Raport: Śmierć raf koralowych sygnałem ostrzegawczym dla świata
Według najnowszego raportu przygotowanego przez naukowców z Uniwersytetu w Exeter i międzynarodowych partnerów, ludzkość przekroczyła pierwszy punkt krytyczny systemu Ziemi. Masowe wymieranie ciepłowodnych raf koralowych, będących domem dla 1/4 gatunków morskich i źródłem utrzymania dla blisko miliarda ludzi, uznano za początek nieodwracalnych procesów zmian klimatycznych.
Groźba kolejnych punktów krytycznych
Eksperci ostrzegają, iż przekroczenie progu 1,5°C wzrostu temperatury globalnej zbliża świat do kolejnych punktów – takich jak topnienie pokryw lodowych, zanik lasów Amazonii czy załamanie cyrkulacji oceanicznej. Każdy rok i każda dziesiąta stopnia powyżej tego progu zwiększa ryzyko nieodwracalnych zmian.
Znaczenie szczytu COP30
Raport został opublikowany tuż przed szczytem klimatycznym COP30 w Brazylii. Naukowcy współpracują z brazylijską prezydencją COP30, by zagadnienie punktów krytycznych znalazło się w centrum międzynarodowych negocjacji.
Potrzeba „pozytywnych punktów zwrotnych”
Autorzy raportu podkreślają, iż najważniejsze znaczenie mają „pozytywne punkty zwrotne” – szybka transformacja energetyczna, upowszechnienie OZE, elektromobilności i technologii niskoemisyjnych. Takie zmiany mogą zapoczątkować lawinę korzystnych procesów na rzecz stabilizacji klimatu.
„Błyskawicznie zbliżamy się do wielu punktów krytycznych systemu Ziemi, które mogą przekształcić nasz świat z katastrofalnymi skutkami dla ludzi i przyrody. To wymaga natychmiastowych, bezprecedensowych działań ze strony liderów na COP30 i decydentów na całym świecie.”
– prof. Tim Lenton, Uniwersytet w Exeter
„To, iż rafy koralowe przekraczają swój próg cieplny, jest tragedią dla przyrody i ludzi zależnych od nich. Ta sytuacja powinna być sygnałem alarmowym – bez zdecydowanych działań stracimy również Amazonię, pokrywy lodowe i najważniejsze prądy oceaniczne. W takim scenariuszu skutki będą katastrofalne dla całej ludzkości.”
– dr Mike Barrett, WWF-UK
Rekomendacje: szybka redukcja emisji i innowacje
Raport wskazuje, iż obecne polityki nie są dostosowane do skali i gwałtowności zagrożeń związanych z punktami krytycznymi. Zaleca m.in.:
- przyspieszenie redukcji emisji gazów cieplarnianych,
- rozwój technologii usuwania CO₂,
- wzmacnianie odporności ekosystemów,
- uwzględnianie ryzyka punktów krytycznych w politykach adaptacyjnych.
Przykłady punktów krytycznych i możliwości działania
- Rafy koralowe: Praktycznie pewne (ponad 99%), iż przy ociepleniu 1,5°C dojdzie do ich zaniku na dużą skalę. Tylko powrót do poziomu ocieplenia ok. 1°C daje szansę na ich zachowanie.
- Amazonia: Ryzyko masowego obumierania lasów przy niższych temperaturach niż wcześniej sądzono – już od 1,5°C.
- AMOC (Atlantycka Południkowa Cyrkulacja Wymienna): Grozi załamaniem poniżej 2°C, co wpłynęłoby na klimat Europy i bezpieczeństwo żywnościowe.
Zobacz również:
- Jak miasta mogą walczyć z falą upałów? Praktyczne rozwiązania dla odporności na zmiany klimatu
- Zmiany w zagospodarowaniu elektroodpadów coraz bliżej. Resort klimatu szykuje nowe obowiązki dla użytkowników PV
- EKG 2025: Polska reaguje na zmiany klimatu. Nowe przepisy i miliardowe inwestycje
- Polska otrzyma z EBI 200 mln euro na ochronę przed powodziami i zmiany klimatu
Źródło: ScienceDaily
