Nowy święty amerykańskiej prawicy. Czy kult Kirka przesłoni prawdę?

Charlie Kirk był jednym z najważniejszych aktywistów ruchu MAGA wśród młodego pokolenia Amerykanów. Źródło – Wikimedia Commons/Flickr. Licencja – Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International. Autor – Gage Skidmore

Konserwatywny aktywista, założyciel Turning Point USA, Charlie Kirk zginął 10 września 2025 r. podczas wystąpienia na Uniwersytecie Utah Valley. Jego śmierć natychmiast stała się politycznym symbolem: Donald Trump ogłosił pośmiertne odznaczenie Kirka Medalem Wolności, flagi na budynkach opuszczono, a prawicowe media zaczęły mówić o nim jak o męczenniku. Ale czy naprawdę był bohaterem, czy raczej twarzą cynicznej wojny kulturowej i przykładem moralnej hipokryzji konserwatywnej narracji?

W kilka godzin po tragedii pojawiły się wezwania do żałoby narodowej. Problem w tym, iż obraz, jaki malują te hołdy, ma kilka wspólnego z rzeczywistością, a jeszcze mniej z tym, co sam Kirk głosił przez całe swoje życie. Był jednym z najważniejszych przedstawicieli młodej prawicy w USA. Jako współzałożyciel i lider Turning Point USA zbudował ruch, który miał dawać konserwatywnej młodzieży poczucie misji i siły. Jednak jego działalność nie polegała na budowaniu mostów, ale na podsycaniu konfliktów. Kirk stworzył „Professor Watchlist” – listę wykładowców oskarżanych o lewicowe poglądy. Trafienie na nią było równoznaczne z publicznym napiętnowaniem, a czasem z realnymi szykanami. Jego narracja sprowadzała się do prostych podziałów: my – patrioci i obrońcy wolności, oni – lewacy, zdrajcy, wrogowie narodu. To on wielokrotnie nazywał „marksizmem kulturowym” wszystkie próby poszerzenia praw mniejszości. Krytykował ustawę o prawach obywatelskich, uderzał w społeczność LGBT+, imigrantów, czarnoskórych Amerykanów. Był człowiekiem retorycznej wojny, a nie dialogu. Nieprzypadkowo największe wpływy zdobywał wśród młodzieży. Turning Point USA organizowała widowiskowe konferencje i eventy, często przypominające bardziej koncerty rockowe niż debaty polityczne. Kirk był celebrytą prawicy, błyskotliwym mówcą, mistrzem memów i prostych haseł. W mediach społecznościowych jego krótkie wypowiedzi zyskiwały milionowe odsłony. Twitter, TikTok i YouTube stały się jego prawdziwym zapleczem, gdzie zbudował wizerunek człowieka, który „mówi prawdę bez ogródek”. Tyle iż jego prawda była jednostronna, zabarwiona ideologicznie i nierzadko cynicznie wykorzystywana.

Twarz republikańskiej hipokryzji

Kirk konsekwentnie bronił prawa do broni, a tragedie, które wstrząsają USA, masowe strzelaniny w szkołach, traktował jak nieunikniony koszt wolności. Powtarzał, iż emocje nie mogą decydować o polityce, a druga poprawka warta jest „tych paru śmierci od broni rocznie”. Dzieci ginące w klasach czy na szkolnych korytarzach nie były dla niego powodem do refleksji nad granicami wolności, ale raczej pretekstem do powtarzania mantry o prawie do samoobrony i kulturze odpowiedzialności. To jeden z najbardziej jaskrawych przykładów cynizmu, który w chwili jego śmierci uderza ze zdwojoną mocą. Bo oto, gdy ginie polityk prawicy, media konserwatywne i liderzy opinii podnoszą larum. Kirk staje się męczennikiem, a jego zabójstwo symbolem „wojny z wolnością słowa”. Tymczasem gdy ofiarami są uczniowie z Teksasu, Florydy czy Kolorado, reakcja tych samych środowisk republikańskich sprowadza się do milczenia, usprawiedliwień lub twierdzeń, iż to nie czas na rozmowę o reformach. Kiedy giną dzieci, słyszymy, iż „broń nie zabija, zabijają ludzie”, iż „emocje nie powinny kierować polityką”. Kiedy ginie Charlie Kirk, emocje stają się paliwem, a żałoba narodowa kwestią politycznej konieczności. Ta sprzeczność obnaża całą słabość konserwatywnej narracji w USA. Kirk był człowiekiem, który świadomie polaryzował i dzielił. Nie miał skrupułów w atakowaniu przeciwników, w podsycaniu nienawiści, w tworzeniu atmosfery strachu na uniwersytetach. Nie wahał się bagatelizować cierpienia ofiar przemocy z bronią w ręku. Jednak po śmierci przedstawiany jest jako bohater moralny, obrońca wolności i wartości. Hołdy oddawane mu w chwili śmierci to w istocie rodzaj politycznego spektaklu, który ma przykryć jego rzeczywisty dorobek – dorobek budowania murów zamiast mostów.

Zagraniczne echa i plaga niepamięci

Warto też zwrócić uwagę na reakcje międzynarodowe. Europejskie media, choć informowały o zabójstwie, często przypominały kontrowersyjne wypowiedzi Kirka i wskazywały, iż był on symbolem radykalizacji amerykańskiej prawicy. W Polsce pojawiły się głosy zachwytu, ale też krytyki. Liberalne media podkreślały, iż w kraju, gdzie co kilka tygodni dochodzi do masowych strzelanin, nie można mówić o „męczenniku wolności”, jeżeli ktoś sam przez lata bagatelizował ofiary tego systemu. Śmierć Kirka jest tragedią. Każde zabójstwo polityczne powinno budzić sprzeciw. Ale nie wolno pozwolić, by zginęła także prawda. jeżeli ktoś przez lata głosił, iż kilka czy kilkanaście martwych dzieci rocznie to akceptowalna cena wolności, nie można go kreować na strażnika życia. jeżeli ktoś cynicznie używał wolności słowa do piętnowania całych grup społecznych, trudno go nagle uczynić symbolem walki o prawa obywatelskie. Dlatego dziś, gdy trwa fala pompatycznych ceremonii, warto zadać pytanie: dlaczego śmierć jednego kontrowersyjnego polityka wzbudza w konserwatywnych mediach i polityce tak ogromną mobilizację emocji, a śmierć dziesiątek dzieci w szkołach pozostaje niemalże codziennym tłem amerykańskiej debaty? Odpowiedź jest prosta i gorzka – te dzieci nie pasują do narracji. Nie mogą stać się sztandarem politycznej walki. Są tylko przypomnieniem, iż wolność, o której mówiła prawica, często kończy się w progu szkolnej sali, w huku wystrzałów, w ciszy po kolejnej tragedii.

Śmierć Charliego Kirka to okazja, by mówić głośno o hipokryzji, która od lat toczy amerykańską prawicę. Bo wolność, jeżeli ma być wartością autentyczną, musi oznaczać ochronę życia także tych, których nie zna kamera. I musi mieć tę samą moc, niezależnie od tego, czy ginie medialna twarz konserwatywnej sceny, czy anonimowe dziecko w szkolnej klasie.

Oliwia MAZIOPA