„Od Ameryki po Europę”. J.D. Vance zdradził się ze swoją strategią. „Cywilizacyjne samobójstwo”

W swoim przemówieniu na Monachijskiej Konferencji Bezpieczeństwa w połowie lutego dał już jasno do zrozumienia, jak mało myśli o większości europejskich rządów. Bieżący tydzień dostarczył nowych pouczających spostrzeżeń na temat tego, jak głęboko sięga ta niechęć i jakie realne konsekwencje może mieć dla stosunków transatlantyckich. W końcu Vance jest jednym z najpotężniejszych głosów w Białym Domu, a tym bardziej w ruchu „MAGA”.

Redaktor naczelny magazynu „The Atlantic” został nieumyślnie włączony przez doradcę Trumpa ds. bezpieczeństwa narodowego do grupy czatowej, na której wymieniano szczegóły dotyczące ataku wojskowego na rebeliantów Huti. Amerykańskie ataki rakietowe miały uniemożliwić rebeliantom dalsze atakowanie statków handlowych z Jemenu na ważnym szlaku morskim przez Morze Czerwone i Zatokę Adeńską.

Oprócz doradcy ds. bezpieczeństwa Mike’a Waltza i sekretarza obrony Pete’a Hegsetha wśród członków czatu był również wiceprezydent. „Myślę, iż popełniamy błąd” — stwierdził Vance na samym początku wymiany zdań. „3 proc. amerykańskiego handlu przechodzi przez Kanał Sueski. 40 proc. to handel europejski”. Jego zdaniem pomaganie Europejczykom militarnie jest „niespójne z przesłaniem, jakie prezydent w tej chwili kieruje do Europejczyków”. Vance podsumował przesłanie Trumpa własnymi słowami: „nienawidzę tego, iż ponownie ratujemy Europę”.

USA jako gwarant bezpieczeństwa Europy

Co skłania 40-letniego konserwatystę do ciągłego torpedowania relacji z sojusznikami? W publicznych i wewnętrznych atakach słownych Vance’a wyróżniają się dwa aspekty. Jednym z nich jest rola USA jako gwaranta bezpieczeństwa Europy. „Amerykańska sieć bezpieczeństwa pozwoliła Europejczykom na osłabienie ich własnego bezpieczeństwa” — ostrzegł wiceprezydent na Monachijskiej Konferencji Bezpieczeństwa w 2024 r.

Jego zdaniem europejskie państwa NATO przez dziesięciolecia pasożytniczo pozwalały USA zapewniać im bezpieczeństwo, jednocześnie hojnie rozbudowując swoje państwo opiekuńcze i wpuszczając miliony migrantów do swoich krajów. „Jeśli Europejczycy nie są w stanie się bronić, to USA muszą zadać sobie pytanie: czy są sojusznikami, czy klientami?” — zapytał retorycznie Vance.

Nie stroni on od prowokacji. Niedawno wywołał publiczne oburzenie i dyplomatyczny rozdźwięk, gdy pośrednio oskarżył Francuzów i Brytyjczyków o to, iż nie nadają się do wojny. Inwestycje administracji Trumpa w Ukrainie są „znacznie lepszą gwarancją bezpieczeństwa niż 20 tys. żołnierzy z jakiegokolwiek kraju, który nie był w stanie wojny przez 30 lub 40 lat”.

Prowokacja na Grenlandii

Fakt, iż Vance udał się na Grenlandię ze swoją żoną Ushą, może być postrzegany jako kolejny dowód jego niezbyt pojednawczego transatlantyckiego wizerunku. Zarówno rząd duński, jak i grenlandzki głośno protestują przeciwko tego rodzaju nowej amerykańskiej dyplomacji, która jest wykorzystywana do komunikowania roszczeń terytorialnych Trumpa do geostrategicznie ważnego obszaru autonomicznego.

W piątek Vance i jego żona udali się do bazy armii amerykańskiej w Pituffik, aby spotkać się z żołnierzami sił USA. Wiceprezydent zapowiedział swoją wizytę na Grenlandii we wtorek, a podróż jego żony została zaplanowana z wyprzedzeniem. Jednak pierwotny program wizyty został ograniczony, a wizyta Drugiej Damy na wyścigu psów narciarskich została odwołana po głośnych protestach.

BONNIE CASH / PAP

J.D. Vance

Jednak nie tylko — trafna — krytyka niezdolności Niemiec i wielu państw UE do samoobrony podsyca niechęć nowej gwiazdy „MAGA” do Europejczyków.

Dla Vance’a Europa jest również przykładem dekadencji. To dla niego kontynent, który rozpada się z powodu upadku konserwatywnych wartości, rozpadu struktur rodzinnych i kultury chrześcijańskiej — a zatem nie ma przyszłości. Kiedy zagorzały działacz antyaborcyjny został ochrzczony jako katolik w 2019 r., napisał esej o swojej drodze do wiary.

Strategia od Ameryki po Europę

Według niego nauki św. Augustyna na temat moralnego, a następnie faktycznego upadku Rzymu są „najlepszą krytyką naszej nowoczesności, jaką kiedykolwiek czytałem. Społeczeństwo skupione wyłącznie na konsumpcji i przyjemności depczą obowiązek i cnotę”.

Kilka dni temu Vance stwierdził w telewizji Fox, iż Europie „grozi cywilizacyjne samobójstwo. Nie są w stanie lub nie chcą kontrolować swoich granic. Ograniczają wolność słowa swoich obywateli, ponieważ ci protestują przeciwko inwazji na ich granice”.

Zdaniem amerykańskiego wiceprezydenta Europa jest przede wszystkim „zagrożona od wewnątrz”, ponieważ odchodzi od podstawowych wartości. Po zwycięstwie w wyborach socjaldemokraty Keira Starmera nazwał Wielką Brytanię „pierwszym prawdziwie islamskim krajem, który posiada broń nuklearną”. A Niemcy, jak powiedział Vance w telewizji Fox, „zabiją się, jeżeli wpuszczą do kraju kilka milionów migrantów niezgodnych kulturowo”.

Liberalne rządy w Szwecji, Polsce i Rumunii również dostają za swoje. Niektórzy podejrzewają, iż za atakami stoi strategia, która rozciąga się od Ameryki po Europę i daleko poza nią. Wezwanie Vance’a do zburzenia zapory ogniowej dla częściowo skrajnie prawicowej Alternatywy dla Niemiec (AfD) należy również postrzegać w tym kontekście.

„Chcę, aby Europa się rozwijała. Aby była ważnym sojusznikiem. Częścią tego jest to, iż Europa szanuje własnych obywateli, własną suwerenność” — stwierdził. Vance nie wyjaśnił jeszcze, w jaki sposób szanuje tę suwerenność, gdy gwałtownie atakuje wybranych przedstawicieli Europy.