Polska cementownia otwiera drogę dla wychwytu CO2 w kolejnych zakładach

Instalacja wychwytu dwutlenku węgla to dopiero początek długiego łańcucha wartości. Uruchomienie projektu Go4ECOPlanet przyczyni się do powstania całej infrastruktury i logistyki koniecznych dla realizacji tego typu instalacji.

W 2023 r. po raz pierwszy ogłoszono rozpoczęcie projektu Go4ECOPlanet na cementowni w Kujawach. To przedsięwzięcie to pierwsza wielkoskalowa instalacja wychwytu CO₂ w Polsce.

CCUS – jedyna droga dla przemysłu

Nie w każdej branży inwestycje w OZE czy zmiany technologii wystarczą, by zmniejszyć emisje danego sektora.

Według danych Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA) za 2022 r., sektor cementowy generuje ok. 7-8% globalnych emisji CO₂. Główną przyczyną jest metoda produkcji klinkieru, która wymaga temperatury 1400°C i prowadzi do emisji procesowych. choćby gdyby zapotrzebowanie takich zakładów zostało pokryte w 100% energią z OZE, ostatecznie emisje nie byłyby możliwe od uniknięcia.

Podobne wyzwanie występuje w przemyśle stalowym i chemicznym.

Czytaj też: MKiŚ tworzy plany dla CCUS. Jest 40 zainteresowanych podmiotów

Odpowiedzią na to wyzwanie jest technologia CCUS (Carbon Capture Utilization and Storage). Pierwsza instalacja pozwalająca na wychwyt dwutlenku węgla powstaje w zarządzanej przez Holcim Polska cementowni Kujawy. Jednak sam wychwyt to nie wszystko – konieczne jest przygotowanie całego łańcucha wartości, który obejmie transport i przygotowanie punktu sekwestracji CO₂.

– […] cement pozostaje materiałem kluczowym dla gospodarki – światowe społeczeństwa urbanizują się w bezprecedensowym tempie, a popyt na beton (będący mieszaniną cementu, kruszyw i wody) będzie przez cały czas rósł. Dlatego istnieje nierozerwalny związek pomiędzy rozwojem i wzrostem gospodarczym a zapotrzebowaniem na cement i inne materiały budowlane. W tej sytuacji redukcja emisji bez redukcji produkcji staje się nadrzędnym celem strategicznym – wskazuje w informacji prasowej Holcim Polska.

By zbudować solidne podstawy

Aby projekt Go4ECOPlanet mógł funkcjonować w pełni realizując założenia technologii CCUS, już teraz opracowywane są wszystkie etapy niezbędnego łańcucha wartości. Od wychwytu i sprężania CO₂, przez jego logistykę opartą na transporcie kolejowym i morskim, aż po magazynowanie w strukturach geologicznych poza granicami Polski oraz docelowo w kraju.

Projekt stał się platformą dla współpracy publiczno-prywatnej, integruje uczelnie, instytuty badawcze, start-upy technologiczne, operatorów infrastruktury oraz dostawców zaawansowanych rozwiązań środowiskowych i cyfrowych. W ten sposób przyczynia się do wspólnego poszukiwania rozwiązań oraz tworzy środowisko rozwijające kompetencje związane z carbon capture. W dłuższej perspektywie będzie to wsparcie dla rozwoju i kolejnych działań tego typu projektów w Polsce.

Pod kątem innowacyjności – cementownia Kujawy stała się polem eksperymentalnym dla całego kraju.

– Z punktu widzenia strategii przemysłowej i transformacji systemowej, Go4ECOPlanet pełni rolę testu zdolności Polski do wdrażania zaawansowanych rozwiązań klimatycznych w sektorach trudnych do dekarbonizacji. Jego sukces otworzy drogę do skalowania rozwiązań CCS w przemyśle ciężkim, przyspieszy powstawanie legislacji umożliwiającej zatłaczanie i składowanie CO₂ w Polsce oraz zbuduje fundament pod regionalny hub dekarbonizacyjny Europy Środkowo-Wschodniej – wskazuje Holcim Polska.

Czytaj też: Wietnam i Norwegia – partnerzy Polski w drodze do CCUS

W Polsce powoli kształtowane jest otoczenie regulacyjne, które pozwoli uruchomić potencjał CCUS. Konieczne będzie także powołanie operatora infrastruktury przesyłowej CO₂ oraz opracowanie mapy drogowej obejmującej rozwój sieci rurociągów, punktów zbiorczych oraz węzłów logistycznych. Przygotowanie takiej zintegrowanej infrastruktury pomoże zoptymalizować koszty i ułatwi skalowanie technologii w przyszłych projektach.

Aby taki ekosystem dla zarządzania wychwyconym dwutlenkiem węgla rzeczywiście mógł powstać, niezbędne będzie opracowanie instrumentów finansowych nie tylko dla etapu inwestycyjnego, ale także operacyjnego. Musi zaistnieć chociażby mechanizm kontraktów różnicowych, a także ulg inwestycyjnych oraz zapewnienie środków na badania i rozwój. Ważne jest, by wprowadzono system certyfikacji dla pochłaniania i bezpiecznego składowania dwutlenku węgla.

Cementownia Kujawy ma szansę stać się motorem napędowym polskich innowacji technologicznych i wskazać kierunek, w jakim podąży przemysł w Polsce, a być może także w całej Europie Środkowo-Wschodniej.

Zdjęcie: Archiwum Magazynu Biomasa

Źródło: Holcim Polska