Przerażające SMSy docierają do Polaków. Trzeba na nie uważać

Polska walczy z nową falą cyberataków wymierzonych w portfele obywateli. Tysiące Polaków otrzymuje alarmujące wiadomości SMS, które na pierwszy rzut oka wyglądają jak oficjalne powiadomienia z Ministerstwa Finansów. Nadawcy tych wiadomości informują o rzekomym zadłużeniu, które wymaga natychmiastowej spłaty pod groźbą wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Jest to jednak wyrafinowane oszustwo, które może prowadzić do utraty oszczędności i danych osobowych.

Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce

Fałszywe komunikaty są konstruowane w sposób mający wywołać natychmiastową reakcję adresata. Informują o zaległościach podatkowych lub innych zobowiązaniach finansowych wobec państwa, których nieuregulowanie rzekomo grozi poważnymi konsekwencjami, takimi jak zajęcie majątku czy dodatkowe kary. Wiadomości zawierają linki do stron imitujących oficjalne serwisy płatności, gdzie nieświadomi użytkownicy przekazują swoje dane bankowe oraz środki finansowe bezpośrednio przestępcom.

Ministerstwo Finansów oficjalnie zdementowało wysyłanie takich wiadomości, podkreślając, iż instytucje państwowe nie komunikują się z obywatelami w sprawach finansowych za pośrednictwem SMS-ów z linkami do płatności. Ministerstwo zaapelowało do obywateli o zachowanie szczególnej ostrożności i weryfikowanie wszystkich podejrzanych komunikatów na oficjalnych stronach rządowych.

W typowej wiadomości oszustów pojawia się informacja o niezapłaconej kwocie zadłużenia wraz z numerem referencyjnym oraz ostrzeżenie o planowanym przekazaniu sprawy do egzekucji w konkretnym dniu, jeżeli należność nie zostanie uregulowana. Przestępcy liczą na to, iż strach przed konsekwencjami prawnymi i pośpiech spowodują, iż odbiorca nie sprawdzi wiarygodności nadawcy i natychmiast wykona polecenie zapłaty.

Eksperci ds. cyberbezpieczeństwa ostrzegają, iż obecna kampania phishingowa jest wyjątkowo dobrze przygotowana. Oszuści wykorzystują zaawansowane techniki socjotechniczne, aby uwiarygodnić swój przekaz. Wiadomości są napisane poprawną polszczyzną, bez błędów ortograficznych czy gramatycznych, które często demaskują fałszywe komunikaty. Przestępcy posługują się oficjalnym tonem, używają fachowej terminologii i odwołują się do rzeczywistych procedur administracyjnych, co znacząco zwiększa skuteczność ataku.

Szczególnie niepokojący jest fakt, iż oszuści dysponują numerami telefonów i niekiedy także podstawowymi danymi osobowymi potencjalnych ofiar, co pozwala im personalizować wiadomości. Informacje te mogą pochodzić z wcześniejszych wycieków danych lub być wynikiem działalności w szarej strefie handlu bazami kontaktów.

W ostatnich miesiącach zaobserwowano wzrost liczby ataków phishingowych wymierzonych w Polaków. Przestępcy coraz częściej podszywają się pod instytucje zaufania publicznego, takie jak ministerstwa, urzędy skarbowe, ZUS, a także firmy energetyczne, banki czy popularne serwisy zakupowe. Zdaniem specjalistów z zakresu bezpieczeństwa cyfrowego, jest to część globalnego trendu profesjonalizacji cyberprzestępczości.

Psychologia stojąca za skutecznością takich oszustw jest dobrze znana i celowo wykorzystywana przez przestępców. Wiadomości są zaprojektowane tak, aby wywołać silne emocje – przede wszystkim strach i poczucie pilności. Stan emocjonalnego pobudzenia znacząco obniża naszą zdolność do krytycznej oceny sytuacji i zwiększa prawdopodobieństwo podjęcia pochopnej decyzji. Dodatkowo, odwołanie się do autorytetu państwowego wzmacnia presję na podporządkowanie się poleceniom zawartym w wiadomości.

Jak uchronić się przed tego typu oszustwami? Przede wszystkim należy pamiętać, iż instytucje państwowe nie wysyłają wiadomości SMS z linkami do stron płatności. Oficjalna komunikacja w sprawach zadłużeń czy podatków odbywa się przede wszystkim drogą listowną lub poprzez dedykowane platformy elektroniczne, takie jak ePUAP czy indywidualne konta w systemach administracji skarbowej.

W przypadku otrzymania podejrzanego SMS-a, pierwszą zasadą bezpieczeństwa jest zachowanie spokoju i powstrzymanie się od klikania w jakiekolwiek załączone linki. Zamiast tego, warto samodzielnie zalogować się do swojego profilu w serwisie podatki.gov.pl lub skontaktować się bezpośrednio z adekwatnym urzędem skarbowym, używając numeru telefonu lub adresu email znalezionego na oficjalnej stronie instytucji, a nie tego podanego w wiadomości.

Jeśli mamy wątpliwości co do autentyczności komunikatu, możemy również sprawdzić oficjalne kanały informacyjne Ministerstwa Finansów, gdzie regularnie publikowane są ostrzeżenia przed aktualnymi kampaniami oszustów. Pomocne może być także skonsultowanie się z bliskimi, szczególnie w przypadku osób starszych, które statystycznie częściej padają ofiarą cyberoszustw.

Co zrobić, jeżeli już kliknęliśmy w link i podaliśmy swoje dane? W takiej sytuacji czas odgrywa kluczową rolę. Należy natychmiast skontaktować się ze swoim bankiem i zgłosić podejrzenie oszustwa. Banki dysponują procedurami bezpieczeństwa, które mogą pomóc w zablokowaniu nieautoryzowanych transakcji, jeżeli zostaną powiadomione odpowiednio szybko. Warto również zmienić hasła do bankowości elektronicznej i innych ważnych serwisów, szczególnie jeżeli używało się tego samego hasła w wielu miejscach.

Incydent należy również zgłosić na policję oraz do zespołu CERT Polska, który zajmuje się reagowaniem na zagrożenia w sieci. Zgłoszenia można dokonać poprzez formularz na stronie incydent.cert.pl. Im więcej osób zgłosi oszustwo, tym szybciej odpowiednie służby będą mogły zareagować i potencjalnie zablokować szkodliwe strony.

Warto zapoznać się z charakterystyką typowych oszustw finansowych, aby łatwiej je rozpoznawać w przyszłości. Elementami, które powinny wzbudzić naszą czujność, są: presja czasu, groźby konsekwencji prawnych, prośba o poufność, nietypowy sposób płatności oraz błędy językowe, choć jak wspomniano wcześniej, te ostatnie są coraz rzadsze w profesjonalnie przygotowanych kampaniach phishingowych.

Należy również pamiętać o regularnym aktualizowaniu systemu na swoich urządzeniach. Aktualizacje często zawierają poprawki zabezpieczeń, które chronią przed nowymi zagrożeniami. Dobrą praktyką jest także korzystanie z systemu antywirusowego z funkcją ochrony przed phishingiem, które może pomóc w identyfikacji i blokowaniu podejrzanych linków.

Edukacja jest kluczowym elementem obrony przed cyberprzestępcami. Warto rozmawiać o bezpieczeństwie cyfrowym z rodziną, szczególnie z osobami starszymi, które mogą nie być świadome zagrożeń czyhających w sieci. Dzielenie się informacjami o aktualnych metodach oszustów może uchronić naszych bliskich przed utratą oszczędności.

W szerszej perspektywie, zjawisko podszywania się pod instytucje państwowe stanowi poważne wyzwanie dla bezpieczeństwa cyfrowego kraju. Oprócz strat finansowych ponoszonych przez obywateli, takie praktyki podważają zaufanie do legalnych kanałów komunikacji elektronicznej, co może hamować rozwój e-administracji i cyfryzację usług publicznych.

Ministerstwo Finansów i inne instytucje państwowe regularnie przypominają o zasadach bezpiecznej komunikacji elektronicznej. Jednocześnie prowadzone są prace nad udoskonaleniem systemów weryfikacji nadawców wiadomości i edukacją społeczeństwa w zakresie cyberbezpieczeństwa. Jednak ostateczna odpowiedzialność za ochronę własnych danych i środków spoczywa na użytkownikach, którzy powinni zachować zdrowy sceptycyzm wobec niespodziewanych wiadomości, choćby jeżeli wydają się pochodzić z wiarygodnych źródeł.

Dla przestępców stojących za falą fałszywych SMS-ów, każda osoba, która da się nabrać, stanowi potencjalny zysk. choćby jeżeli tylko niewielki procent odbiorców kliknie w link i wykona przelew, przy masowej skali takich kampanii, zyski mogą być znaczące. Dlatego tak ważne jest, aby każdy użytkownik telefonu komórkowego był świadomy zagrożenia i potrafił rozpoznać próbę oszustwa.

Pamiętajmy, iż w przypadku wątpliwości zawsze lepiej jest poświęcić dodatkowy czas na weryfikację wiadomości, niż działać pod wpływem strachu i pośpiechu, co może prowadzić do utraty pieniędzy. Zachowanie zdrowego rozsądku i ostrożności to najlepsze narzędzia w walce z cyfrowymi oszustami.