Polski sektor ciepłowniczy potrzebuje zmian w legislacji. Inwestycje mogą sięgnąć 400 mld zł

enerad.pl 1 dzień temu

Ciepłownictwo systemowe w Polsce pod presją kosztów i regulacji

Polski sektor ciepłowniczy stoi przed koniecznością głębokiej transformacji. Jak wskazuje raport EY „Ciepłownictwo systemowe w obliczu zmian”, dekarbonizacja branży będzie wymagała inwestycji szacowanych na 200-400 mld zł. To wyzwanie dla rynku, który walczy z rosnącymi kosztami emisji CO₂, utratą klientów oraz skutkami kryzysu energetycznego wywołanego wojną w Ukrainie.

W 2023 roku udział węgla w polskim miksie ciepłowniczym spadł do 61 proc., ale odejście od tego paliwa wymaga olbrzymich nakładów. Według Forum Energii potrzebne będą inwestycje na poziomie 196-225 mld zł, podczas gdy Narodowe Centrum Badań i Rozwoju wskazuje choćby 428 mld zł.

Problemy finansowe sektora są poważne — wskaźnik płynności finansowej wynosi zaledwie 0,57, co utrudnia pozyskiwanie zewnętrznych źródeł finansowania. W 2023 r. tylko ok. 30 proc. inwestycji (o wartości blisko 5 mld zł) zostało sfinansowanych ze środków zewnętrznych.

Brak spójnych ram prawnych hamuje modernizację

Eksperci zwracają uwagę, iż sektorowi brakuje spójnych i stabilnych ram legislacyjnych, które umożliwiłyby realizację celów dekarbonizacyjnych. w tej chwili rynek działa w warunkach zamrożonych cen ciepła, co dodatkowo ogranicza możliwości inwestycyjne przedsiębiorstw.

— Miks energetyczny oparty głównie na węglu to dziś koszt nie tylko ekologiczny, ale także biznesowy. Branża boryka się z wyzwaniem pozyskania setek miliardów złotych na transformację energetyczną przy jednoczesnych problemach z rentownością — mówi Dariusz Kryczka, partner EY Law.

Ważnym impulsem dla sektora są unijne regulacje, w tym pakiet Fit for 55, inicjatywa REPowerEU oraz Heat Pump Action Plan, zakładający wzrost instalacji pomp ciepła do 6 mln rocznie. Dodatkowo, od stycznia 2025 r. średnie obiekty spalania (MCP) o mocy powyżej 5 MW będą musiały spełniać nowe, rygorystyczne normy emisji.

W czerwcu 2024 r. przyjęto także Net-Zero Industry Act, który ma usprawnić procedury wydawania pozwoleń na inwestycje strategiczne, w tym zeroemisyjne instalacje ciepłownicze.

Potrzebny skuteczny plan finansowania transformacji

Przyszłość polskiego ciepłownictwa będzie w dużej mierze zależeć od skutecznego pozyskania finansowania. Do dyspozycji sektora są m.in. środki z Funduszu Modernizacyjnego (program „OZE — źródło ciepła dla ciepłownictwa”, budżet 2 mld zł), LIFE Clean Energy Transition (1 mld euro do 2027 r.) oraz Krajowego Planu Odbudowy (KPO).

Eksperci podkreślają jednak, iż samo wsparcie finansowe nie wystarczy. Konieczne są też zmiany w przepisach — tak, by umożliwić przedsiębiorstwom bezpieczne inwestowanie i zapewnić opłacalność modernizacji.

— Potrzebujemy kompleksowego i przemyślanego planu transformacji energetycznej w Polsce, dającego firmom narzędzia do jego realizacji i maksymalizującego korzyści dla odbiorców — podkreśla Dariusz Kryczka.

Zobacz również: