Polska nie ma prawa finansować elektrowni atomowej? KE ma wątpliwości i wszczyna postępowanie

Komisja Europejska wszczęła dochodzenie w sprawie zgodności wsparcia publicznego dla pierwszej polskiej elektrowni jądrowej w Lubiatowie-Kopalino z przepisami Unii Europejskiej dotyczącymi pomocy państwa. Decyzja ta może wpłynąć na harmonogram realizacji projektu, który ma najważniejsze znaczenie dla polskiej transformacji energetycznej.

Wsparcie publiczne pod lupą KE

We wrześniu Polska powiadomiła Komisję Europejską o planie wsparcia dla spółki Polskie Elektrownie Jądrowe sp. z o.o., odpowiedzialnej za budowę elektrowni. Według Komisji, na tym etapie wstępna ocena wskazuje, iż „pakiet pomocy jest konieczny i ma efekt zachęty, ponieważ beneficjent nie zrealizowałby projektu bez wsparcia publicznego”. Jednak KE ma „wątpliwości, czy środek jest w pełni zgodny z przepisami UE dotyczącymi pomocy państwa”.

To dochodzenie jest kluczowe, gdyż może opóźnić realizację inwestycji. Zgoda Komisji Europejskiej na pomoc publiczną jest konieczna, aby projekt mógł przejść do kolejnych etapów.

Harmonogram realizacji elektrowni Lubiatowo-Kopalino

Pełnomocnik rządu ds. strategicznej infrastruktury energetycznej, Wojciech Wrochna, podał, iż uruchomienie pierwszego bloku elektrowni planowane jest na 2036 rok. Do końca bieżącego roku spodziewane jest formalne rozpoczecie procesu notyfikacji przez KE, co umożliwi merytoryczny dialog w sprawie wsparcia publicznego.

W kluczowym dla projektu harmonogramie znajdują się następujące etapy:

• 2025 rok: przekazanie terenu budowy wykonawcy.
• 2026 rok: przygotowanie raportu lokalizacyjnego.
• 2028 rok: uzyskanie pozwolenia na budowę i rozpoczęcie prac (tzw. „pierwszy beton jądrowy”).
• 2036 rok: komercyjna eksploatacja pierwszego bloku.
• 2037-2038 rok: uruchomienie kolejnych bloków.

Wrochna zaznaczył, iż przeciętnie procedura notyfikacji pomocy publicznej dla projektów jądrowych trwa około 1,5 roku, ale Polska zamierza przyspieszyć ten proces, aby uniknąć opóźnień.

Znaczenie elektrowni jądrowej dla Polski

Projekt elektrowni Lubiatowo-Kopalino stanowi element strategii transformacji energetycznej Polski, która zakłada odejście od węgla i zapewnienie stabilnych dostaw energii elektrycznej. Energia jądrowa ma odegrać kluczową rolę w redukcji emisji CO2 i poprawie bezpieczeństwa energetycznego kraju.

Budowa elektrowni jądrowej to również przedsięwzięcie o ogromnym znaczeniu gospodarczym. Oczekuje się, iż inwestycja przyczyni się do rozwoju lokalnych społeczności, stwarzając nowe miejsca pracy i wspierając rozwój technologiczny regionu.

Czy KE przyspieszy decyzję?

Eksperci wskazują, iż decyzje dotyczące pomocy publicznej dla projektów jądrowych bywają złożone i czasochłonne. Jednak Polska może argumentować, iż inwestycja jest kluczowa z punktu widzenia strategicznego i środowiskowego.

Jeśli Komisja Europejska uzna wsparcie publiczne za niezgodne z przepisami, Polska będzie musiała zmodyfikować pakiet pomocowy lub poszukać alternatywnych źródeł finansowania, co może znacznie wpłynąć na harmonogram projektu.

Podsumowanie

Komisja Europejska stoi przed istotną decyzją, która może zadecydować o przyszłości polskiego programu energetyki jądrowej. Choć projekt budowy elektrowni Lubiatowo-Kopalino wydaje się najważniejszy dla realizacji celów klimatycznych i zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego Polski, jego sukces zależy od szybkiego i pozytywnego rozstrzygnięcia kwestii wsparcia publicznego przez KE. Wszystko wskazuje na to, iż najbliższe miesiące będą najważniejsze dla przyszłości polskiej energetyki jądrowej.