Opóźnienia i bariery w rozwoju polskiej energii wiatrowej – raport NIK

Bariery prawne spowalniające rozwój lądowych farm wiatrowych

Energetyka wiatrowa ma najważniejsze znaczenie dla dekarbonizacji polskiej gospodarki i obniżenia cen energii, które w Polsce należą do najwyższych w Europie. Tymczasem nowelizacja ustawy z 23 kwietnia 2023 r., ustalająca minimalną odległość turbin od zabudowy mieszkalnej na poziomie 700 metrów (zamiast planowanych 500 m), niemal dwukrotnie ograniczyła dostępne tereny pod inwestycje. To poważnie utrudnia rozwój nowych projektów lądowych farm wiatrowych, które mogłyby szybciej obniżyć udział węgla w miksie energetycznym. [tutaj przydałby się wykres pokazujący dostępność terenów dla farm wiatrowych przed i po zmianie przepisów]

Morska energetyka wiatrowa – duży potencjał, ale wolne procedury

Polski potencjał w morskiej energetyce wiatrowej (MEW) jest znaczący – do 2050 roku może sięgnąć choćby 28 GW, co stanowi ponad jedną trzecią możliwości całego Bałtyku. Jednak procedury planistyczne i brak kompleksowego mapowania obszarów morskich opóźniają rozwój sektora. Urząd Morski w Gdyni pracował nad 11 projektami planów zagospodarowania przestrzennego, ale żaden nie obejmował lokalizacji farm w wyłącznej strefie ekonomicznej. To oznacza, iż rozwój MEW wciąż napotyka bariery formalne, mimo rosnącego zainteresowania inwestorów. [tutaj przydałaby się tabela z planami mocy MEW w Polsce i krajach bałtyckich]

Opóźnienia we wdrażaniu unijnych dyrektyw i dokumentów strategicznych

Najwyższa Izba Kontroli wskazuje, iż Ministerstwo Klimatu i Środowiska nie wdrożyło w pełni dyrektyw RED II i RED III, co grozi Polsce sankcjami ze strony Unii Europejskiej. Transpozycja przepisów opóźniła się o ponad trzy i pół roku. Ponadto resort nie przygotował na czas aktualizacji Krajowego planu na rzecz energii i klimatu (KPEiK) ani Polityki Energetycznej Polski do 2040 roku (PEP2040), mimo iż były to najważniejsze zobowiązania wobec UE. Dokumenty te są niezbędne do realizacji celów klimatycznych i zapewnienia stabilności inwestycyjnej w sektorze OZE.

Wnioski i zalecenia NIK

W ocenie NIK, aby przyspieszyć rozwój energetyki wiatrowej, niezbędne są systemowe i organizacyjne działania w Ministerstwie Klimatu i Środowiska. najważniejsze rekomendacje obejmują:

• pilne przygotowanie i przedłożenie Komisji Europejskiej aktualizacji KPEiK oraz PEP2040,
• pełną transpozycję dyrektyw RED II i RED III,
• usprawnienie procesu mapowania potencjału OZE,
• uproszczenie procedur administracyjnych i sądowych dotyczących sporów inwestycyjnych.

• Rząd zatwierdza nowe ustawy: wsparcie dla morskiej energetyki wiatrowej i Park Narodowy Doliny Dolnej Odry
• Polskie firmy z większym udziałem w morskiej energetyce wiatrowej – MAP i spółki Skarbu Państwa podpisują deklarację
• Rząd przyspiesza rozwój OZE mimo weta Prezydenta – uproszczenia dla energetyki wiatrowej
• Polacy popierają rozwój lądowej energetyki wiatrowej [badanie 2025/08]

Źródło: NIK