Polska przygotowuje Krajowy Plan Odbudowy Zasobów Przyrodniczych. Termin realizacji – wrzesień 2026 roku

Ministerstwo Klimatu i Środowiska rozpoczęło prace nad Krajowym Planem Odbudowy Zasobów Przyrodniczych (KPOZP), który ma być odpowiedzią na wymagania unijnego rozporządzenia Nature Restoration Law. W dniach 21–22 października w Warszawie odbyła się konferencja poświęcona tej tematyce z udziałem wiceministra klimatu i środowiska Mikołaja Dorożały. Resort zaprosił do współpracy przy przygotowaniu dokumentu szeroką reprezentację strony społecznej.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1991 z 24 czerwca 2024 roku w sprawie odbudowy zasobów przyrodniczych jest prawnie wiążące dla wszystkich państw członkowskich UE. Jego celem jest objęcie działaniami rewitalizacyjnymi wszystkich ekosystemów na obszarach lądowych i morskich Unii Europejskiej do 2050 roku. Dotyczy to ekosystemów rolniczych, leśnych, zurbanizowanych, przybrzeżnych, słodkowodnych oraz morskich.

Rozporządzenie przewiduje również zahamowanie i odwrócenie negatywnych trendów w populacjach dzikich owadów zapylających, ptaków terenów rolniczych oraz ptaków leśnych. Dodatkowo zakłada posadzenie 3 mld drzew na terenie państw członkowskich.

Strategiczne znaczenie dla rolnictwa i gospodarki

Wiceminister Mikołaj Dorożała podkreślił, iż Nature Restoration Law to ambitny plan, który obejmuje szereg działań – od sadzenia drzew, przez dbałość o małą retencję wodną, po tworzenie warunków dla rozwoju populacji zapylaczy. Jak zaznaczył, bez zapylaczy niemożliwe jest uzyskanie odpowiednich plonów rolniczych. Resort dąży do działań prewencyjnych, zanim szkody w ekosystemach staną się nieodwracalne. Plan ma służyć ludziom, rolnikom, gospodarce oraz przyrodzie.

Konsultacje społeczne i dialog z interesariuszami

Zgodnie z wymogami rozporządzenia, państwa członkowskie muszą przygotować krajowe plany odbudowy zasobów przyrodniczych i przekazać je Komisji Europejskiej do 1 września 2026 roku. Proces ten musi zostać poprzedzony szerokim procesem konsultacji społecznych.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska planuje włączenie szerokiej reprezentacji społecznej w prace nad dokumentem oraz prowadzenie otwartego dialogu dotyczącego zakresu możliwych działań. Konferencja w Warszawie była pierwszym etapem tego procesu. Wzięli w niej udział przedstawiciele wielu instytucji, w tym Instytutu Ochrony Środowiska-PIB, Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych, Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska oraz Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków.

Podczas dwudniowego spotkania odbyły się dyskusje panelowe poprzedzone prezentacjami stanu prac nad poszczególnymi zagadnieniami ujętymi w rozporządzeniu. Uczestnicy mieli możliwość zadawania pytań zarówno w trybie stacjonarnym, jak i zdalnym.

Odbudowa ekosystemów jako filar transformacji środowiskowej

Wdrażanie rozporządzenia o odbudowie zasobów przyrodniczych stanowi jeden z kluczowych elementów europejskiej polityki klimatycznej i środowiskowej. Rewitalizacja ekosystemów ma bezpośrednie przełożenie na zwiększenie odporności na zmiany klimatu, poprawę bezpieczeństwa żywnościowego oraz wzmocnienie naturalnych mechanizmów retencji wody. Działania te wpisują się w szerszą strategię transformacji ekologicznej Unii Europejskiej, której celem jest osiągnięcie neutralności klimatycznej oraz zatrzymanie utraty różnorodności biologicznej.