Rekordowe ujemne ceny energii
Według raportu Montel Analytics, w 2024 roku liczba okresów, w których ceny prądu w transakcjach day-ahead spadły do zera lub poniżej, wyniosła rekordowe 4 838 przypadków. Dla porównania, w 2023 roku takich okresów było 2 442, co oznacza niemal dwukrotny wzrost.
Na pierwszym miejscu pod względem liczby godzin z ujemnymi cenami uplasowała się Finlandia z wynikiem 721 godzin. Głównymi przyczynami były wysoka produkcja energii z wiatru oraz ograniczona integracja z sieciami w Szwecji i Estonii. Również Holandia zmagała się z nadmiarem energii z fotowoltaiki, a Szwecja z dużą produkcją energii wiatrowej. Co ciekawe, na Półwyspie Iberyjskim po raz pierwszy w historii odnotowano ujemne ceny w drugim kwartale 2024 roku.
Odnawialne źródła energii dominują
W 2024 roku odnawialne źródła energii (OZE) stanowiły 50,4% całkowitego miksu energetycznego Europy, osiągając najwyższy udział w historii. Produkcja z paliw kopalnych spadła do poziomu poniżej 25%, a energia jądrowa wzrosła do 24,7%, co było efektem odbudowy francuskiego potencjału jądrowego po historycznych spadkach w 2022 roku.
Francja wyróżniła się największym eksportem energii elektrycznej od 22 lat, co było możliwe dzięki stopniowemu przywracaniu pełnej sprawności reaktorów jądrowych od 2023 roku.
Malejący popyt i wpływ na ceny
Pomimo rosnącej podaży energii ze źródeł odnawialnych, całkowite zapotrzebowanie na energię w Europie spadło o 7,7% w porównaniu z 2023 rokiem, osiągając poziom 2 678 TWh. Główne przyczyny to słabość gospodarcza, zwłaszcza w Niemczech, oraz rosnąca popularność instalacji fotowoltaicznych na dachach, które częściowo pokrywają zapotrzebowanie gospodarstw domowych.
Jednocześnie ceny gazu ziemnego wzrosły o 5,6% rok do roku, osiągając średnio 43 €/MWh. Wzrost ten wynikał z napięć geopolitycznych oraz spadku dostaw gazu rurociągami z Rosji. Pomimo tego, łagodna pogoda ograniczyła zużycie gazu z magazynów, które pod koniec 2024 roku były zapełnione w 76%, co jest bezpiecznym poziomem na zimę w normalnych warunkach.
Perspektywy na przyszłość
Raport zwraca uwagę na rosnącą różnicę cen między szczytowym okresem produkcji energii słonecznej a wieczornymi godzinami szczytu. W miarę jak odnawialne źródła energii wypierają tradycyjne elektrownie, potrzeba zwiększenia elastyczności sieci staje się coraz bardziej paląca.
Rok 2024 pokazał zarówno możliwości, jak i wyzwania związane z transformacją energetyczną. Wdrożenie bardziej zaawansowanych systemów magazynów energii oraz poprawa elastyczności sieci przesyłowych będą najważniejsze dla lepszego zarządzania nadmiarem energii i stabilizacji cen.
