Piątkowe komentarze Elona Muska to już drugi poważny publiczny rozłam z Donaldem Trumpem w obszarach, które mają wpływ na firmy przedsiębiorcy. Najpierw miliarder zdawał się odbiegać od linii partii — wielokrotnie atakując Petera Navarro, jedną z twarzy programu handlowego Trumpa — gdy administracja wprowadziła szeroko zakrojone cła na globalnych partnerów handlowych, powodując znaczną zmienność rynku i skutkując miliardami dolarów strat dla Tesli Muska.
Ponadto coraz częściej pojawiają się doniesienia, iż Musk niedługo wycofa się ze swojej roli w Departamencie Efektywności Rządu (DOGE).
Musk odstawiony na boczny tor
Do najnowszego ataku Muska na politykę administracji doszło w piątek, gdy pojawiły się wiadomości o cięciach w finansowaniu NASA. SpaceX Muska jest jednym z największych kontrahentów agencji.
Szef SpaceX zareagował na doniesienia technologicznego serwisu informacyjnego Ars Technica, według których projekt budżetu dla NASA zmniejszyłby o ok. 20 procent całkowity budżet agencji i o 50 proc. finansowania działalności naukowej. Musk nazwał tę wiadomość „niepokojącą”.
— Mocno popieram naukę, ale niestety nie mogę uczestniczyć w dyskusjach budżetowych NASA, ponieważ SpaceX jest głównym kontrahentem NASA — dodał.
POLITICO nie potwierdziło niezależnie liczb budżetowych OMB. Rzecznik NASA powiedział nam, iż agencja zapoznała się budżetem na 2026 r. i „rozpoczęła proces deliberacji”, ale odmówił dalszego komentarza na temat szczegółów budżetu lub uwag Muska.
Trump obiecał zmniejszyć rozmiar rządu federalnego, wzywając Muska do poprowadzenia działań w celu zniesienia „marnotrawstwa, oszustw i nadużyć”. DOGE Muska zastosowało się do tego polecenia, dokonując drastycznych cięć w finansowaniu i personelu w agencjach federalnych.
Nawet jeżeli Musk jest odsunięty od rozmów o budżecie agencji, ma on długotrwałe relacje z kandydatem Trumpa na administratora NASA, Jaredem Isaacmanem, którego firma Shift4, zajmująca się przetwarzaniem płatności, zainwestowała w SpaceX. Isaacman starał się jednak zdystansować od niego podczas przesłuchania w Senacie, odmawiając bezpośredniego potwierdzenia, czy Musk był obecny na jego pierwszej rozmowie kwalifikacyjnej z prezydentem.
„Niepoważna propozycja budżetowa”
Biały Dom nie odpowiedział od razu na prośbę o komentarz do tej historii, ale Karoline Leavitt, rzeczniczka prasowa Białego Domu, we wtorek zignorowała wcześniejsze ataki Muska na Navarro — którego miliarder nazwał „kretynem” i „Peterem Retarrdo — mówiąc dziennikarzom: „Chłopcy pozostaną chłopcami, a my pozwolimy im kontynuować publiczny sparing”.
Trump przez cały czas chwalił również pracę Muska z DOGE, mówiąc mu na czwartkowym spotkaniu gabinetu: — Twoi ludzie są fantastyczni. Miejmy nadzieję, iż zostaną w pobliżu na dłużej, chcielibyśmy zatrzymać jak najwięcej .
Administracja podjęła również kroki w celu dokonania znacznych cięć w finansowaniu badań w innych miejscach, w tym anulowania finansowania amerykańskiego Programu Badań nad Globalnymi Zmianami, który opracowuje zleconą przez Kongres Krajową Ocenę Klimatu.
NASA
Propozycja ograniczenia finansowania NASA prawdopodobnie spotka się ze sprzeciwem w Kongresie, którego zadaniem jest sfinalizowanie budżetu przed przekazaniem go prezydentowi do podpisania.
Niektórzy ustawodawcy już wystąpili przeciwko doniesieniom o proponowanych cięciach. Chris Van Hollen, senator Partii Demokratycznej, potępił w piątek cięcia w NASA jako „krótkowzroczne” i „niebezpieczne” i obiecał z nimi walczyć.
— To całkowicie niepoważna propozycja budżetowa. W mojej roli w podkomisji do spraw środków […] będę walczył zaciekle przeciwko tym cięciom i w celu ochrony ważnej pracy wykonywanej w ośrodku NASA im. Goddarda — powiedział Van Hollen.
