Program Rozwoju Sektora Biometanu w Polsce – efekt GreenMeUp

2 godzin temu

GreenMeUp – Green Biomethane Market Uptake (GMU) – to projekt programu „Horyzont Europa” (2023–2025), którego celem jest dostarczenie wiedzy niezbędnej do opracowania strategii wprowadzania biometanu na rynek. Polskim partnerem konsorcjum jest PIGEOR.

W ramach projektu porównano rozwój rynków biometanu w krajach, w których ta technologia już funkcjonuje (Francja, Włochy, Dania, Holandia, Wielka Brytania, Niemcy, Szwecja, Norwegia, Szwajcaria, Austria), z tymi, które dopiero przymierzają się do ekspansji (Grecja, Polska, Czechy, Łotwa, Estonia). W krajach docelowych utworzono robocze grupy interesariuszy z zadaniem wypracowania rozwiązań dostosowanych do potrzeb danego państwa.

W ramach działań PIGEOR zaproszono do współpracy uczestników rynku biometanu: dostawców technologii, producentów biogazu, operatorów sieci gazowych, potencjalnych użytkowników biometanu, decydentów oraz ekspertów branżowych. Z uwagi na krajowy potencjał wytwarzania biometanu oraz dotychczasowy brak instalacji biometanowych w Polsce, a także rolę biometanu w osiągnięciu celów polityki klimatycznej sektor ten wymaga spójnego planu rozwoju. Przedstawia go Program Rozwoju Sektora Biometanu w Polsce, opublikowany w 2025 roku, a będący efektem warsztatów prowadzonych przez PIGEOR w latach 2024-2025, podczas których uczestnicy omawiali sytuację sektora oraz kierunki jego rozwoju.

Program wpisuje się w założenia Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu do roku 2030 (KPEiK), w którym zostały określone kierunki dekarbonizacji różnych sektorów gospodarki przy jednoczesnym wzmocnieniu bezpieczeństwa energetycznego kraju.

W ramach prac nad Programem przeanalizowano następujące scenariusze:

scenariusz rolniczy – rozproszony, z instalacjami o średniej mocy 15 GWh/rok, wiąże się z wysokimi kosztami jednostkowymi wytwarzania biometanu oraz potrzebą znacznego rozwoju sieci gazowej;
scenariusz energetyczny – rozwój dużych instalacji o wydajności średnio 100 GWh rocznie, koszty wytwarzania biometanu są tu najniższe, jednak rosną koszty transportu substratów i pofermentu;
scenariusz elastyczny – kombinacja scenariuszy 1 i 2, dostosowanie wielkości i rodzaju instalacji do warunków lokalnych przy średniej wielkości instalacji 60 GWh/rok, co jest zbliżone do średniej europejskiej. Scenariusz pozwala na optymalizację kosztów rozbudowy sieci gazowej.

Zaproponowano także następujące działania:

Finansowanie – rozbudowa instrumentów wsparcia po stronie podaży (taryfy FiP, aukcje, dotacje inwestycyjne) oraz popytu (obowiązek wykazania udziału biometanu dla firm paliwowych oraz dostawców gazu).
Lokalizacja inwestycji – wprowadzenie ułatwień dla lokalizacji inwestycji bez konieczności nie tylko dostosowania się do zapisów planu ogólnego gminy, ale też sporządzania planu miejscowego oraz równe traktowanie podmiotów prywatnych i państwowych przy zakupie ziemi.
Procedury administracyjne – ich usprawnienie/skrócenie przy wydawaniu decyzji środowiskowej, pozwolenia zintegrowanego oraz pozwoleń sektorowych (w szczególności dotyczących gospodarki odpadowej).
Przyłączenia do sieci gazowej – wsparcie operatorów sieci dystrybucyjnej w przygotowaniu sieci do przyjmowania biometanu (mechanizmy finansowania rozbudowy i współfinansowania przyłączeń), zwiększenie transparentności działania operatorów, weryfikacja wymagań jakościowych dla biometanu zatłaczanego do sieci (np. ciepło spalania), wdrożenie obowiązku zapewnienia stałej zdolności przesyłu instalacji biometanu podłączonych do sieci i zwiększenie możliwości przyłączania nowych biometanowni do sieci.
Wykorzystanie pofermentu – rozszerzenie listy substratów dopuszczonych do produkcji produktu pofermentacyjnego na wszystkie substraty dopuszczone do wytwarzania biogazu rolniczego, wprowadzenie uproszczeń proceduralnych dla wykorzystywania odpadowej masy pofermentacyjnej w rolnictwie oraz wdrożenie alternatywnych metod stosowania pofermentu.
Działania informacyjne i kooperacja z interesariuszami – wdrożenie programów zarówno informacyjnych, zwiększających zainteresowanie biometanem, jak i edukacyjnych, w tym dla organów administracji.
Zaangażowanie społeczności i strategia komunikacji – opracowanie wskazówek dla deweloperów w zakresie pozyskiwania poparcia lokalnej społeczności na wczesnym etapie procesu inwestycyjnego.