Opóźnienie ETS2 może kosztować UE 50 mld euro – najważniejsze wyzwania i konsekwencje

ETS2 – co oznacza opóźnienie dla rynku i społeczeństwa?

Rada UE oraz Parlament Europejski uzgodniły przesunięcie uruchomienia systemu ETS2 o rok. To decyzja, która według analiz może skutkować utratą 50 mld euro dochodów w samym 2027 roku. Środki te mogłyby zostać przeznaczone na wsparcie społeczności w transformacji energetycznej, m.in. poprzez leasing społeczny, rozwój infrastruktury ładowania czy poprawę transportu publicznego.

Wpływ na ceny uprawnień do emisji CO₂

Przed pojawieniem się propozycji opóźnienia, prognozy cen uprawnień do emisji w ramach reformy MSR na 2027 rok wahały się od poniżej 40 €/tCO₂ do 63 €/tCO₂. Są to wartości zbliżone do obecnych stawek podatku węglowego we Francji (44,6 €/tCO₂) oraz niemieckiego poziomu wyznaczonego na 2026 rok (55-65 €/tCO₂).

System ETS2 ma na celu stymulowanie wyboru ekologicznych rozwiązań, w tym w sektorze transportu. Im wyższy popyt na uprawnienia, tym wyższa cena. Osłabienie norm emisji CO₂ dla samochodów i ciężarówek oznaczałoby dłuższą obecność pojazdów spalinowych na drogach, co przełoży się na wyższe ceny uprawnień.

Konsekwencje dla gospodarstw domowych

Zmniejszenie presji na przemysł w kierunku produkcji przystępnych cenowo pojazdów elektrycznych może szczególnie dotknąć gospodarstwa o niższych dochodach. Opóźnienie ETS2 i osłabienie standardów emisji oznacza nie tylko wyższe koszty, ale także mniejsze wsparcie finansowe dla najuboższych grup społecznych.

Jakie działania rekomendują eksperci?

• Reforma MSR: Dostosowanie mechanizmu rezerwy stabilizacyjnej (MSR) pozwoli obniżyć ceny uprawnień w krótkim terminie, ułatwiając dostęp do niskoemisyjnych rozwiązań dla mniej zamożnych gospodarstw.
• Brak dalszych opóźnień ETS2: Pewność regulacyjna jest kluczowa dla inwestycji i planowania sprawiedliwej transformacji przez przedsiębiorstwa, gospodarstwa domowe i państwa członkowskie.

Nowe cele klimatyczne UE

Unijni prawodawcy zagłosowali za złagodzeniem celu redukcji emisji na 2040 rok do poziomu 85%, z możliwością wykorzystania offsetów. Ostateczna decyzja i wsparcie dla rodzin o niskich i średnich dochodach w procesie odchodzenia od paliw kopalnych pozostaje w gestii rządów państw członkowskich.

Redukcja zapotrzebowania na uprawnienia ETS poprzez wdrażanie technologii zeroemisyjnych i poprawę efektywności to jedyna droga do długoterminowego sukcesu ETS2 – pozwala obniżyć ceny i jednocześnie utrzymać integralność celów klimatycznych.

Źródło: T&E – Transport & Environment publikacje