Parlament Europejski pozywa Radę UE: W tle 150 mld euro

Zdjęcie: https://www.euractiv.pl/section/instytucje-ue/news/parlament-europejski-pozywa-rade-ue-w-tle-150-mld-euro/

Parlament Europejski zdecydował się pozwać Radę UE po tym, jak został wyłączony z rozmów na temat dużego programu pożyczkowego SAFE w dziedzinie obronności – poinformowała w środę jego służba prasowa.

W ramach działań na rzecz wzmocnienia europejskiego przemysłu obronnego i zachęcenia państw UE do zbrojeń, Komisja Europejska uruchomiła tryb nadzwyczajny, aby ominąć Parlament.

„Parlament złożył dziś (20 sierpnia) w Trybunale Sprawiedliwości wniosek o unieważnienie rozporządzenia SAFE” – przekazała służba prasowa PE portalowi Euractiv.

SAFE, czyli program pożyczek obronnych o wartości 150 mld euro, został zaproponowany przez przewodniczącą Komisji Ursulę von der Leyen w marcu, aby jak najszybciej pobudzić wydatki. W maju ministrowie UE dali ostateczne zielone światło, bez konsultacji z Parlamentem Europejskim.

Dotąd osiemnaście państw UE formalnie wyraziło zainteresowanie kredytami na kwotę co najmniej 127 mld euro.

Choć Parlament podkreśla, iż „instrument ma jego pełne poparcie […], chodzi o wybraną podstawę prawną, która podważa legitymację demokratyczną”.

Państwa członkowskie liczą na miliardy z SAFE

Aby pominąć zgodę Parlamentu, von der Leyen sięgnęła po zapis traktatowy (artykuł 122 TFUE), zwykle zarezerwowany dla sytuacji nadzwyczajnych, takich jak pandemia Covid-19. Procedura ta przyspiesza proces legislacyjny, znacząco ograniczając czas negocjacji PE.

„Wykorzystanie art. 122 jako podstawy prawnej dla SAFE było, zdaniem Parlamentu, nieprawidłowe proceduralnie i po prostu niepotrzebne. Podważa to legitymację demokratyczną w oczach opinii publicznej, a żaden parlament na świecie by tego nie zaakceptował” – przekazała służba prasowa PE.

„Dlatego Parlament wnosi sprawę z powodu niewłaściwej podstawy prawnej.”

W liście do von der Leyen przewodnicząca Parlamentu Roberta Metsola ostrzegła w maju, iż Komisja może zostać pozwana. Von der Leyen odrzuciła skargę, argumentując, iż użycie klauzuli nadzwyczajnej jest „w pełni uzasadnione”, ponieważ SAFE stanowi „wyjątkową i tymczasową odpowiedź na pilne i egzystencjalne wyzwanie”.

Państwa UE, które liczą na pożyczki, pozostają jednak bezpieczne – w swoim wniosku do Trybunału Parlament zażądał utrzymania skutków rozporządzenia do czasu przyjęcia aktu zastępczego.