Nowy obowiązek dla milionów Polaków! Kto nie spełni wymagań, zapłaci fortunę

Gminy w całym kraju rozpoczęły szeroko zakrojoną akcję kontroli gospodarstw domowych, które nie są przyłączone do sieci kanalizacyjnej. Skala działań jest bezprecedensowa – tylko w Krakowie przeprowadzono już ponad pół tysiąca kontroli, z czego niemal co czwarte gospodarstwo miało nieprawidłowości. Właściciele posesji bez podpisanej umowy na odbiór nieczystości muszą liczyć się z grzywnami, które mogą sięgnąć choćby 5000 zł.

Fot. Warszawa w Pigułce

Ogólnopolska akcja sprawdzania szamb. Urzędnicy mają jasno określone zadania

Po nowelizacji przepisów ustawy Prawo wodne z 2022 roku, każda gmina została zobowiązana do sprawdzania gospodarstw z bezodpływowymi zbiornikami przynajmniej raz na dwa lata. Szacuje się, iż kontrola dotyczy około 2 milionów gospodarstw domowych. W Krakowie urzędnicy stali się liderami – tylko od początku roku ujawnili 151 nieprawidłowości, wystawiając 61 mandatów na łączną kwotę ponad 14 tys. złotych.

Masowe nieprawidłowości w całym kraju

Nowy Targ sprawdził ponad 1500 domów, Łomianki – ponad 400, a inne gminy również prowadzą regularne kontrole. Skalę problemu potwierdzają statystyki Najwyższej Izby Kontroli: choćby 80% ścieków z szamb w Polsce może trafiać bezpośrednio do środowiska, bez jakiegokolwiek oczyszczania.

Jakie dokumenty trzeba mieć przy kontroli?

Podczas wizyty kontrolera należy okazać:

• Umowę z legalnie działającą firmą asenizacyjną,

• Faktury i rachunki za wywóz ścieków z ostatnich 24 miesięcy,

• Dowody częstotliwości opróżniania (np. co 2-3 miesiące przy 4-osobowym gospodarstwie),

• Deklarację złożoną w gminie o sposobie pozbywania się nieczystości,

• Dokumentację techniczną zbiornika.

Brak któregoś z dokumentów może skutkować nałożeniem mandatu.

Kary za uchybienia mogą być bardzo dotkliwe

• Brak umowy z firmą asenizacyjną = 500 zł mandatu,

• Odmowa współpracy z urzędnikiem = nawet 5000 zł kary,

• W skrajnych przypadkach – nakaz modernizacji instalacji lub grzywna sądowa do 50 000 zł.

Kontrole mogą odbywać się bez zapowiedzi, choćby nocą

Urzędnicy mają prawo wejść na posesję o każdej porze. Odmowa kontroli lub próba ukrycia dokumentów może skutkować wezwaniem policji i postępowaniem administracyjnym.

Dlaczego teraz?

Nowelizacja przepisów nakłada na gminy konkretne obowiązki – jeżeli ich nie spełnią, same mogą zostać ukarane. Dlatego wiele samorządów traktuje kontrole priorytetowo.

Nowe technologie wspierają urzędników

Gminy wdrażają cyfrowe narzędzia do monitorowania przepływu nieczystości. Przykładowo, Łask zainstalował system pełnej kontroli cyfrowej w oczyszczalni, który rejestruje ilość i źródło ścieków. Dzięki temu można łatwo ustalić, które gospodarstwa unikają legalnych wywozów.

Co powinieneś zrobić, jeżeli masz szambo?

• Podpisz umowę z firmą asenizacyjną natychmiast.

• Zbierz wszystkie faktury i poproś o duplikaty, jeżeli czegoś brakuje.

• Zadbaj o regularność wywozów – najlepiej co 2-3 miesiące.

• Przygotuj segregator z dokumentami – kontrolerzy mogą pojawić się bez zapowiedzi.

• Nie ignoruj problemu – brak dokumentów oznacza kary, a ich wysokość może być zaskakująco wysoka.

Możesz zainwestować w nowoczesną oczyszczalnię

Coraz więcej osób decyduje się na montaż przydomowej oczyszczalni ścieków. Choć początkowo kosztowne, w dłuższej perspektywie to rozwiązanie tańsze i przyjaźniejsze dla środowiska. Dodatkowo wiele gmin oferuje dotacje – choćby do 50% kosztów inwestycji.