Producenci w szoku. Surowy zakaz w Polsce jeszcze w 2025 roku? Nowe przepisy w drodze

Miłośnicy kolorowych, smakowych jednorazowych e-papierosów muszą przygotować się na rewolucyjną zmianę. Ministerstwo Zdrowia intensywnie pracuje nad projektem ustawy, która ma wprowadzić całkowity zakaz używania jednorazowych e-papierosów w Polsce. Propozycja ma trafić pod obrady rządu już w trzecim kwartale 2025 roku, co oznacza, iż jeszcze przed końcem roku „vapy” mogą całkowicie zniknąć z polskiego rynku. Planowane regulacje obejmą zarówno produkty zawierające nikotynę, jak i te, które jej nie zawierają, co świadczy o szeroko zakrojonych działaniach na rzecz ochrony zdrowia publicznego.

Fot. Warszawa w Pigułce

Nowe przepisy stanowią odpowiedź na rosnącą popularność jednorazowych e-papierosów, szczególnie wśród młodych osób. Ministerstwo Zdrowia uzasadnia swoją decyzję koniecznością ochrony zdrowia wszystkich obywateli, podkreślając, iż e-papierosy zawierają substancje silnie uzależniające oraz szereg innych składników, których długoterminowy wpływ na zdrowie nie został jeszcze w pełni zbadany. Eksperci medyczni wskazują, iż mimo iż e-papierosy są często promowane jako bezpieczniejsza alternatywa dla tradycyjnych wyrobów tytoniowych, wciąż stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia użytkowników.

Szczególnym celem regulacji jest ochrona młodych dorosłych, którzy stanowią największą grupę użytkowników jednorazowych e-papierosów. Badania pokazują, iż atrakcyjne dla młodzieży smaki, kolorowe opakowania oraz łatwość użycia sprawiają, iż produkty te zdobyły ogromną popularność wśród osób pełnoletnich, ale wciąż młodych. Ministerstwo obawia się, iż może to prowadzić do wzrostu liczby osób uzależnionych od nikotyny oraz innych substancji zawartych w płynach do e-papierosów.

W ramach nowej ustawy planowane jest również wprowadzenie upoważnienia dla prezesa Biura ds. Substancji Chemicznych do zlecania szczegółowych badań składu płynów wykorzystywanych w e-papierosach. Dokument ma zawierać wykaz certyfikowanych laboratoriów, które będą uprawnione do przeprowadzania takich analiz. Dzięki tym badaniom konsumenci oraz organy regulacyjne będą miały dostęp do rzetelnych informacji na temat składu chemicznego produktów dostępnych na rynku.

Rząd nie ogranicza się wyłącznie do jednorazowych e-papierosów. W planach jest również wprowadzenie znaczących restrykcji dotyczących nowych wyrobów nikotynowych, takich jak woreczki nikotynowe, które w ostatnich latach zyskują na popularności. Te produkty, często reklamowane jako dyskretna alternatywa dla papierosów, również znalazły się na celowniku regulatorów ze względu na potencjalne ryzyko zdrowotne i uzależniający charakter.

Po wejściu w życie nowych przepisów, na polskim rynku będzie można sprzedawać jedynie produkty zawierające składniki nadające zapach lub smak tytoniu. Oznacza to koniec dla popularnych smaków owocowych, mentolowych czy deserowych, które stanowią znaczną część w tej chwili sprzedawanych e-papierosów. Eksperci zdrowia publicznego od dawna argumentują, iż właśnie te atrakcyjne smaki są jednym z głównych czynników przyciągających młodych ludzi do używania e-papierosów.

Szczególną uwagę poświęcono również innym produktom zawierającym nikotynę, takim jak gumy, tabletki, aerozole do nosa i ust oraz napoje. Zgodnie z planowanymi przepisami, produkty te będą mogły być sprzedawane wyłącznie w reżimie farmaceutycznym. Oznacza to, iż przed wprowadzeniem na rynek będą musiały przejść rygorystyczne badania i proces rejestracji, potwierdzający ich skuteczność i bezpieczeństwo stosowania. Ta zmiana ma na celu jasne rozgraniczenie między produktami konsumpcyjnymi a medycznymi środkami wspomagającymi rzucanie palenia.

Reakcje na proponowane zmiany są mieszane. Organizacje zdrowotne i lekarze w większości popierają inicjatywę, podkreślając, iż może ona przyczynić się do zmniejszenia liczby młodych osób uzależnionych od nikotyny. Z drugiej strony, przemysł e-papierosów oraz część konsumentów wyrażają zaniepokojenie, argumentując, iż całkowity zakaz może prowadzić do rozwoju czarnego rynku i ograniczenia dostępu do potencjalnie mniej szkodliwych alternatyw dla tradycyjnych wyrobów tytoniowych.

Polska nie jest pierwszym krajem, który wprowadza tak drastyczne ograniczenia. Podobne regulacje zostały już wdrożone lub są planowane w kilku państwach europejskich, co świadczy o rosnącym globalnym trendzie w kierunku bardziej restrykcyjnego podejścia do e-papierosów. Unia Europejska również rozważa zaostrzenie przepisów dotyczących tych produktów w ramach szerszej strategii walki z uzależnieniem od nikotyny.

Wprowadzenie zakazu będzie wymagało znaczących zmian w branży. Sprzedawcy będą musieli dostosować swoją ofertę, producenci zmienić linie produkcyjne, a użytkownicy jednorazowych e-papierosów znaleźć alternatywne rozwiązania. Ministerstwo Zdrowia zapowiada, iż planuje przeprowadzić szeroko zakrojoną kampanię informacyjną, mającą na celu edukację społeczeństwa na temat zagrożeń związanych z używaniem e-papierosów oraz dostępnych metod rzucania palenia.

Eksperci zdrowia publicznego podkreślają, iż samo wprowadzenie zakazu nie rozwiąże problemu uzależnienia od nikotyny. Konieczne jest równoczesne zwiększenie dostępności programów wsparcia dla osób uzależnionych oraz wzmożenie działań edukacyjnych skierowanych do młodzieży. Niektórzy specjaliści sugerują, iż część środków pozyskanych z podatków od wyrobów tytoniowych powinna być przeznaczona na finansowanie takich inicjatyw.

Warto również zauważyć, iż planowane regulacje wpisują się w szerszy kontekst polityki zdrowotnej państwa, której celem jest systematyczne ograniczanie dostępności produktów szkodliwych dla zdrowia. W ostatnich latach Polska wprowadziła już szereg przepisów mających na celu ograniczenie palenia tytoniu, w tym zakaz palenia w miejscach publicznych, ograniczenia dotyczące reklamy wyrobów tytoniowych oraz obowiązkowe ostrzeżenia zdrowotne na opakowaniach.

Branża e-papierosów, która w ostatnich latach przeżywała dynamiczny rozwój, będzie musiała znacząco przeorganizować swoją działalność. Wielu producentów i dystrybutorów stanie przed wyzwaniem związanym z dostosowaniem się do nowych regulacji lub znalezieniem alternatywnych modeli biznesowych. Niektórzy eksperci przewidują, iż może to prowadzić do konsolidacji rynku oraz wzrostu znaczenia większych podmiotów, które będą w stanie sprostać zwiększonym wymogom regulacyjnym.

Ostateczny kształt ustawy będzie znany dopiero po zakończeniu procesu legislacyjnego. Ministerstwo Zdrowia zapowiada konsultacje publiczne, podczas których różne zainteresowane strony będą mogły przedstawić swoje stanowiska i propozycje zmian. Nie ulega jednak wątpliwości, iż kierunek zmian jest już wyznaczony, a era kolorowych, smakowych e-papierosów jednorazowych w Polsce prawdopodobnie dobiega końca.

Wiele wskazuje na to, iż nowe przepisy wejdą w życie jeszcze przed końcem bieżącego roku, co daje zarówno branży, jak i konsumentom stosunkowo kilka czasu w przygotowanie się do nadchodzących zmian. Ministerstwo Zdrowia podkreśla jednak, iż ochrona zdrowia publicznego, szczególnie zdrowia młodych ludzi, jest priorytetem, który uzasadnia szybkie tempo wprowadzania nowych regulacji.