5 godzin temu
Eduskunta, fiński parlament, wprowadził ważne zmiany wzmacniające prawa samorządowe Lapończyków. Nowa ustawa budzi jednak zarówno nadzieje na lepszą ochronę kultury, jak i kontrowersje dotyczące kryteriów wyborczych.
W czwartek (19 czerwca) fińscy parlamentarzyści zatwierdzili reformę ustawy o Parlamencie Saamów, która wzmacnia prawa do samorządności jedynego w Europie oficjalnie uznanego ludu rdzennego.
Ta długo odkładana reforma, blokowana przez trzy poprzednie rządy, dostosowuje fińskie prawo do międzynarodowych zobowiązań w zakresie praw człowieka i odpowiada na wieloletnią krytykę ze strony społeczności międzynarodowej.
Saamowie inaczej nazywani Lapończykami, których w Finlandii jest około 10,5 tys., mają konstytucyjnie zagwarantowane prawo do zachowania trzech odrębnych języków oraz własnej kultury.
Ich główny organ polityczny – 21-osobowy Parlament Saamów z siedzibą w Inari, na północy Finlandii – podejmuje decyzje w sprawach dotyczącymi ich rodzinnej ziemi w Laponii, którą sami nazywają Sapmi.
Nowa ustawa wprowadza zmiany w systemie wyborczym, wiążąc prawo do głosowania i kandydowania z dziedzictwem językowym. Aby móc uczestniczyć w wyborach, konieczne jest, by język saamski był językiem ojczystym lub by był używany przez rodzica, dziadka albo pradziadka.
— Ta reforma wzmacnia naszą możliwość decydowania o własnym samorządzie — powiedział agencji AFP Tuomas Aslak Juuso, pełniący obowiązki przewodniczącego Parlamentu Saamów — Od 14 lat walczymy o prawo do niezależnego głosu — dodał.
Organizacja Narodów Zjednoczonych wielokrotnie krytykowała poprzednią ustawę za umożliwianie wpisywania do spisu wyborców osób, które nie identyfikowały się jako Saamowie, co naruszało zobowiązania Finlandii wobec praw człowieka. Krytycy nowej reformy wskazują jednak, iż wprowadzone kryteria mogą wykluczyć niektórych uprawnionych wyborców.
Juuso podkreślił, iż zmiany pozwolą parlamentowi skupić się na pilnych kwestiach, takich jak ochrona języka saamskiego.
Szacuje się, iż Saamów jest od 75 tys. do 100 tys. Zamieszkują oni Finlandię, Norwegię, Szwecję i Rosję. Pomimo różnych granic państwowych, utrzymują oni silną obecność na swoim terytorium – Sapmi.
Przyjęta po burzliwej debacie reforma to istotny krok naprzód, który pozwoli Parlamentowi Saamów – wybieranemu co cztery lata – lepiej reprezentować kulturalne i polityczne aspiracje swojego narodu.
