Powstanie nowy super-urząd podatkowy. Rozpoczną się gigantyczne kontrole urzędów skarbowych

Rząd chce powołać nowy super-urząd w skład którego wejdą dwa ministerstwa, ZUS, PIP i KAS i z którym współpracować będzie Policja i Straż Graniczna. Nowa jednostka ma zająć się typowaniem podmiotów do kontroli skarbowych. Można więc przewidywać, iż rozpocznie się era wielkich kontroli skarbowych.

Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce

Rząd przygotowuje powołanie nowego super-urzędu, który ma znacząco zintensyfikować walkę z szarą strefą w Polsce. Projekt ustawy dotyczący tej nowej instytucji jest już przedmiotem konsultacji publicznych. Urząd będzie składał się z przedstawicieli kluczowych jednostek państwowych, takich jak Ministerstwo Finansów, Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), Państwowa Inspekcja Pracy (PIP) oraz Krajowa Administracja Skarbowa (KAS). Dodatkowo, Policja i Straż Graniczna wyraziły chęć współpracy z nową jednostką, co ma zapewnić szeroką wymianę informacji między instytucjami.

Celem nowego urzędu jest nie tylko typowanie podmiotów do kontroli skarbowych, ale również aktywne zwalczanie nielegalnych działań gospodarczych i edukowanie przedsiębiorców. W obliczu alarmujących danych – szara strefa w Polsce stanowi w tej chwili około 27 procent krajowego PKB, czyli znacznie więcej niż średnia unijna wynosząca 22 procent – nowe rozwiązania wydają się niezbędne. Nielegalne transakcje i brak odprowadzenia należnych podatków prowadzą do poważnych strat dla budżetu oraz zagrażają uczciwej konkurencji na rynku.

Szeroka kooperacja – klucz do sukcesu

Jedną z głównych przewag nowej instytucji ma być jej szerokie zaplecze instytucjonalne. kooperacja między urzędami, takimi jak Ministerstwo Finansów, ZUS, PIP oraz KAS, zapewnić może pełny dostęp do informacji na temat podatników, a co za tym idzie – znacznie zwiększy skuteczność w wykrywaniu i eliminowaniu nieprawidłowości podatkowych. Co więcej, zaangażowanie Policji i Straży Granicznej umożliwi jeszcze bardziej kompleksowe podejście do zwalczania nielegalnych praktyk.

Według założeń projektu nowa jednostka ma stanowić platformę współpracy między różnymi instytucjami, co pozwoli na wymianę danych i analiz w czasie rzeczywistym. Jak podkreślają eksperci, w ten sposób zidentyfikowane zostaną nie tylko przypadki unikania opodatkowania, ale także inne praktyki stanowiące zagrożenie dla uczciwej konkurencji rynkowej. Dzięki integracji działań urzędów, możliwe będzie bardziej precyzyjne typowanie podmiotów do kontroli, co w rezultacie ma ograniczyć straty dla budżetu państwa.

Nowa era kontroli skarbowych?

Powołanie super-urzędu może oznaczać początek nowej ery kontroli skarbowych w Polsce. Priorytetem tej instytucji będzie identyfikacja podmiotów, które potencjalnie działają w szarej strefie, oraz prowadzenie kontroli przedsiębiorstw podejrzanych o unikanie obowiązków podatkowych. Oznacza to, iż właściciele firm muszą być przygotowani na częstsze i bardziej wnikliwe kontrole. Wykorzystanie zaawansowanych narzędzi analitycznych oraz ścisła kooperacja międzyinstytucjonalna mają umożliwić precyzyjne typowanie takich podmiotów, co z kolei ma ograniczyć straty dla budżetu państwa.

Szara strefa, odpowiadająca za straty liczone w miliardach złotych rocznie, dotyczy nie tylko podatków, ale także składek na ZUS i innych zobowiązań publicznych. Przez to nie tylko skarb państwa traci środki, ale również pracownicy działający w nielegalnym obrocie nie mają dostępu do pełnych świadczeń społecznych. Walka z szarą strefą staje się zatem kluczowym elementem strategii rządu na najbliższe lata, a nowa instytucja będzie odgrywać w niej kluczową rolę.

Edukacja jako uzupełnienie kontroli

Działania edukacyjne będą kolejnym filarem funkcjonowania nowego urzędu. Jak podkreśla Ministerstwo Finansów, skuteczna walka z szarą strefą wymaga również budowania świadomości społecznej. Często przyzwolenie na tzw. „łatwe rozwiązania”, takie jak nieudokumentowane transakcje czy fałszywe faktury, wynika z braku wiedzy na temat konsekwencji takich działań – zarówno dla przedsiębiorców, jak i pracowników.

Nowa instytucja zamierza prowadzić kampanie edukacyjne skierowane do przedsiębiorców i pracowników, promujące uczciwość i transparentność w działalności gospodarczej. Planowane są także działania mające na celu ujednolicenie interpretacji przepisów podatkowych oraz usunięcie niejasności, które mogą być wykorzystywane przez nieuczciwych przedsiębiorców. Ujednolicenie przepisów to najważniejszy krok, który pozwoli urzędnikom skuteczniej egzekwować prawo i eliminować luki prawne, które dotychczas mogły być wykorzystywane do omijania zobowiązań podatkowych.

Kontrowersje wokół nowej instytucji

Projekt utworzenia super-urzędu nie pozostał bez głosów krytyki. Część ekspertów obawia się, iż nowa instytucja zwiększy biurokrację i wprowadzi dodatkowe obowiązki formalne dla przedsiębiorców, co może negatywnie wpłynąć na działalność małych i średnich firm. Istnieje również ryzyko, iż nowe regulacje mogą nadmiernie obciążyć przedsiębiorców, prowadząc do spowolnienia rozwoju gospodarczego, zwłaszcza wśród mniejszych podmiotów, które mają ograniczone zasoby kadrowe i finansowe.

Z drugiej strony, zwolennicy projektu podkreślają, iż walka z szarą strefą jest priorytetem, którego nie można odkładać. Skuteczniejsza kontrola oraz kooperacja międzynarodowa mają przyczynić się do zwiększenia wpływów budżetowych i stworzenia bardziej uczciwego rynku.

Co dalej?

Jak informuje „Dziennik Gazeta Prawna”, projekt dotyczący tej inicjatywy trafił już do konsultacji. Rząd liczy na sprawne przeprowadzenie prac legislacyjnych, aby nowa jednostka mogła zacząć działać w pierwszej połowie tego roku. Walka z szarą strefą jest jednym z głównych celów strategii fiskalnej na nadchodzące lata, a nowy super-urząd ma być centralnym elementem tych działań.

Czy powołanie nowej instytucji okaże się skutecznym sposobem na ograniczenie skali szarej strefy? Czas pokaże, czy nowe narzędzia i zintegrowane podejście przyniosą oczekiwane efekty. Jedno jest pewne – rząd zamierza zaostrzyć działania przeciwko nieuczciwym praktykom, aby chronić uczciwych przedsiębiorców i wzmocnić finanse publiczne.