1 dzień temu
Wytyczne polityczne przewodniczącej Komisji Europejskiej na lata 2024-2029 określają plan działań na rzecz zrównoważonego dobrobytu. Podkreśla on potrzebę zwiększenia konkurencyjności w celu odblokowania możliwości, napędzania innowacji i wspierania wzrostu w Unii Europejskiej. Kryzysy, z którymi zmagała się cała Europa w ostatnich latach, wymusiły potrzebę wprowadzenia uproszczeń w ramach przyjętych i wdrażanych przepisów. Zmiany te obejmą również Plany Strategiczne dla Wspólnej Polityki Rolnej.
Komisja Europejska prowadzi do 28 lipca 2025 r. konsultacje wniosku dotyczącego rozporządzenia wprowadzającego uproszczenia do Planów Strategicznych dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027. Zachęca więc wszystkich zainteresowanych do składania opinii, uwag lub propozycji do propozycji rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie (UE) 2021/2115 w odniesieniu do systemu warunkowości, rodzajów interwencji w formie płatności bezpośrednich, rodzajów interwencji w niektórych sektorach i rozwoju obszarów wiejskich oraz rocznych sprawozdań z realizacji celów, oraz rozporządzenie (UE) 2021/2116 w odniesieniu do zarządzania danymi i interoperacyjnością, zawieszenia płatności, rocznego rozliczenia realizacji celów i kontroli oraz kar. Można to zrobić poprzez kwestionariusz opublikowany na specjalnej stronie internetowej. Zgłoszenia zostaną wzięte pod uwagę przy opracowywaniu ostatecznego kształtu tej inicjatywy.
Pamiętaj, Twój głos się liczy! Weź udział w konsultacjach.
Ogólny kontekst
Sektor rolno-spożywczy ma duże znaczenie gospodarcze, społeczne i środowiskowe dla Europy, a jeszcze większe dla Polski. Całkowity udział krajowego rolnictwa, leśnictwa i rybołówstwa w wartości dodanej brutto jest dwukrotnie wyższy niż średnia Unii Europejskiej, dlatego tak ważne jest wspieranie go poprzez odpowiednio ukierunkowane działania.
W okresie 2023-2027 Wspólna Polityka Rolna (WPR) wspiera rolników za pośrednictwem krajowych Planów Strategicznych (PS WPR), które zostały opracowane przez państwa członkowskie w celu rozwiązania problemów gospodarczych, środowiskowych i społecznych.
Pierwszy rok wdrażania PS WPR zbiegł się z początkiem wojny w Ukrainie, co znacząco wpłynęło na rynki oraz politykę rolną UE. Ponadto klęski żywiołowe i niekorzystne zjawiska klimatyczne na bieżąco kształtują produkcję wielu farmerów. W odpowiedzi na kryzysy i protesty rolników, które miały miejsce na początku 2024 r., a także dyskusje w Radzie Europejskiej na temat wyzwań stojących przed sektorem rolnym oraz opinie instytucji Unii Europejskiej i zainteresowanych stron na temat pierwszego roku wdrażania PS WPR Komisja Europejska zaproponowała zestaw uproszczeń.
Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027
Wsparcie finansowe w ramach Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 przyznawane jest na podstawie dokumentu, jakim jest Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej. W ramach pomocy wspierany jest zrównoważony rozwój gospodarstw rolnych i sektora przetwórstwa, Ważne jest także dążenie do poprawy warunków życia i pracy na obszarach wiejskich, jak również ochrona wody, gleb, powietrza i bioróżnorodności. Poza tym promowana jest produkcja i wykorzystywanie zrównoważonej energii.
Wsparcie finansowe obejmuje m.in. interwencje w formie płatności bezpośrednich, tj.:
- podstawowe wsparcie dochodów,
- płatność redystrybucyjną,
- płatność dla młodych rolników,
- wsparcie związane z produkcją przyznawane w 13 sektorach,
- ekoschematy (element systemu płatności bezpośrednich wspierający realizację praktyk ukierunkowanych na środowisko, klimat i dobrostan zwierząt).
W PS WPR kontynuowane są już wdrożone rozwiązania, takie jak: premie dla młodych rolników, inicjatywa LEADER czy wsparcie modernizacyjne gospodarstw rolnych.
Wizja dla rolnictwa
Ważną zasadą opublikowanego w lutym 2025 r. komunikatu Wizji dla rolnictwa i żywności jest ścisła kooperacja i dialog między instytucjami UE, rolnikami i innymi podmiotami działającymi w sektorze rolno-spożywczym. Podkreśla się, iż rolnicy powinni być przedsiębiorcami i dostawcami, nie ponosząc zbędnych obciążeń biurokratycznych lub regulacyjnych, aby napędzać innowacyjność i zrównoważony rozwój w praktykach rolniczych. Ta wizja, jak również troska o różnorodność sektora, wymagają dostosowanych podejść, a nie rozwiązań uniwersalnych, wraz z weryfikacją rzeczywistości prawodawstwa UE i uproszczeniami możliwymi dzięki nowym technologiom, takie jak automatyczne raportowanie w celu zmniejszenia obciążeń administracyjnych.
W Wizji dla rolnictwa i żywności określono najważniejsze obszary obecnych ram prawnych dotyczących rolnictwa. Niemniej jednak niektóre kwestie zostały odłożone na później i mają być przedyskutowane w kontekście WPR po 2027 r.
Projekt wniosku uproszczeń Planów Strategicznych dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027
Wniosek KE dotyczący zmiany rozporządzeń w sprawie WPR, bazujący na komunikacie COM(2025) 236 z 14 maja 2025 r., stanowi udokumentowaną i technicznie uzasadnioną próbę rozwiązania problemu obciążeń administracyjnych w polityce rolnej. Odzwierciedla on potrzeby ograniczenia biurokracji, zwłaszcza w przypadku małych i średnich gospodarstw rolnych, i stanowi próbę odpowiedzi na długoletnią krytykę ze strony społeczności rolniczych w całej Europie.
Uwzględniając sytuację, w której znalazł się europejski sektor rolny, oraz wizję rolnictwa, obecna propozycja odnosi się do kluczowych kwestii WPR w następujący sposób:
- uproszczenie i usprawnienie wymagań w gospodarstwie w celu lepszego dostosowania do różnych sytuacji i różnorodnych praktyk rolniczych;
- usprawnienie wsparcia dla mniejszych i średnich gospodarstw poprzez zachęcanie państw członkowskich i rolników do korzystania z uproszczonych płatności;
- zwiększenie konkurencyjności;
- zapewnienie większej elastyczności państwom członkowskim w zakresie zarządzania PS WPR.
Więcej informacji o planowanych zmianach można znaleźć na stronie KE.
.webp)
