1 godzina temu
Na finiszu prac legislacyjnych pojawiły się dwa konkurencyjne projekty dotyczące pomocy dla obywateli Ukrainy. Jeden już czeka na podpis prezydenta, drugi wciąż przechodzi etap konsultacji. Od ich losów zależy, jakie obowiązki i ograniczenia zostaną wprowadzone dla cudzoziemców w Polsce.
Fot. Warszawa w Pigułce
Nowe przepisy o pomocy Ukraińcom. Rządowy projekt czeka na podpis, prezydencki w konsultacjach
Po zawetowaniu przez prezydenta Karola Nawrockiego nowelizacji ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy na stole leżą dwa nowe projekty. Rządowy dokument przeszedł już przez parlament i czeka na podpis głowy państwa, natomiast propozycja prezydencka jest wciąż w konsultacjach społecznych. Oba rozwiązania mają przedłużyć legalność pobytu uchodźców wojennych, ale różnią się szczegółami i zakresem obowiązków, jakie zostaną nałożone na cudzoziemców.
Rządowy projekt, który Sejm i Senat przyjęły bez poprawek, zakłada przedłużenie ochrony tymczasowej Ukraińców do 4 marca 2026 r. Jednocześnie świadczenia takie jak 800 plus czy program „Dobry start” zostaną powiązane z aktywnością zawodową rodziców i edukacją dzieci w Polsce. To oznacza, iż cudzoziemcy, którzy nie pracują i nie osiągają co najmniej połowy minimalnego wynagrodzenia, nie otrzymają wsparcia. Co miesiąc ich sytuację będzie kontrolował ZUS, a dane o pobycie będą weryfikowane w rejestrach Straży Granicznej.
Propozycja prezydenta idzie krok dalej i wprowadza zapisy, których nie ma w rządowej ustawie. Zakłada podwyższenie kar za nielegalne przekraczanie granicy – do pięciu lat więzienia – oraz ostrzejsze sankcje wobec organizatorów przemytu ludzi. Projekt przewiduje także wprowadzenie kar za propagowanie ideologii OUN-UPA, stawiając ją w jednym szeregu z nazizmem czy komunizmem. Kolejna zmiana dotyczy obywatelstwa – Ukraińcy mogliby je uzyskać dopiero po dziesięciu latach pobytu w Polsce, a nie po trzech, jak obecnie.
Oba dokumenty przewidują dodatkowe obowiązki ewidencyjne, takie jak konieczność posiadania numeru PESEL przez osoby ubiegające się o świadczenia oraz ścisłą kontrolę nad zakwaterowaniem w ośrodkach zbiorowych. Zgodnie z projektami nowe przepisy wprowadzają też ograniczenia w dostępie do świadczeń zdrowotnych – pomoc medyczna dla dorosłych obywateli Ukrainy zostanie ograniczona tylko do niektórych usług, jeżeli nie będą ubezpieczeni.
Los ustaw rozstrzygnie się w najbliższych tygodniach. Rządowy projekt wymaga jedynie podpisu prezydenta, natomiast jego własna propozycja wciąż budzi emocje i będzie konsultowana do 25 września. Dla setek tysięcy Ukraińców przebywających w Polsce to najważniejsze rozstrzygnięcia, które zdecydują o ich statusie prawnym, dostępie do świadczeń i perspektywach na kolejne lata.
