Rafał Bartek, lider mniejszości niemieckiej: Trudny rok za nami, wyzwania przed nami

Rafał Bartek: Zderzenie z dyskryminacją

– Tradycja noworocznych spotkań trwa w mniejszości od początku – podkreśla przewodniczący TSKN i VdG Rafał Bartek. – Od lat zapraszamy na nie zarówno samorządowców, jak i działaczy MN.

Tegoroczne spotkanie w Opolu miało nie tylko charakter świąteczny, ale i refleksyjny. Przemawiali pani wicemarszałek Zuzanna-Donath Kasiura, liderka BJDM Weronika Koston, Bernard Gaida, Ryszard Galla. Ich głosy nawiązywały do niespotykanego od 32 lat zderzenia z dyskryminacją.

– W poprzednich latach narzekaliśmy na zastój, na to, iż w możliwości korzystania z praw mniejszości nie idziemy do przodu, to teraz dotyka nas potężny regres – mówi Rafał Bartek.

W tym kontekście Bernard Gaida zaapelował do członków mniejszości, by jeszcze bardziej niż dotąd troszczyli się o to, co sami mogą zrobić. Jakie działania mogą podjąć w rodzinie i środowisku dla podtrzymywania niemieckiej tożsamości. By nie zakładali, iż wszystko zależy od państwa. I nigdy nie zależało. Język niemiecki – w czasach PRL-u w szkole i w przestrzeni publicznej nieobecny – przetrwał tam, gdzie był kultywowany przez domowników.

Podwójny rok wyborczy dla Mniejszości Niemieckiej

Ważnym tematem spotkania był – w mniejszości niemieckiej podwójny – rok wyborczy. W 2023 odbędą się nie tylko wybory parlamentarne, ale także wybory do struktur TSKN. Zebranie sprawozdawczo-wyborcze na szczeblu regionu planowane jest w Zakrzowie na sobotę, 3 czerwca.

– Zaapelowałem do wójtów i burmistrzów, by pamiętali o tym – przyznaje Rafał Bartek. – By powiedzieli życzliwe słowo działaczom mniejszości. Zauważyli, iż ten i ów robi dobrą robotę. To pomoże liderom TSKN na różnych szczeblach, którzy się o podtrzymanie tradycji i tożsamości niemieckiej troszczą. Którzy realizują kolejne projekty w podjęciu decyzji o ponownym kandydowaniu na następną kadencję.

Noworoczne spotkanie było także okazją do podsumowania statystycznego za rok 2022:

• 413 projektów na łączną kwotę 595 880,54 zł zrealizowano w ramach programu Ożywianie Domów Spotkań.
• 88 projektów kulturalno-językowych na łączną kwotę 255.080 zł zostało wspartych przez Konsulat Republiki Federalnej Niemiec w Opolu.
• W województwie opolskim odbyło się wiosną 38 kursów sobotnich oraz jesienią 40 kursów – łącznie 78.
• 11 Niemieckich Szkółek Piłkarskich Miro obejmowało 28 grup treningowych, a w nich 435 dzieci doskonalących umiejętności piłkarskie i język niemiecki.
• Odbyły się konkursy językowe, wiedzy oraz piosenki.
• 37 projektów otrzymało wsparcie 19 samorządów kwotą 490.100 zł.
• Zrealizowano 14 projektów ze środków Ministerstwa Spraw Wewnętrznych RP na łączną kwotę 614.200 zł.

– Kolejne projekty realizowane były dzięki wsparciu Federalnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, Budownictwa i Ojczyzny, w tym modernizacja biura TSKN. 14 projektów za pośrednictwem VDG na kwotę 1.093.276,60 zł oraz 6 projektów za pośrednictwem Fundacji Rozwoju Śląska w kwocie 1.542.084,95 zł.

Rok pełen wyzwań

– Projekt Opolski Senior obejmuje 654 uczestników w 20 klubach seniora. Dzięki oszczędnościom poczynionym m.in. w okresie pandemii funkcjonowanie klubów udało się wydłużyć do końca marca 2023 r. – seniorzy jeździli na wycieczki, wykonywali różne prace manualne, brali udział w warsztatach kulinarnych i psychologicznych, zajęciach sportowych itp. Jednym z partnerów tego projektu jest Towarzystwo Dobroczynne Niemców na Śląsku.

– W 36 gminach – po cięciach ministerstwa – dodano godzin języka niemieckiego jako języka mniejszości.

– Przed nami rok pełen nowych wyzwań – mówił w końcowej części przemówienia Rafał Bartek. – Nikt z nas nie wie, jak się potoczą losy wojny na Ukrainie, ale każdy z nas żyje nadzieją, iż ta wojna jak najszybciej się skończy. Nie wiemy jak długo będzie trwała dyskryminacja dzieci mniejszości niemieckiej w Polsce ale wiemy, iż każdy dzień ograniczania dostępu do języka jest dniem straconym. Dzieci tracą dostęp do pielęgnowania swej tożsamości, tracą dostęp do języka i kultury, a w ślad za tym region traci krok po kroku swoje bogactwo, które było jednym z jego kluczowych wyróżników w ostatnich dekadach. Nie wiem, jakie rozstrzygniecie przyniosą nam wybory parlamentarne w Polsce, ale wszyscy liczymy na zwycięstwo tych, dla których słowa demokracja i praworządność naprawdę mają znaczenie.