1 dzień temu
Centrum Praw Człowieka “Viasna” opublikowało monitoring sytuacji dotyczącej praw człowieka na Białorusi w maju 2025 roku. Centrum ocenia ją jako “wyjątkowo poważną”: przez cały czas realizowane są represje wobec uczestników protestów w 2020 r. oraz ściganie dysydentów, uczestników inicjatyw protestacyjnych, dziennikarzy, obrońców praw człowieka i prawników.
W maju odnotowano ponad 80 przypadków represji motywowanych politycznie (w tym zatrzymań, przeszukań itp.) wynikających z postępowań karnych i administracyjnych.
Obrońcy praw człowieka zauważają, iż spadek liczby znanych przypadków represji wynika z zamknięcia dostępu do harmonogramów sądowych, jedynego oficjalnego źródła, które częściowo rekompensowało brak statystyk państwowych dotyczących postępowań administracyjnych i karnych.
Od 2020 r. co najmniej 8 308 osób zostało pociągniętych do odpowiedzialności karnej z powodów politycznych, z tego 6 990 osób zostało skazanych z powodów politycznych (w tym 33 osoby wysłano na przymusowe leczenie psychiatryczne). Liczby te rosną z każdym miesiącem.
Pod koniec maja w więzieniach przebywało 1185 więźniów politycznych, w tym 159 kobiet. W ciągu miesiąca 28 osób zostało uznanych za więźniów politycznych.
Od maja 2020 r. za więźniów politycznych uznano łącznie 3 945 osób. 2 760 osób, w tym 575 kobiet, przebywa już na wolności w związku z zakończeniem odbywania kary, zwolnieniem z kary lub zmianą zastosowanego przepisu.
Dziennikarze, pracownicy mediów i blogerzy są poddawani represjom.
Nadal systematycznie rejestrowane są przypadki tortur i innych form niedopuszczalnego traktowania. Ludzie przez cały czas są ścigani za udział w protestach w 2020 roku. Ograniczenia w dostępie do informacji są coraz większe, a listy “ekstremistów” i “terrorystów”, formacji “ekstremistycznych” i środków informacji są regularnie aktualizowane.
Wiadomo, iż co najmniej 15 osób zostało zatrzymanych w sprawach karnych za przekazanie inicjatywie protestacyjnej “Biełaruski Hajun” iwiadomości o przemieszczaniu się rosyjskiego sprzętu wojskowego.
Służba prasowa Łukaszenki poinformowała o ułaskawieniu 42 więźniów politycznych. Wcześniej obywatel Białorusi i Stanów Zjednoczonych, Juryj Ziankowicz, został zwolniony dzięki staraniom władz USA. Tak więc łączna liczba osób uwolnionych od lipca 2024 r. przekroczyła 300 osób.
21 maja dowiedzieliśmy się o ósmej śmierci więźnia politycznego zatrzymanego w 2020 roku — Walancina Sztermera. W 2023 roku mężczyzna został skazany na pięć lat więzienia za osiem komentarzy potępiających inwazję Rosji na Ukrainę. Również w maju dowiedzieliśmy się o śmierci trzech więźniów politycznych po ich uwolnieniu — Anny Kandratsenki, Tamary Karawaj i Waleryja Bahdana. Obrońcy praw człowieka przypisują ich śmierć między innymi warunkom przetrzymywania w koloniach, brakowi opieki medycznej, ograniczeniom w żywieniu i zmuszaniu do ciężkiej pracy.
Co najmniej 206 więźniów politycznych znajduje się w szczególnie trudnej sytuacji, są to osoby z poważnymi chorobami, nieletni, wielodzietni z problemami rodzinnymi lub poddawani przymusowemu leczeniu psychiatrycznemu.
Co najmniej 8 więźniów politycznych pozostaje w izolacji: Maryja Kalesnikawa, Maksim Znak, Mikałaj Statkiewicz, Ihar Łosik, Wiktar Babaryka, Uładzimir Kniha, Siarhiej Cichanouski i Alaksandr Aranowicz.
Źródła: reform.news, spring96.org
Opracowanie BIS – Biuletyn Informacyjny Studium
