Nowy podatek za dom? choćby 10 tysięcy złotych rocznie! Rząd zabiera głos

Widmo podatku katastralnego powróciło do publicznej debaty. Wszystko za sprawą najnowszych rekomendacji Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW) oraz OECD, które uważają, iż w Polsce właściciele nieruchomości płacą zbyt niskie daniny. Czy czeka nas więc nowy obowiązek podatkowy, który znacząco obciąży domowy budżet milionów obywateli?

MFW i OECD: Czas na reformę opodatkowania nieruchomości

W opublikowanych stanowiskach MFW i OECD wybrzmiewa jasny postulat: Polska powinna rozważyć wprowadzenie podatku katastralnego, czyli takiego, który naliczany byłby nie od powierzchni, ale od wartości rynkowej nieruchomości.

Zdaniem tych organizacji, obecne obciążenia fiskalne związane z posiadaniem domu czy mieszkania są nieadekwatne do wartości majątku, jaki Polacy posiadają. Jak wynika z analiz, w wielu krajach członkowskich OECD obowiązują znacznie wyższe stawki podatku od nieruchomości – właśnie w formie podatku katastralnego.

Ile moglibyśmy zapłacić? Symulacje wzbudzają niepokój

Choć na tym etapie brak jest oficjalnego projektu ustawy czy konkretnych progów, to już same szacunki i możliwe scenariusze wywołują w społeczeństwie poważne obawy. Przykładowo:

• Dom o wartości 500 000 zł – potencjalny podatek roczny: 5 000 zł
• Dom o wartości 1 000 000 zł – potencjalny podatek roczny: 10 000 zł

To oznacza, iż nowy system mógłby drastycznie zwiększyć obciążenia właścicieli nieruchomości, szczególnie tych, którzy nabyli je wiele lat temu, a dziś ich wartość znacznie wzrosła – np. z powodu lokalizacji czy sytuacji rynkowej.

Ministerstwo Finansów zabiera głos: na razie to nie projekt rządowy

W obliczu narastających spekulacji, głos zabrało Ministerstwo Finansów, które zdementowało informacje o trwających pracach nad wprowadzeniem podatku katastralnego. Jak podkreślono, aktualnie nie są prowadzone żadne formalne działania legislacyjne w tym zakresie.

Jednocześnie resort nie odniósł się jednoznacznie do rekomendacji MFW i OECD, co może sugerować, iż temat będzie analizowany w dalszej perspektywie – choćby w kontekście konieczności uszczelniania finansów publicznych czy dyskusji o sprawiedliwości podatkowej.

Dlaczego temat wraca? Kontekst ekonomiczny i fiskalny

Podatek katastralny to temat powracający w polskiej debacie od lat. Główne powody to:

• Niska efektywność obecnego systemu podatku od nieruchomości, który jest uzależniony od metrażu, a nie od wartości rynkowej.
• Presja na zwiększenie dochodów budżetowych, szczególnie w obliczu rosnącego zadłużenia i potrzeby finansowania programów socjalnych.
• Równość podatkowa – w tej chwili osoby posiadające nieruchomości o bardzo różnej wartości często płacą zbliżone stawki, co bywa oceniane jako niesprawiedliwe.

Jak wskazują eksperci, wprowadzenie podatku katastralnego może mieć sens w dłuższej perspektywie, ale tylko przy odpowiednio zaprojektowanych progach, ulgach i mechanizmach chroniących najuboższych.

Eksperci: Potrzeba ostrożności i szerokiej debaty społecznej

Ekonomiści i analitycy przestrzegają jednak, iż pochopne wdrożenie takiej reformy może doprowadzić do silnych napięć społecznych, zwłaszcza wśród osób starszych, które posiadają nieruchomości o dużej wartości, ale mają niskie dochody.

W debacie podnoszone są również propozycje, aby ewentualny podatek katastralny dotyczył tylko:

• drugiego i kolejnego mieszkania
• nieruchomości inwestycyjnych
• posiadaczy luksusowych domów

Taki wariant mógłby złagodzić społeczne skutki i lepiej wpisać się w zasadę sprawiedliwości podatkowej.

Podatek katastralny – co dalej?

Na dziś nie ma żadnych wiążących decyzji dotyczących wprowadzenia podatku katastralnego w Polsce. Jednak sam fakt, iż temat wraca na agendę w rekomendacjach międzynarodowych instytucji, a resort finansów nie wyklucza analizy takich rozwiązań, sprawia, iż warto śledzić rozwój sytuacji.

Wprowadzenie takiej daniny wymagałoby:

• szerokiej debaty publicznej
• analizy skutków ekonomicznych i społecznych
• zmian legislacyjnych i systemowych

Na ten moment Ministerstwo Finansów zapewnia, iż żadnych formalnych prac nad podatkiem katastralnym nie prowadzi.