Prezydent Karol Nawrocki podpisał ustawę przedłużającą zamrożenie cen energii elektrycznej do końca 2025

ŚWIAT: Chiny po raz pierwszy oficjalnie ogłosiły cel klimatyczny wobec wspólnoty międzynarodowej – planują sześciokrotnie zwiększyć moce fotowoltaiczne i stopniowo redukować udział węgla w energetyce. Sonia Dunlop, szefowa Global Solar Council, podkreśla: „To nie tylko redukcja emisji – to realna transformacja. Chińskie rodziny obniżą rachunki, przemysł zyska tańszą energię, a elektrownie węglowe już dziś stoją bezczynnie, wypierane przez fotowoltaikę.” Jej zdaniem Chiny „żyją potencjałem energii słonecznej” i mogą stać się globalnym liderem transformacji.

ŚWIAT: Portugalski parlament upoważnił rząd do przyjęcia dzieci ze Strefy Gazy wymagających pilnej pomocy medycznej oraz ich opiekunów. Ustawę poparły ugrupowania lewicowe, przy wstrzymaniu się centroprawicy i partii Chega. To kolejny krok po uznaniu przez Portugalię niepodległości Palestyny, co – jak podkreślono – ma wspierać proces pokojowy, a nie być gestem przeciwko Izraelowi.

ŚWIAT: Rosja przeprowadziła nocny atak dronami na Zaporoże. Bezzałogowce uderzyły m.in. w sklep spożywczy, powodując znaczne zniszczenia i pożar. Jak poinformował szef administracji obwodowej, prawie 9 tys. mieszkańców zostało pozbawionych prądu. Zdjęcia opublikowane w mediach społecznościowych pokazują skalę zniszczeń po rosyjskim nalocie.

ŚWIAT: Parlament Słowacji przyjął kontrowersyjną poprawkę konstytucji, która nadaje prawu krajowemu pierwszeństwo nad unijnym w kwestiach „kulturowych i etycznych”. Zmiana, wspierana przez premiera Roberta Fico, uderza m.in. w prawa osób LGBT. Amnesty International określiła ją jako „czarny dzień dla Słowacji”. Poprawka wejdzie w życie w listopadzie. Komisja Wenecka i UE ostrzegają, iż podważa ona nadrzędność prawa unijnego. To kolejny krok Fico w kierunku ograniczania wolności mediów, sądów i mniejszości.

POLSKA: Rząd zatwierdził projekt budżetu państwa na 2026 rok. Zaplanowano dochody w wysokości 647,2 mld zł, wydatki na poziomie 918,9 mld zł i deficyt budżetowy wynoszący 271,7 mld zł. W budżecie przewidziano rekordowe środki na bezpieczeństwo, zdrowie, edukację i infrastrukturę. Prognozy zakładają wzrost PKB o 3,5% i inflację na poziomie 3%. Dług publiczny ma wynieść 53,8% PKB, czyli poniżej progu ostrożnościowego.

POLSKA: Prezydent Karol Nawrocki podpisał ustawę przedłużającą zamrożenie cen energii elektrycznej do końca 2025 r. Ustawa wprowadza też bon ciepłowniczy dla gospodarstw domowych spełniających kryteria dochodowe i płacących za ciepło powyżej 170 zł/GJ. Bon będzie przysługiwał według zasady „złotówka za złotówkę”. Choć rozwiązanie nie obejmuje np. przedsiębiorców czy szpitali, politycy komentują je jako korzystne dla wielu obywateli.

POLSKA: Marszałek Sejmu Szymon Hołownia odniósł się do głosowania nad prezydenckim projektem ustawy o CPK. Podkreślił, iż nie oznacza ono przyjęcia ustawy, ale skierowanie jej do komisji: „Trzeba pokazać, ile tam jest absurdów”. Zapewnił, iż CPK powstanie, ale „w sposób adekwatny, nie jak dotąd”. Projekt zakłada m.in. budowę lotniska do 2031 r., przeniesienie ruchu z Lotniska Chopina oraz rozwój KDP. Hołownia odniósł się też do religii w szkołach – opowiedział się za jedną obowiązkową lekcją religii lub etyki.

POLSKA: Sebastian Ch., były prezes Polskiej Grupy Zbrojeniowej i bliski współpracownik Mariusza Błaszczaka, usłyszał zarzut pomocnictwa w wystawieniu fałszywego dyplomu MBA z Collegium Humanum. Prokuratura potwierdza, iż dokument służył do objęcia wysokiego stanowiska w PGZ. Sprawa jest częścią śledztwa CBA w sprawie handlu „lewymi” dyplomami i działalności zorganizowanej grupy przestępczej powiązanej z uczelnią. Śledztwo trwa.

POLSKA: Minister Katarzyna Lubnauer zapowiedziała wykorzystanie sztucznej inteligencji do analizy błędów na egzaminach uczniów. Krytycznie do pomysłu odnosi się Maria Świetlik, działaczka na rzecz wolnego internetu i członkini European Digital Rights Initiative. Jej zdaniem to „spełnienie koszmaru” obrońców praw cyfrowych – oddanie decyzji technologii, która nie jest rzeczywiście inteligentna. Ostrzega, iż AI nie weryfikuje faktów, może konfabulować, a decyzje dotyczące dzieci powinny podejmować odpowiedzialne osoby, a nie algorytmy.

POLSKA: Aż 86% Polek i Polaków popiera rozwój transportu publicznego, a 82% – budowę dróg rowerowych. Wyniki największego badania opinii o smogu, przeprowadzonego przez More in Common i Polski Alarm Smogowy, pokazują, iż szczególnie w dużych miastach rośnie świadomość problemu spalin. 65% mieszkańców dużych miast popiera tworzenie stref czystego transportu (SCT), choć przez cały czas potrzebna jest edukacja – tylko 48% badanych prawidłowo identyfikuje, czym SCT są. Smog dla wielu „pachnie spalinami”, a jego ograniczenie staje się społecznym priorytetem.

ŚLĄSKIE: MPGK Katowice uruchomiło największą w regionie miejską instalację fotowoltaiczną na zrekultywowanym składowisku przy ul. Żwirowej. Farma o mocy 1,19 MW dostarcza rocznie ok. 1,3 GWh energii, z czego większość zasila zakład przetwarzania odpadów. Spółka inwestuje w OZE od 2017 r., wykorzystując dachy i zamknięte wysypiska. realizowane są prace nad kolejną instalacją oraz planowana jest budowa nowej farmy do 2027 r. Działania MPGK ograniczają emisje i wspierają lokalną transformację energetyczną.

ŚLĄSKIE: W dzielnicach Warpie, Łagisza i Ksawera w Będzinie wykryto w wodzie bakterie coli. Sanepid ostrzega, iż woda z kranu nadaje się do spożycia wyłącznie po przegotowaniu. MPWiK Będzin podstawił beczkowozy w siedmiu lokalizacjach, a mieszkańcy mogą otrzymać także wodę butelkowaną. Służby prowadzą płukanie sieci i badania jakości. Osoby z obniżoną odpornością, dzieci i seniorzy powinni zachować szczególną ostrożność. Sytuacja jest monitorowana całodobowo.