W obliczu rosnących kosztów energetycznych oraz kontrowersji związanych z tradycyjnymi centrami danych, coraz więcej firm z branży sztucznej inteligencji rozważa przeniesienie operacji poza naszą planetę. Startup Starcloud, przy wsparciu producenta układów AI Nvidia, zrealizował pierwszy w historii trening modelu AI w przestrzeni kosmicznej.
Pierwszy model AI na orbicie
W listopadzie 2025 roku Starcloud umieścił zaawansowany procesor Nvidia GPU na orbicie, korzystając z rakiety SpaceX. Na pokładzie uruchomiono otwarty model językowy Google Gemma, a także przeprowadzono trening małego modelu LLM na podstawie dzieł Szekspira. To pierwsze tego typu przedsięwzięcie, które pokazuje, iż zaawansowane operacje AI są możliwe poza Ziemią.
„Wszystko, co można zrobić w naziemnym centrum danych, spodziewam się, iż będzie możliwe również w kosmosie. Powodem, dla którego to robimy, są ograniczenia energetyczne na Ziemi.”
– Philip Johnston, CEO Starcloud, dla CNBC
Kosmiczne centra danych – odpowiedź na wyzwania energetyczne
Tradycyjne centra danych zużywają ogromne ilości energii, generują zanieczyszczenia i wymagają dużych powierzchni oraz chłodzenia wodą i powietrzem. Przeniesienie ich na orbitę pozwala wykorzystać nieograniczone źródło energii słonecznej oraz pasywne chłodzenie radiacyjne, co może znacznie obniżyć koszty operacyjne i środowiskowe.
Zgodnie z białą księgą Starcloud, firma planuje budowę orbitalnego centrum danych o mocy pięciu gigawatów, chłodzonego przez panele o powierzchni ponad sześciu mil kwadratowych i zasilanego wyłącznie energią słoneczną. Takie rozwiązanie pozwala na niemal nieograniczoną skalowalność bez typowych ograniczeń infrastrukturalnych czy środowiskowych.
„Orbitalne centra danych mogą korzystać z niższych kosztów chłodzenia dzięki pasywnemu chłodzeniu radiacyjnemu w kosmosie, osiągając niskie temperatury chłodziwa. Co najważniejsze, można je skalować niemal bez ograniczeń fizycznych lub administracyjnych, wykorzystując modułowość.”
– fragment białej księgi Starcloud
Wyzwania i konkurencja w kosmicznym wyścigu
Mimo innowacyjności, projekt napotyka liczne przeszkody: ekstremalne promieniowanie, konieczność utrzymania pozycji na orbicie, ryzyko kolizji z kosmicznymi śmieciami oraz niejasności prawne dotyczące regulacji danych w przestrzeni kosmicznej. W wyścigu o dominację w kosmicznych centrach danych uczestniczą także giganci branży – Google ogłosił projekt „Project Suncatcher”, a CEO OpenAI Sam Altman rozważa inwestycje w prywatne firmy kosmiczne.
Perspektywy rozwoju
Według Starcloud, przesuwanie centrów danych na orbitę może być rozwiązaniem na rosnące zapotrzebowanie na moc obliczeniową przy jednoczesnym ograniczeniu wpływu na środowisko. Wraz z postępem technologicznym i rosnącą konkurencją, temat kosmicznych centrów danych może stać się jednym z kluczowych trendów w branży AI i energetyce.
Źródło: Futurism
