Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przedstawiło projekt ustawy, która gruntownie zmieni zasady korzystania ze zwolnień lekarskich. Nowe przepisy, planowane na styczeń 2025 roku, wprowadzą znaczące zmiany w uprawnieniach zarówno pracowników, jak i pracodawców. Szczególnie istotna zmiana dotyczy kontaktów służbowych w czasie chorobowego.
Fot. Shutterstock / Kraków w Pigułce
Odbieranie telefonów i maili podczas L4
W obecnym stanie prawnym pracownik przebywający na zwolnieniu lekarskim powinien powstrzymać się od wszelkich czynności związanych z pracą. Oznacza to, iż choćby odebranie służbowego telefonu czy odpowiedź na maila od przełożonego może skutkować utratą zasiłku chorobowego. Resort pracy planuje to zmienić.
Zgodnie z projektem, pracownik będzie mógł podejmować „incydentalne czynności”, których wymaga sytuacja. Eksperci zwracają jednak uwagę, iż ta zmiana może prowadzić do nadużyć ze strony pracodawców. Pracodawca będzie mógł bowiem argumentować, iż nieodebranie telefonu czy brak odpowiedzi na maila może narazić firmę na straty finansowe.
Pracownik nie będzie mógł odmówić wykonania takich czynności, powołując się na ryzyko utraty zasiłku chorobowego. To znacząca zmiana w porównaniu z obecną sytuacją, gdy chory może całkowicie wyłączyć telefon służbowy i nie odpowiadać na służbową korespondencję.
Co wolno, a czego nie wolno na L4?
Projekt precyzuje również inne aspekty zachowania podczas zwolnienia lekarskiego. Za „aktywność niezgodną z celem zwolnienia” będą uznawane działania utrudniające lub wydłużające proces leczenia. Oznacza to, iż przez cały czas nie będzie można:
- wykonywać remontu mieszkania
- wyjechać na wakacje
- uczestniczyć w zawodach sportowych
Dozwolone będą natomiast zwykłe czynności życia codziennego, takie jak:
- zakupy żywności
- wizyty w aptece
- wizyty u lekarza
- spacery w ramach rekonwalescencji
Możliwość wyjazdu za granicę
Nowością jest uregulowanie kwestii wyjazdów zagranicznych podczas L4. Projekt dopuszcza przebywanie za granicą w czasie zwolnienia, jeśli:
- jest to uzasadnione zaleceniami lekarza
- występują inne istotne okoliczności
- w przypadku państw UE nie będzie potrzebne dodatkowe uzasadnienie
Praca u innego pracodawcy
Kolejna rewolucyjna zmiana dotyczy możliwości pracy u jednego pracodawcy podczas pobierania zasiłku od innego. Będzie to możliwe, jeżeli lekarz wystawiający zwolnienie wskaże, iż rodzaj wykonywanej pracy nie koliduje ze stanem zdrowia. Na przykład:
- chirurg ze złamanym palcem będzie mógł prowadzić wykłady akademickie
- dziennikarz z chrypką nie poprowadzi audycji, ale może pracować w redakcji
Kontrole i obowiązek informowania o miejscu pobytu
Projekt wprowadza również nowe zasady dotyczące kontroli zwolnień lekarskich. Pracownik będzie musiał przebywać pod wskazanym adresem, a jego nieobecność podczas kontroli może skutkować utratą zasiłku. Wyjątkiem będą sytuacje, gdy nieobecność jest uzasadniona:
- względami zdrowotnymi
- koniecznością załatwienia istotnych spraw
- wykonywaniem dozwolonych czynności życia codziennego
Terminy i konsultacje
Ministerstwo planuje wprowadzenie nowych przepisów od 1 stycznia 2025 roku. w tej chwili projekt jest w fazie konsultacji publicznych, które potrwają do połowy listopada. Eksperci zwracają uwagę, iż nowe regulacje znacząco zmienią dotychczasową praktykę korzystania ze zwolnień lekarskich, przyznając więcej praw zarówno pracownikom, jak i pracodawcom.
Warto podkreślić, iż ostateczny kształt przepisów może jeszcze ulec zmianie w toku procesu legislacyjnego. Resort pracy będzie analizował uwagi zgłoszone podczas konsultacji publicznych.