2 tygodni temu
Spójność społeczno-gospodarcza i terytorialna zapewnia bezpieczeństwo wewnętrzne, zapobiegając frustracji i eurosceptycyzmowi, które mogłyby zagrozić stabilności UE – powiedział 2 kwietnia sekretarz stanu RP członkom Europejskiego Komitetu Regionów w debacie na temat polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej.
Dyskusja KR-u odbyła się w kluczowym momencie – w toczącej się debacie na temat przyszłości polityki spójności oraz w oczekiwaniu na przyszły wniosek Komisji w sprawie kolejnych wieloletnich ram finansowych. Polska uczyniła bezpieczeństwo europejskie we wszystkich jego wymiarach – zewnętrznym, wewnętrznym, informacyjnym, gospodarczym, energetycznym, żywnościowym i zdrowotnym – priorytetem swojego sześciomiesięcznego przewodnictwa w spotkaniach ministerialnych na szczeblu UE.
Jan Szyszko, sekretarz stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej, podkreślił, iż spójność społeczno-gospodarcza i terytorialna ma najważniejsze znaczenie dla osiągnięcia celów UE, w tym bezpieczeństwa, odporności, konkurencyjności oraz transformacji ekologicznej i cyfrowej. W połowie prezydencji polski przedstawiciel wspomniał o niektórych sukcesach już osiągniętych w odniesieniu do konkluzji Rady w sprawie polityki spójności i polityki spójności po 2027 r., przyjętych przez Radę do Spraw Ogólnych w zeszłym tygodniu 28 marca. W konkluzjach państwa członkowskie potwierdziły między innymi: iż polityka spójności powinna pozostać otwarta dla wszystkich regionów i przez cały czas odgrywać kluczową rolę w zmniejszaniu dysproporcji regionalnych w UE, pomagając regionom słabiej rozwiniętym nadrobić zaległości w stosunku do regionów lepiej rozwiniętych.
Członkowie KR-u, w tym z Francji, Słowacji, Finlandii i Polski, zabrali głos w debacie, w której między innymi podkreślono ryzyko przekierowania funduszy spójności na inne pilne potrzeby w zakresie bezpieczeństwa ze względu na globalne napięcia geopolityczne i wojnę w Ukrainie. Członkowie KR-u podkreślili pilną potrzebę zwiększenia konkurencyjności, odporności, bezpieczeństwa i obrony UE, stwierdzając jednak, iż wysiłki te nie powinny odbywać się kosztem funduszy przeznaczonych na niwelowanie różnic regionalnych.
Szyszko podkreślił, iż nie ma sprzeczności między spójnością a konkurencyjnością. Są to uzupełniające się polityki, które wymagają inwestycji w małe i średnie przedsiębiorstwa.
Przedstawiciele władz lokalnych i regionalnych ostrzegali przed pokusą planowania przyszłych funduszy spójności UE i zarządzania nimi w sposób scentralizowany i ślepy terytorialnie.
Członkowie podkreślili, iż model zarządzania polityką spójności powinien uwzględniać istniejący podział kompetencji i systemów koordynacji między różnymi szczeblami sprawowania rządów w każdym państwie członkowskim oraz rolę władz regionalnych i lokalnych w opracowywaniu, programowaniu, zarządzaniu, wdrażaniu, monitorowaniu i ocenie polityki.
Polska prezydencja zwróciła się w szczególności do KR-u o przedstawienie zaleceń ustawodawczych dotyczących polityki spójności. KR ma rozstrzygnąć swoje propozycje w maju 2025 r., przyjmując opinię pt. „Politykaspójności jako najważniejszy motor osiągania celów i reform UE: jak dalej opierać się na podejściu opartym na wynikach, przy jednoczesnym poszanowaniu decentralizacji, partnerstwa i wielopoziomowego sprawowania rządów”. Sprawozdawczynią jest Isabelle Boudineau (FR/PES), członkini rady regionu Nowa Akwitania.
Cytaty:
Kata Tüttő, przewodnicząca Europejskiego Komitetu Regionów: „Polska prezydencja wykazała się niezwykłym zaangażowaniem i prawdziwym duchem współpracy z Komitetem Regionów, zwłaszcza jeżeli chodzi o kształtowanie przyszłości polityki spójności po 2027 r. Pragnę serdecznie podziękować sekretarzowi stanu Janowi Szyszce z Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej za dołączenie do nas dzisiaj i tak znaczący wkład w naszą sesję plenarną. Zaszczytem było reprezentowanie Komitetu Regionów na roboczym obiedzie Rady do Spraw Ogólnych z udziałem ministrów, podczas którego przeprowadziliśmy otwartą i konstruktywną wymianę poglądów na temat polityki spójności. Z niecierpliwością czekamy na kontynuację naszej wyjątkowej współpracy w nadchodzących miesiącach, a opinia zlecona przez polską prezydencję (polityka spójności jako najważniejszy motor w osiąganiu celów i reform UE) zostanie przedłożona do przyjęcia. Opierając się na konkluzjach Rady przyjętych w dniu 25 marca, musimy przez cały czas współpracować na rzecz kształtowania przyszłej polityki spójności, która jest zakorzeniona w zarządzaniu dzielonym i prawdziwym wielopoziomowym sprawowaniu rządów – z naszymi regionami i miastami w samym jej centrum. Polityka spójności jest czymś więcej niż tylko narzędziem finansowania: jest to długoterminowy klej, który łączy Unię Europejską. W czasach takich jak te, kiedy UE stoi w obliczu zarówno wewnętrznej, jak i zewnętrznej presji, bardziej niż kiedykolwiek potrzebujemy przywództwa, innowacji i odporności naszych władz lokalnych i regionalnych. Nie możemy pozwolić, aby polityka spójności stała się funduszem karetek pogotowia ratunkowego w celu złagodzenia skutków ubocznych zmiany priorytetów. Nie jest to nagroda pocieszenia dla osób pozostawionych w tyle – jest to strategiczna inwestycja w jedność, przyszłość i siłę Europy”.
Jan Szyszko, sekretarz stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej: „Polityka spójności i silne regiony mają najważniejsze znaczenie dla zwiększenia bezpieczeństwa gospodarczego. Dzięki polityce spójności zwiększamy naszą odporność, przyspieszamy transformację cyfrową i energetyczną oraz wzmacniamy jedność naszych społeczeństw. Zmniejszając nierówności społeczne i gospodarcze między regionami Europy, możemy wzmocnić stabilność Unii Europejskiej oraz przeciwdziałać polaryzacji i niezadowoleniu społecznemu. Nasze regiony i miasta są miejscem, w którym zachodzą najważniejsze zmiany, w którym ludzie doświadczają wyzwań, a także możliwości, które kształtują przyszłość społeczności. Polityka spójności musi odpowiadać na ich rzeczywiste potrzeby, wzmacniać potencjał społeczności i zapewniać im narzędzia zrównoważonego rozwoju. Jak powiedziała przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen, potrzebujemy wzmocnionej polityki spójności i wzrostu, której centralnym elementem będą regiony. Potrzeba włączenia władz krajowych, regionalnych i lokalnych została również podkreślona w komunikacie „Droga do następnych WRF”.
Informacje ogólne:
- W ramach nieformalnego posiedzenia ministerialnego w maju w Warszawie, które odbędzie się równolegle ze spotkaniem ministrów OECD odpowiedzialnych za politykę regionalną, Komitet Regionów będzie miał okazję przedstawić poglądy KR-u na temat podejścia do polityki spójności opartego na wynikach.
- Podczas polskiej prezydencji KR przedstawi swoje zalecenia polityczne z perspektywy lokalnej i regionalnej na szeregu nieformalnych posiedzeń Rady i kluczowych wydarzeń prezydencji wysokiego szczebla. Kalendarz prezydencji można znaleźć tutaj.
- Od 1 stycznia i w pierwszej połowie 2025 roku Polska sprawuje prezydencję w Radzie Unii Europejskiej. Polska prezydencja jest pierwszą z obecnych trzech prezydencji, do których należą Dania (2. półrocze 2025 r.) i Cypr (1. półrocze 2026 r.). Polska po raz drugi sprawuje prezydencję w Radzie, po raz pierwszy w drugim półroczu 2011 r.
źródło: Europejski Komitet Regionów
