2 dni temu
ŚWIAT: Rosyjscy hakerzy z grupy Everest przeprowadzili cyberatak na szwedzkiego operatora energetycznego Svenska Kraftnaet, przejmując 280 GB danych i żądając okupu za ich nieujawnienie. Atak potwierdził rzecznik spółki Cem Goecgoeren, informując, iż trwa analiza skutków incydentu. Sprawę zgłoszono policji i służbom ds. bezpieczeństwa (MSB). Grupa Everest, powiązana z rosyjskimi cyberprzestępcami, odpowiadała wcześniej m.in. za ataki na systemy lotnisk w Europie. Szwedzka minister energii Ebba Busch zapewniła, iż sytuacja jest monitorowana, a eksperci apelują, by nie ulegać żądaniom hakerów.
ŚWIAT: Catherine Connolly została wybrana nową prezydentką Irlandii, zdobywając 63,36 proc. głosów i pokonując Heather Humphreys z Fine Gael (29,46 proc.). To trzecia kobieta w historii kraju, która obejmie ten urząd. Podczas przemówienia w Dublinie Connolly zapowiedziała, iż będzie „głosem pokoju” i rzeczniczką neutralności oraz działań na rzecz klimatu. Frekwencja wyniosła 45,8 proc., a liczba głosów nieważnych sięgnęła niemal 13 proc. Inauguracja prezydentury odbędzie się 11 listopada na Zamku Dublińskim. Jej zwycięstwo poparły Sinn Féin i inne ugrupowania lewicowe.
ŚWIAT: Litewskie władze ponownie zamknęły lotnisko w Wilnie po wykryciu balonów nadlatujących z Białorusi. Ruch lotniczy został wstrzymany do poniedziałku do godz. 1:40, a granica z Białorusią pozostanie zamknięta do czasu posiedzenia Komisji Bezpieczeństwa Narodowego. Rejs LOT-u z Londynu do Wilna przekierowano do Warszawy, a kolejne loty są uzależnione od decyzji o otwarciu przestrzeni powietrznej. To już czwarte takie zdarzenie w ostatnich dniach – podobne incydenty miały miejsce we wtorek, piątek, sobotę i 5 października.
ŚWIAT: W nocnym ataku rosyjskich dronów z soboty na niedzielę na Kijów zginęły trzy osoby, a 29 zostało rannych, w tym sześcioro dzieci — najmłodsze ma cztery lata. Jak poinformował mer miasta Witalij Kliczko, odłamki drona uderzyły w dziewięciokondygnacyjny budynek, powodując pożar, który objął kilka pięter. Uszkodzone zostały również inne budynki mieszkalne. Trwa usuwanie gruzów i zabezpieczanie konstrukcji. Atak wpisuje się w trwającą od dwóch miesięcy kampanię rosyjskich uderzeń na ukraińską infrastrukturę krytyczną, która coraz częściej dotyka też obiektów cywilnych, w tym przedszkoli.
ŚWIAT: Rozmowy między USA a Chinami przynoszą oznaki ocieplenia przed planowanym spotkaniem Donalda Trumpa i Xi Jinpinga 30 października w Korei Południowej podczas szczytu APEC. Minister finansów Scott Bessent zapowiedział, iż strony mają „udane ramy do rozmów” i możliwe jest przedłużenie tymczasowego rozejmu celnego, który wygasa w połowie listopada. Dyskutowano m.in. o handlu, metalach ziem rzadkich, TikToku, fentanylu i imporcie rolnym. Atmosfera rozmów była lepsza niż w poprzednich rundach, choć Pekin wciąż nie potwierdził oficjalnie udziału Xi w spotkaniu z Trumpem.
ŚWIAT: W Stanach Zjednoczonych trwa drugi najdłuższy w historii tzw. shutdown. Z powodu braku budżetu na przymusowe urlopy wysłano około 750 tys. pracowników federalnych, a pozostali — m.in. żołnierze i służby — nie otrzymują wynagrodzeń. By ich wesprzeć, miliarder Timothy Mellon, bliski sojusznik Donalda Trumpa, przekazał 130 mln dolarów na wypłaty dla żołnierzy. Pentagon przyjął darowiznę, tłumacząc to „ogólnym upoważnieniem do przyjmowania darów”, co wzbudziło kontrowersje. Eksperci ostrzegają, iż działanie może naruszać prawo budżetowe, a w Senacie przez cały czas brak porozumienia w sprawie finansowania rządu.
ŚWIAT: Francuska policja zatrzymała dwóch mężczyzn podejrzanych o zuchwałą kradzież klejnotów z Luwru, do której doszło w ubiegłą niedzielę. Jeden z nich został ujęty na lotnisku w Roissy, gdy próbował odlecieć do Algierii, drugi w Seine-Saint-Denis pod Paryżem. Wciąż poszukiwane są dwie osoby. Z Galerie d’Apollon zniknęło osiem bezcennych klejnotów, w tym tiara cesarzowej Eugenii i dwa naszyjniki. Złodzieje, przebrani za robotników, wdarli się do muzeum podnośnikiem i przecinarkami rozbili gabloty. Rabunek trwał zaledwie siedem minut. Skradzione klejnoty wciąż nie zostały odnalezione.
POLSKA: PSL chce znieść zasadę dwukadencyjności wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Projekt nowelizacji Kodeksu wyborczego trafił do wysłuchania publicznego. Władysław Kosiniak-Kamysz uznał obowiązujące ograniczenie za „niekonstytucyjne”, argumentując, iż to mieszkańcy, a nie ustawy, powinni decydować o zmianach władz. Dodał, iż jeżeli Sejm nie poprze projektu, PSL zaproponuje wprowadzenie dwukadencyjności dla posłów. Pomysł poparły PO i Lewica, a premier Donald Tusk wezwał do odwołania „niemądrej” decyzji PiS z 2018 r., która wprowadziła limity kadencji w samorządach.
POLSKA: Platforma Obywatelska zmienia nazwę na Koalicja Obywatelska — ogłosił premier Donald Tusk podczas konwencji zjednoczeniowej PO, Nowoczesnej i Inicjatywy Polskiej w Warszawie. „Nie potrzebujemy sztuczek. Tylko prawda, tylko siła, tylko dobro” — podkreślił. Lider KO zapowiedział dalszą walkę o zwycięstwo w wyborach w 2027 r., ostrzegając przed powrotem PiS do władzy. Choć partie nie zdecydowały się na formalne połączenie ze względu na długi Nowoczesnej (ok. 2 mln zł), Tusk zapowiedział budowę jednego, zwartego ugrupowania opartego na dotychczasowej współpracy.
POLSKA: Policja i bank Santander ostrzegają przed falą nieautoryzowanych wypłat z bankomatów w Polsce. Od soboty zgłoszono ponad 50 przypadków, głównie w Bydgoszczy, ale także w innych miastach, m.in. w Warszawie, Krakowie, Łodzi i Wrocławiu. Bank potwierdził, iż wykryto transakcje o charakterze przestępczym i zablokowano karty klientów narażonych na ryzyko. Podejrzewa się użycie tzw. nakładek skanujących, które przechwytują dane kart. Policja apeluje o sprawdzenie kont i zgłaszanie podejrzanych operacji. Związek Banków Polskich zapewnia, iż skradzione środki zostaną zwrócone po weryfikacji.
POLSKA: Jarosław Kaczyński zakończył konwencję PiS w Katowicach apelem do działaczy o mobilizację przed wyborami. „Polska wymaga wielkiej zmiany. Proszę, by napiąć muskuły i pokazać, iż potrafimy zwyciężyć” — mówił prezes partii. Zapowiedział przygotowanie nowego programu z naciskiem na reformę służby zdrowia, gospodarkę i bezpieczeństwo. Kaczyński podkreślił, iż celem PiS jest „silniejsza, bogatsza i mądrzejsza Polska” oraz objazd wszystkich powiatów i gmin w ramach kampanii. Odniósł się też do sytuacji w Europie, wzywając do „walki z ideologiami i korupcją” oraz budowy zjednoczonej wspólnoty demokratycznych państw.
