Regulacje prawne magazynów energii

Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii– regulacje dotyczące OZE w Polsce wpływają na rozwój technologii magazynowania energii, ponieważ magazyny energii mogą być kluczowym elementem w efektywnym wykorzystaniu energii z odnawialnych źródeł.

Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997r. Prawo energetyczne– reguluje kwestie związane z produkcją, dystrybucją i magazynowaniem energii. najważniejsze aspekty prawne dotyczące magazynowania energii to m.in. koncesje, taryfikacja oraz bezpieczeństwo energetyczne.

Problemy prawne

Kwestie koncesji: Działalność związana z magazynowaniem energii może wymagać uzyskania odpowiednich koncesji, co jest procesem regulowanym i nadzorowanym przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE).

Integracja z siecią: Integracja magazynów energii z istniejącą infrastrukturą sieciową może wymagać specjalnych uzgodnień oraz spełnienia określonych warunków technicznych i prawnych.

Podatki i opłaty: Kwestie opodatkowania energii zgromadzonej w magazynach oraz opłat za korzystanie z sieci mogą wpływać na rentowność inwestycji w magazynowanie energii.

Istotnym aspektem rozwoju magazynowania energii jest także jego wpływ na środowisko. Każdy rodzaj magazynu może mieć negatywne skutki ekologiczne, zarówno z powodu materiałów użytych do jego budowy (których pozyskanie lub uwolnienie może powodować skażenie), jak i koniecznych przekształceń krajobrazu (np. w przypadku elektrowni pompowo-szczytowej). Aby uniknąć pogłębiania się kryzysu ekologicznego, projektując magazyny energii, należy uwzględniać nie tylko ich wydajność, ale także minimalizować szkodliwość dla przyrody.

Dużą przeszkodą utrudniającą szersze wykorzystywanie systemów magazynowania energii pozostają koszty, zarówno te związane z budową lub wytworzeniem magazynu, jak i jego eksploatacją. Chociaż w wielu przypadkach spadają to wciąż są one poważne z punktu widzenia indywidualnego inwestora.

Wiele osób decyduje się na użycie odnawialnych źródeł energii (OZE) choćby w mikroskali, w obrębie gospodarstwa domowego. Wymaga to dostosowania całego systemu energetycznego do sytuacji, w której obok kilku dużych, stabilnie pracujących elektrowni funkcjonują liczne, nieregularnie dostarczające energię źródła. Podstawowym problemem w takiej konfiguracji są lokalne i ogólnokrajowe nadwyżki oraz niedobory energii wprowadzanej do sieci. Wybór odpowiedniego systemu zależy od lokalizacji, źródła energii, kosztów oraz przewidywanego wpływu na środowisko. Istotne są również regulacje prawne, które mogą sprzyjać lub utrudniać wdrażanie poszczególnych rozwiązań na większą skalę.

Magazyn energii jest różnie traktowany w polskim prawie – czasem jako magazyn, a innym razem jako jednostka wytwórcza. Przyspieszenie w budowie magazynów energii wynika z kontraktów zawieranych w ramach aukcji na rynku mocy, co świadczy o zainteresowaniu inwestorów. Jednak operatorzy sieci i administracja nie są na to przygotowani.

Prawo energetyczne w jego aktualnym brzmieniu zawiera ramy regulacyjne dla działalności w zakresie magazynowania energii. Nie zawiera jednak przepisów dotyczących wymagań w zakresie budowy i eksploatacji magazynów energii. Przepisy wymagają jednak rejestracji magazynów energii powyżej 50 kWco pozwala na lepsze monitorowanie i zarządzanie nimi​.

Dla rynku najważniejsze jest wprowadzenie odpowiednich definicji, regulacji dotyczących własności oraz eliminacja podwójnej reglamentacji działalności gospodarczej. Niezbędne jest także usunięcie podwójnych obciążeń podatkowych. Ważne jest określenie, co i na jakich zasadach może być kumulowane w usługach elastyczności i systemowych (tzw. value stacking). Przykładem może być łączna wartość usług, takich jak udział w automatycznej rezerwie mocy (aFRR) oraz świadczenie usług dla operatora systemu dystrybucyjnego (OSD) w godzinach popołudniowych.

Inwestor

Inwestorzy zrobią to, do czego ustawodawca ich nakłoni. Zadaniem inwestorów nie jest rozwiązywanie kwestii usług elastyczności w kraju. jeżeli rząd nie zapewni odpowiednich warunków poza rynkiem mocy do rozwoju magazynów energii, Polska nigdy nie osiągnie około 5 GW w magazynach energii.

Na polskim rynku magazynowania energii brakuje sygnałów cenowych i przewidywalnych strumieni przychodów, co utrudnia rozwój modeli finansowych dla tych inwestycji. Konieczne są ułatwienia dotyczące procesu inwestycyjnego oraz dostosowania prawa budowlanego. Perspektywa Unii Europejskiej zakłada rozwój elastyczności systemowej, co jest najważniejsze dla przyspieszenia transformacji energetycznej. Wiele dróg prowadzi do osiągnięcia tego celu, ale żadna z nich indywidualnie nie jest wystarczająca.

Brakuje ogólnopolskich standardów dotyczących przyłącza magazynów energii, co powoduje, iż każdy operator ma inne wymagania.

Obecnie wszyscy czekają na usługi elastyczności, które mają być głównym czynnikiem przychodów magazynów energii.

Do czego może być potrzebny prawnik?

Przedsiębiorcy oferujące magazyny energii powinni skonsultować się z prawnikiem w celu:

1. Ustalenia norm, które musi spełniać magazyn energii, aby mógł być oferowany w Polsce oraz w innych krajach Unii Europejskiej.
2. Negocjowania umów z producentami magazynów energii.
3. Przygotowania wzorca umowy z instalatorami magazynów energii.
4. Konsultacji modelu biznesowego pod kątem zgodności z obowiązującymi przepisami.

Oprócz tego prawnik jest potrzebny do:

1. Analizy wymagań prawnych i regulacyjnych dla magazynów energii składających się z baterii litowo-jonowych oraz układu sterującego.
2. Opinii prawnej ułatwiającej wybór modelu sprzedaży magazynów energii, aby podmiot wprowadzający je na rynek, nie mając możliwości określenia parametrów produktu, mógł skutecznie zobowiązać finalnego nabywcę do wynajęcia mocy magazynu w przyszłości i zabezpieczyć się przed udostępnianiem tych mocy innym podmiotom (co może stanowić wstęp do organizacji wirtualnej elektrowni w oparciu o zagregowane moce rozproszonych magazynów).
3. Przygotowania umowy sprzedaży magazynów energii w celu ich odsprzedaży pod własną marką do odbiorcy końcowego, uwzględniającą gwarancję producenta oraz zapobiegającą prowadzeniu przez wytwórcę magazynów interesów z nabywcami magazynów energii.
4. Opinii prawnej dotyczącej ograniczeń w podłączeniu ładowarek AC do sieci w Polsce, podobnie jak falowników jednofazowych oraz innych istotnych uwarunkowań prawno-energetycznych.
5. Analizy prawnej możliwości integrowania magazynów energii z istniejącymi elektrowniami wiatrowymi działającymi w ramach systemu świadectw pochodzenia oraz systemu aukcyjnego.
6. Pomocy w zrozumieniu i spełnieniu wymagań prawnych dotyczących instalacji i eksploatacji magazynów energii.
7. Reprezentowania klientów w sporach sądowych i arbitrażowych związanych z magazynami energii.
8. Rozwiązywania konfliktów dotyczących niewywiązania się z umów, wad technicznych, opóźnień w realizacji projektów czy innych kwestii związanych z funkcjonowaniem magazynów energii.

W razie pytań i wątpliwości związanych z powyższą materią zapraszamy do kontaktu z naszymi ekspertami:

Piotrem Włodawcem: wlodawiec[at]prokurent.com

Łukaszem Moczydłowskim: moczydlowski [at] prokurent.com

Pawłem Wróblewskim: p.wroblewski [at] elbudbis.pl

Autorzy:

Piotr Włodawiec – Radca prawny / Starszy Partner

Łukasz Moczydłowski – Adwokat / Starszy Partner

Paweł Wróblewski – Prezes Zarządu ElbudBis

Relkonds

Materiał przygotowany we współpracy z: