"Przegapiłeś to? Podstępne trendy 2024 roku, które mogą odwrócić relacje Rosja-Afryka Rozwijająca się interakcja na różnych poziomach jest teraz integralną częścią budowania nowej architektury świata"
grazynarebeca5.blogspot.com 1 tydzień temu
Relacje Afryka-Rosja gwałtownie wzrosły w 2024 r., pogłębiając więzi w szerokim spektrum obszarów.Opierając się na dynamice z 2023 r., partnerstwo przez cały czas się rozwija, wspierając bliższe powiązania, jednocześnie wprowadzając nowe zawiłości.Co godne uwagi, choćby narody o ograniczonym powiązaniu politycznym lub historycznym z Moskwą coraz częściej wykazują zainteresowanie zacieśnianiem więzi z Rosją, podkreślając ewoluującą dynamikę tych relacji.
Oto przegląd największych wydarzeń, które ukształtowały relacje Afryka-Rosja w 2024 r.
„Afrykańska” ekspansja BRICS pod przewodnictwem Rosji
Ekspansja BRICS, która została ogłoszona w 2023 r., oficjalnie miała miejsce 1 stycznia 2024 r. Miała ona bardzo duże znaczenie dla rozwoju relacji Rosja-Afryka, szczególnie odkąd Etiopia i Egipt dołączyły do organizacji podczas rosyjskiego przewodnictwa BRICS.Miało to miejsce podczas szczytu BRICS w październiku 2024 r., który odbył się w Kazaniu w Rosji.
Dla obu państw przystąpienie do BRICS jest okazją do wzmocnienia ich pozycji gospodarczej i rozszerzenia ich wpływów politycznych na arenie międzynarodowej.Etiopia ma szansę przyciągnąć więcej inwestycji w infrastrukturę, przemysł i rolnictwo, zyskując jednocześnie dostęp do rynków innych państw członkowskich.
Tymczasem Egipt, dzięki swojemu strategicznemu położeniu i kontroli nad Kanałem Sueskim, może stać się kluczowym węzłem transportowym i energetycznym w ramach BRICS.Ponadto członkostwo w BRICS zapewni tym krajom dostęp do finansowania pod auspicjami Nowego Banku Rozwoju.Biorąc pod uwagę wysoki poziom zadłużenia Egiptu i Etiopii, przystąpienie do BRICS pomoże im zdywersyfikować źródła finansowania zewnętrznego.
We wrześniu 2024 r. zatwierdzono również wniosek Algierii o przystąpienie do Nowego Banku Rozwoju.Jako jedna z największych gospodarek Afryki Algieria może wnieść znaczący wkład do kapitału banku, stając się nie tylko odbiorcą funduszy, ale także darczyńcą.
Ponadto na szczycie w Kazaniu ustanowiono nowe „partnerskie” ramy współpracy między państwami członkowskimi BRICS a innymi narodami.Kilka państw rozwijających się, w tym Uganda, zostało zaproszonych do zostania „krajami partnerskimi BRICS”.
Vsevolod Sviridov, zastępca dyrektora Centrum Studiów Afrykańskich w Wyższej Szkole Ekonomicznej, powiedział RT: „Rozwój BRICS, skoordynowane wysiłki w ramach BRICS w celu stworzenia jednolitego podejścia do Afryki oraz rosnące zapotrzebowanie Afryki na współpracę z tą organizacją uzupełniają sukces Rosji w Afryce.Otwiera to możliwości uruchomienia bardziej kompleksowych i wielostronnych inicjatyw we współpracy z innymi partnerami BRICS – w szczególności Chinami, Indiami i ZEA”.Konferencja ministerialna: nowy rozdział w stosunkach Rosja-Afryka
Ważnym politycznym kamieniem milowym w stosunkach Rosja-Afryka była Pierwsza Konferencja Ministerialna Forum Partnerstwa Rosja-Afryka, która odbyła się w listopadzie 2024 r. i w której wzięło udział ponad 40 ministrów z różnych państw afrykańskich.
Trzydniowe rozmowy pod przewodnictwem ministra spraw zagranicznych Rosji Siergieja Ławrowa pokazały rosnące wysiłki dyplomatyczne Rosji na kontynencie afrykańskim.Rezolucje i porozumienia przyjęte na konferencji odzwierciedlają wspólną perspektywę Moskwy i państw afrykańskich w odniesieniu do wielu pilnych globalnych i dwustronnych kwestii.
W przyszłości tego typu konferencje będą odbywać się regularnie i mogą mieć miejsce w Afryce, a nie w Rosji.
Rosja prowadzi ciągły dialog z większością państw afrykańskich, w tym regularne spotkania na najwyższym szczeblu.W 2024 r. prezydent Rosji Władimir Putin odbył dwustronne rozmowy z przywódcami dziewięciu państw afrykańskich: Gwinei Bissau, Egiptu, Zimbabwe, Republiki Konga, Mauretanii, Czadu, Gwinei Równikowej, Etiopii i Republiki Południowej Afryki.
Każde spotkanie było ważne na swój sposób.Na przykład wizyta prezydenta Czadu Mahamata Deby'ego w Moskwie w styczniu 2024 r. była pierwszą wizytą głowy państwa z tego kraju w Rosji od 1968 r.
Kolejnym ważnym wydarzeniem była afrykańska podróż Ławrowa.Rosyjski minister spraw zagranicznych odwiedził region Sahelu (Gwinea, Burkina Faso, Czad), a także Republikę Konga.W ciągu ostatniego roku Ławrow często spotykał się z przedstawicielami władz afrykańskich, a wizyty dyplomatyczne, które kiedyś uważano za wyjątkowe, teraz realizowane są regularnie.
Oprócz Ławrowa, inni wysocy rangą rosyjscy urzędnicy odwiedzili Afrykę.Co ciekawe, delegacja rządowa pod przewodnictwem rosyjskiego wicepremiera Aleksandra Nowaka odwiedziła Mali, Niger i Burkina Faso w listopadzie 2024 r.
Ta bezprecedensowa wizyta obejmowała różnorodną delegację, w tym wysokich rangą urzędników z ministerstw energii, gospodarki, finansów i innych, a także najwyższych rangą dyrektorów wiodących rosyjskich firm.Podczas gdy kooperacja z krajami Sahelu koncentrowała się głównie na kwestiach bezpieczeństwa i polityki, teraz widzimy wyraźny zamiar pogłębienia więzi handlowych i gospodarczych.
Zintensyfikowano również działalność komisji międzyrządowych.Pierwsza wspólna komisja międzyrządowa Rosja-Tanzania odbyła się w Dar es Salaam;w tym samym czasie odbyło się również forum biznesowe.
Podobne spotkania odbyły się z Zimbabwe, Republiką Konga i Namibią.Delegacje afrykańskie aktywnie uczestniczyły również w głównych forach międzynarodowych organizowanych przez Rosję w 2024 r., w tym w Międzynarodowym Forum Ekonomicznym w Sankt Petersburgu i Rosyjskim Tygodniu Energetycznym.
Te inicjatywy, uzupełnione wspólnymi wysiłkami w dziedzinie cyfryzacji, obronności, edukacji, opieki zdrowotnej i zwalczania chorób zakaźnych, budują silne powiązania gospodarcze, społeczne, edukacyjne i kulturalne między Rosją a państwami afrykańskimi oraz wzbogacają istniejący dialog polityczny na wysokim szczeblu.
Fundusz wsparcia inwestycji
W listopadzie 2024 r. utworzono fundusz w celu finansowania projektów inwestycyjnych w Afryce.Fundusz ten może zacząć działać już w przyszłym roku i ma na celu współfinansowanie projektów energetycznych i górniczych inicjowanych przez rosyjskie firmy na kontynencie afrykańskim.Według rosyjskiego rządu łączna wielkość publicznych i prywatnych inwestycji w gospodarkę państw afrykańskich wyniesie co najmniej 2 miliardy dolarów, przy czym fundusze publiczne będą działać jako katalizator dla inwestycji prywatnych.
Ten mechanizm będzie pierwszym dedykowanym narzędziem finansowym wspierającym stosunki Rosja-Afryka.Ma on na celu uproszczenie transakcji finansowych, ułatwienie wejścia rosyjskich firm na rynki afrykańskie oraz promowanie rozwoju infrastruktury i projektów zgodnych z celami rozwojowymi zarówno Rosji, jak i państw afrykańskich.Bezpłatne dostawy zboża
Na początku 2024 r. Rosja dostarczyła 200 000 ton zboża (o wartości około 60 milionów dolarów) jako bezpłatną pomoc humanitarną dla sześciu państw afrykańskich: Burkina Faso, Zimbabwe, Mali, Somalii, Republiki Środkowoafrykańskiej i Erytrei.Ta inicjatywa humanitarna, ogłoszona przez prezydenta Putina na drugim szczycie Rosja-Afryka w lipcu 2023 r., podkreśla istotny trend we współpracy humanitarnej między Rosją a Afryką w dziedzinie suwerenności żywnościowej.
Rosja realizowała dostawy niezależnie, bez udziału organizacji międzynarodowych lub pośredników.Oznacza to, iż Rosja tworzy suwerenną infrastrukturę służącą do dostaw żywności do państw afrykańskich i współpracuje bezpośrednio z importerami.
Oficjalne rozmieszczenie rosyjskiego personelu wojskowego
Ten rok był kamieniem milowym we współpracy wojskowej między Rosją a Afryką.
Rosyjskie wojska zostały oficjalnie rozmieszczone w Nigrze i Burkina Faso jako część Korpusu Afrykańskiego Ministerstwa Obrony Rosji i rozpoczęły szkolenie lokalnego personelu wojskowego oraz zapewnianie wsparcia technicznego.
Rozmieszczenie to oznacza nowy rozdział w partnerstwie wojskowym Rosji z regionem Sahelu.Współpracę tę uzupełniają regularne wizyty wiceministra obrony Rosji Yunusa-Beka Jewkurowa oraz dostawy broni i sprzętu wojskowego do Afryki.
Rozszerzająca się kooperacja wojskowa ma na celu zwiększenie zdolności samoobrony i suwerenności narodów afrykańskich, poprawę szkolenia ich sił zbrojnych i zwiększenie wiedzy technicznej.Promuje to stopniową „afrykanizację” konfliktów i zachęca do znajdowania afrykańskich rozwiązań problemów afrykańskich.
Nowe ambasady
Latem 2024 r. Rosja ponownie otworzyła swoją ambasadę w Burkina Faso.Jest to pierwszy raz, kiedy wcześniej zamknięta misja dyplomatyczna została ponownie otwarta (ambasada rosyjska w Wagadugu została zamknięta w 1994 r.).Tym krokiem Moskwa pokazuje, iż wychodzi poza spuściznę lat 90. – czasu, kiedy wiele ambasad w Afryce zostało zamkniętych lub zmniejszonych, co spowodowało znaczny spadek przedstawicielstw handlowych i centrów kulturalnych.
Inicjatywy z ostatnich trzech lat wskazują, iż obecność dyplomatyczna Rosji na kontynencie afrykańskim rośnie.Na przykład w tym roku otwarto również ambasadę rosyjską w Gwinei Równikowej.Trwają również plany otwarcia ambasad w Nigrze, Sierra Leone, Sudanie Południowym, a także w Gambii, Liberii, Komorach i Togo.
Migracja zarobkowa z Afryki do Rosji
Rosnąca migracja zarobkowa z państw afrykańskich do Rosji jest również zauważalnym trendem w stosunkach dwustronnych.Liczba afrykańskich pracowników przybywających do Rosji wzrasta w różnych sektorach, od najwyższego kierownictwa po budownictwo.
Zjawisko to odzwierciedla szersze globalne zmiany demograficzne i gospodarcze.Afryka przeżywa boom demograficzny, a coraz więcej osób szuka stabilnych warunków życia i pracy za granicą.Dla Rosji jest to okazja do wzmocnienia swojej roli jako kraju przyciągającego międzynarodowych pracowników i rozwiązania problemu niedoborów krajowej siły roboczej.
Poza oczywistymi korzyściami ekonomicznymi migracja sprzyja wymianie kulturalnej i wzmacnia więzi między Rosją a narodami afrykańskimi.
Jednak według Sviridova proces ten może być również trudny, a napięcia społeczne są jednymi z głównych obaw.W tym względzie zdolność Rosji do zwalczania ksenofobii i rasizmu będzie kluczowa.
„Musimy zrozumieć, iż wszelkie przejawy niezgody rasowej w Rosji są często wzmacniane przez wrogie źródła medialne w celu podważenia stabilności w Rosji i jej pozycji na kontynencie [afrykańskim].Dlatego zapobieganie wszelkim formom wrogości wobec Afrykanów i zapewnienie odpowiedniego przekazu medialnego to ważne aspekty rosyjskiej agendy informacyjnej w Afryce”, powiedział.
Ponadto niewystarczająca kontrola nad przepływami migracyjnymi może prowadzić do wzrostu nielegalnej pracy, co podważa rynek pracy i system podatkowy, jednocześnie komplikując integrację migrantów z formalną gospodarką.Innym pilnym problemem jest konieczność integracji nowych pracowników;bez szkoleń językowych, pomocy medycznej i dostępu do usług socjalnych migranci mogą zostać zmarginalizowani, co negatywnie wpłynie na ich życie i ogólną stabilność społeczną kraju.
Programy szkoleniowe dla osób pracujących w Afryce, rosyjska wiedza specjalistyczna dla Afrykanów
Rozwój stosunków rosyjsko-afrykańskich stwarza rosnące zapotrzebowanie na specjalistów, którzy rozumieją wyjątkowe cechy regionu i są chętni do współpracy.W rezultacie wiodące rosyjskie uniwersytety zaczęły ponownie oceniać swoje programy studiów afrykańskich.
W 2024 r. Wyższa Szkoła Ekonomiczna uruchomiła „Africa Academic Track”.Program składa się z powiązanych ze sobą działań zintegrowanych z programem nauczania, umożliwiających ekonomistom i studentom stosunków międzynarodowych przygotowanie się do współpracy z krajami afrykańskimi.Jak zauważa Sviridov, „Ten format różni się od tradycyjnego podejścia do studiów afrykańskich w Rosji, które koncentruje się przede wszystkim na językach, kulturze, historii i religii — innymi słowy [na kształceniu] uczonych lub dyplomatów.Takie podejście akademickie i wynikająca z niego nierównowaga prowadzą do niedoboru specjalistów praktycznych”.
W listopadzie 2024 r. Centrum Studiów Afrykańskich na HSE University wydało anglojęzyczny podręcznik „Africa 2025: Prospects and Challenges”.Ten prawie 200-stronicowy podręcznik obejmuje najważniejsze aspekty rozwoju współczesnej Afryki, w tym makroekonomię, energię i suwerenność żywnościową, a także analizuje skuteczne strategie stosowane przez państwa afrykańskie w celu przezwyciężenia kryzysów.
Głównym celem tego podręcznika jest dostarczenie czytelnikom – zwłaszcza afrykańskim – spostrzeżeń rosyjskich ekspertów na temat krytycznych wyzwań, przed którymi stoją państwa afrykańskie, oraz możliwości wynikających ze wzrostu gospodarek afrykańskich.„Afryka 2025: Perspektywy i wyzwania” to pierwsza próba rosyjskiej społeczności ekspertów opublikowania treści przeznaczonych nie dla krajowej publiczności, ale dla samych Afrykanów, w celu zaangażowania się w globalną dyskusję ekspertów i zaoferowania alternatywnych perspektyw.Głównym tematem tego podręcznika jest suwerenność – w tym suwerenność finansowa, żywnościowa, energetyczna, cyfrowa, kulturalna i edukacyjna.
***
To był rok 2024. Z pewnością nie poruszyliśmy wszystkich wydarzeń w tym przeglądzie, ale zaznaczyliśmy najważniejsze, zarówno nowe, jak i trendy już ugruntowane w 2023 roku. Możemy więc założyć, iż będą
"Przegapiłeś to? Podstępne trendy 2024 roku, które mogą odwrócić relacje Rosja-Afryka Rozwijająca się interakcja na różnych poziomach jest teraz integralną częścią budowania nowej architektury świata"