Nowa formuła programu Czyste Powietrze – wsparcie dla najbardziej potrzebujących
Od marca 2025 roku program Czyste Powietrze działa według nowych zasad, skupiając się na osobach szczególnie narażonych na ubóstwo energetyczne. Termomodernizacja domów oraz wymiana nieefektywnych kotłów typu kopciuchy mają przynieść realną poprawę jakości życia mieszkańców Polski.
Czyste Powietrze to jeden z największych programów społeczno-klimatycznych w Europie. Realizowany jest przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) wraz z wojewódzkimi funduszami ochrony środowiska i gospodarki wodnej, pod nadzorem Ministerstwa Klimatu i Środowiska.
Reforma i nowe filary wsparcia
Program przeszedł w dojrzałą fazę, oferując kompleksowy system wsparcia dla beneficjentów. Nowe rozwiązania mają zwiększać bezpieczeństwo, kontrolę nad środkami publicznymi oraz trwałość efektów inwestycji.
Wprowadziliśmy rozwiązania, które wzmacniają bezpieczeństwo beneficjentów, dają lepszą kontrolę nad środkami publicznymi i gwarantują trwałość osiągniętych efektów
– Robert Gajda, zastępca prezesa zarządu NFOŚiGW
Do najważniejszych zmian należą:
- Obowiązkowy audyt energetyczny (od 31 marca 2025 r.)
- Wsparcie operatorów – gmin i wojewódzkich funduszy ochrony środowiska
- Zabezpieczony budżet programu z trzech głównych źródeł:
- 13 mld zł z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO)
- 7,9 mld zł z programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko (FEnIKS)
- 10 mld zł z Funduszu Modernizacyjnego
Operatorzy i audyty – nowe standardy obsługi
Operatorzy, czyli gminy i wojewódzkie fundusze, stali się pierwszym punktem kontaktu dla beneficjentów. Zapewniają kompleksowe wsparcie – od analizy potrzeb, przez pomoc w formalnościach, aż po wizytację inwestycji. W całej Polsce działa ponad 1300 operatorów, a 90% gmin prowadzi punkty konsultacyjne. Operatorzy złożyli już ponad 18 tys. wniosków, co stanowi ponad 40% nowych zgłoszeń.
Obowiązkowy audyt energetyczny jest narzędziem planowania, które wskazuje najbardziej efektywne działania i pozwala na świadome decyzje inwestycyjne. Nowe zasady wymagają osiągnięcia określonego standardu energetycznego budynku, potwierdzonego świadectwem energetycznym po zakończeniu prac.
Modernizacja domów to inwestycja w zdrowie, komfort i przyszłość. Zreformowany program Czyste Powietrze wspiera Polaków w podejmowaniu mądrych decyzji, które przynoszą trwałe efekty. Nowoczesne urządzenia grzewcze, lepsza izolacja, wymiana nieszczelnych okien – to wszystko przekłada się na ograniczenie zużycia energii, domowe rachunki pod kontrolą i lepszą jakość powietrza
– Robert Gajda
Zmiany w dofinansowaniach: fotowoltaika i gaz poza programem
W nowej odsłonie programu wprowadzono limity jednostkowych dotacji, aby racjonalizować wydatki i chronić beneficjentów przed błędami oraz nieuczciwymi praktykami wykonawców. Kluczową zmianą jest wyłączenie z kosztów kwalifikowanych instalacji fotowoltaicznych oraz zakupu i montażu kotłów gazowych. Wnioski dotyczące kotłów gazowych zamontowanych w ubiegłym roku są rozpatrywane w osobnym, uzupełniającym naborze według starych zasad.
Skala działań i efekty finansowania
W 2025 roku, w ramach nowej odsłony programu, przyjęto już 41,9 tys. wniosków na łączną kwotę 2,6 mld zł. Podpisano 21,4 tys. umów i wypłacono beneficjentom 57,7 mln zł, głównie w formie zaliczek. Większość inwestycji jest w trakcie realizacji.
Od startu programu we wrześniu 2018 r. podpisano 939,5 tys. umów o dofinansowanie, a wypłaty przekroczyły 18,5 mld zł. Beneficjenci zrealizowali ponad 551 tys. inwestycji, w tym wymienili 450 tys. kopciuchów.
Źródło: Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
