD | 3–5 lat |
Źródło: Analiza SCMP (2024), Nature Biotechnology (2025)
Przyspieszone badania kliniczne i AI jako game-changer
Chińskie firmy wykorzystują również sztuczną inteligencję (AI) do szybszego projektowania spersonalizowanych terapii. Dzięki rozwojowi własnych modeli językowych (LLM), takich jak Ernie Bot (Baidu) czy DeepSeek (DeepSeek AI), analiza mutacji nowotworowych jest szybsza i dokładniejsza niż kiedykolwiek wcześniej.
– “Dzięki AI możemy identyfikować cele terapeutyczne w ciągu godzin, a nie tygodni” – podkreśla Cheng.
W 2023 r. zarówno Likang, jak i ZSky otrzymały zgodę chińskiej National Medical Products Administration (NMPA) na rozpoczęcie badań klinicznych. Faza I zakończyła się sukcesem, a w tej chwili realizowane są przygotowania do fazy II.
100% przeżywalności wśród pacjentów z rakiem wątroby
Wyniki badań Likanga są obiecujące. W badaniu z 2018 r., w którym wzięło udział 24 pacjentów z rakiem wątroby, grupa leczona eksperymentalną szczepionką mRNA odnotowała 100% przeżywalność po 5 latach, podczas gdy w grupie kontrolnej zmarły 3 osoby. Wyniki te zaprezentowano na kongresie American Society of Clinical Oncology (ASCO) w 2024 r.
– “Jeśli kolejne fazy potwierdzą te wyniki, możemy zrewolucjonizować leczenie zaawansowanych nowotworów” – mówi Chen.
Czy Chiny wyprzedzą Modernę i BioNTech?
Moderna zapowiedziała, iż do 2027 r. wprowadzi na rynek swoją szczepionkę przeciwnowotworową, opracowywaną we współpracy z Merckiem. Cheng z ZSky uważa jednak, iż chińskie firmy mogą równocześnie lub choćby wcześniej uzyskać aprobatę regulacyjną.
– “Mamy przewagę w postaci niższych kosztów badań, szybszej rekrutacji pacjentów i lepszego dostępu do danych klinicznych” – tłumaczy.
Wyzwania: dostępność i nierówności
Mimo postępu, koszt przez cały czas pozostaje barierą dla wielu pacjentów. Jak zauważa Neeha Zaidi, specjalistka od raka trzustki z Johns Hopkins University, choćby obniżka do 100 000 USD może być zbyt wysoka dla systemów opieki zdrowotnej w krajach rozwijających się.
Czy Chiny będą w stanie zapewnić uniwersalny dostęp do tych terapii? Na razie rząd chiński inwestuje w subsydia i partnerstwa publiczno-prywatne, aby obniżyć ceny.
Nowa era w onkologii
Do 2027 r. możemy zobaczyć pierwsze komercyjne terapie mRNA przeciwnowotworowe z Chin. jeżeli uda się utrzymać obecne tempo rozwoju, koszty mogą spaść choćby poniżej 10 000 USD za kurację, co byłoby przełomem w globalnej walce z rakiem.
– “To jak budowa statku kosmicznego, gdy wszyscy myśleli, iż to niemożliwe” – podsumowuje Chen.
Źródła:
- South China Morning Post (2023) – “What if curing cancer could cost 99% less in China?”
- Nature Biotechnology (2025) – “Advances in mRNA cancer vaccines: A global perspective”
- American Society of Clinical Oncology (ASCO 2024) – Clinical trial data from Likang Life Sciences
- Johns Hopkins Medicine (2023) – Interview with Dr. Neeha Zaidi
- National Medical Products Administration (NMPA) – Regulatory approvals (2023–2025)
Artykuł opracowano na podstawie aktualnych danych na dzień 22 maja 2025 r.
Leszek B. Ślazyk
e-mail: [email protected]
© www.chiny24.com