Prąd rekordowo podrożeje. Ile podwyżek czeka nas w 2026 roku?

Opłata mocowa to element rachunku za energię, który nie zależy od wielkości zużycia, ale od funkcjonowania tzw. rynku mocy. Mechanizm ten finansuje gotowość elektrowni do pracy, modernizację jednostek konwencjonalnych oraz rozwiązania stabilizujące system elektroenergetyczny. Ma to szczególne znaczenie przy rosnącym udziale odnawialnych źródeł energii, których produkcja zależna jest od warunków atmosferycznych.

Wpłaty te ponoszą wszyscy odbiorcy – zarówno gospodarstwa domowe, jak i firmy. Choć dla odbiorców indywidualnych opłata mocowa pozostaje niewielkim elementem rachunku, w przypadku biznesu, samorządów czy dużych instytucji stała się znaczącą pozycją kosztową.

Nowe stawki od 1 stycznia 2026 roku

Od początku 2026 roku zaczną obowiązywać nowe, wyższe stawki opłaty mocowej.

Gospodarstwa domowe i odbiorcy do 16 kW: Podwyżki dotyczące rozliczenia ryczałtowego uzależnione będą od rocznego zużycia energii. Stawki wyniosą od 4,29 do 24,05 zł miesięcznie.

Przedsiębiorstwa i instytucje: W przypadku odbiorców nieryczałtowych – czyli głównie firm – stawka wzrośnie do 0,2194 zł za każdą pobraną kWh w godzinach obowiązywania opłaty (dni robocze, 7:00–21:59).

Dla zakładu zużywającego 1 GWh energii rocznie oznacza to dodatkowy koszt choćby 220 tys. zł. Najbardziej narażone na wzrost wydatków będą: przedsiębiorstwa produkcyjne, centra logistyczne, obiekty handlowe, samorządy odpowiedzialne za funkcjonowanie szkół, szpitali i innych instytucji publicznych.

W tych sektorach opłata mocowa może przełożyć się na koszty bieżące, konkurencyjność oraz możliwości finansowania podstawowych zadań.

Obecne stawki opłaty mocowej

Aby zobrazować skalę zmian, warto odnieść się do obowiązujących aktualnie (do końca 2025 roku) stawek.

Gospodarstwa domowe i odbiorcy do 16 kW

• Zużycie do 500 kWh rocznie – 2,37 zł miesięcznie
• Zużycie 500–1200 kWh rocznie – 5,68 zł miesięcznie
• Zużycie 1200–2800 kWh rocznie – 9,46 zł miesięcznie
• Zużycie powyżej 2800 kWh rocznie – 13,25 zł miesięcznie

Pozostali odbiorcy (głównie firmy)

Obowiązuje stawka 0,1412 zł za kWh pobraną w godzinach szczytowego zapotrzebowania – od poniedziałku do piątku, w godzinach 7:00–21:59.

Kto odczuje podwyżki najbardziej?

Choć gospodarstwa domowe zapłacą więcej, ich obciążenie przez cały czas będzie stosunkowo niewielkie. Znacznie mocniej zmiany dotkną przedsiębiorstw oraz instytucji o dużym zużyciu energii. Wyższe stawki mogą odczuwalnie wpłynąć na finanse: zakładów produkcyjnych, centrów dystrybucyjnych, galerii handlowych, jednostek samorządowych zarządzających budynkami użyteczności publicznej.

W tych przypadkach opłata mocowa może stać się wydatkiem wpływającym na koszty działalności, a w samorządach – na realizację bieżących zadań publicznych.

Jak ograniczyć skutki podwyżek?

Opłata mocowa jest obowiązkowa i nie można uniknąć jej naliczania, jednak możliwe jest ograniczenie jej wpływu na rachunki. Ponieważ obowiązuje w dni robocze od 7:00 do 22:00, część przedsiębiorstw może przeanalizować: przesunięcie części procesów poza godziny działania opłaty, reorganizację produkcji lub pracy urządzeń energochłonnych, wdrożenie systemów zarządzania zużyciem energii (DSM).

Możliwościami obniżenia poboru energii z sieci są także: inwestycje we własne źródła energii (np. fotowoltaika), magazyny energii, rozwiązania kogeneracyjne, lokalne systemy optymalizujące zużycie energii elektrycznej.