Artykuł jest aktualizowany
Państwowa Komisja Wyborcza podjęła w 2024 r. dwie uchwały dotyczące finansowania PiS. Pierwsza uchwała z sierpnia dotyczyła odrzucenia sprawozdania komitetu tej partii za wybory z 2023 r. Druga uchwała z listopada polegała na odrzuceniu rocznego sprawozdania finansowego PiS za cały 2023 r.
Ugrupowanie Jarosława Kaczyńskiego zaskarżyło obie te uchwały do Sądu Najwyższego. Izba Kontroli Nadzwyczajnej zajęła się pierwszą uchwałą 11 grudnia ub.r. i uznała skargę za zasadną. Najnowsza decyzja SN dotyczy drugiej uchwały.
Sprawa ma większe znaczenie, ponieważ druga z uchwał PKW z automatu skasowała całość subwencji budżetowej dla PiS już do końca kadencji. Chodzi o kwotę ok. 75 mln zł.
Rzecznik Sądu Najwyższego na konferencji prasowej tłumaczył, z czego wynika najnowsza decyzja. Jak mówił, całe postępowanie przed PKW dotyczące finansowania partii politycznej było przeprowadzone w sytuacji „pewnego nieporozumienia”.
— PKW nie uświadamiała sobie, iż czym innym jest kontrola sprawozdania komitetu wyborczego partii politycznej, a czym innym jest kontrola sprawozdania finansowego partii politycznego — mówił Aleksander Stępkowski, dodając, iż są to dwa różne podmioty.
PKW wykonała wcześniejsze postanowienie SN. Decyzja budzi zastrzeżenia
Przypomnijmy, iż PKW 30 grudnia 2024 r. uznała postanowienie Sądu Najwyższego w sprawie pierwszej z uchwał i ostatecznie przyjęła sprawozdanie finansowe komitetu PiS z wyborów parlamentarnych 2023 r. Wcześniej komisja zgłaszała jednak swoje zastrzeżenia w tej sprawie, co wyraziła w uchwale z 16 grudnia 2024 r.
Chodzi o to, iż decyzje w SN zapadają w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych. Powstała ona w czasie rządów PiS, na mocy ustawy z 2017 r. Tworzą ją osoby powołane po 2017 r. na urząd sędziego na wniosek zreformowanej Krajowej Rady Sądownictwa (tzw. neosędziowie).
Status Izby Kontroli Nadzwyczajnej jest podważany przez międzynarodowe trybunały. O wadliwej procedurze powołania członków izby oraz wynikającym z tego braku niezależności wspomina orzeczenie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z listopada 2023 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w grudniu 2023 r. również uznał, iż izba nie jest sądem w rozumieniu prawa unijnego.
Pat trwa. Wymiana między PKW a ministrem finansów
W praktyce to minister finansów decyduje o wypłacie pieniędzy dla partii. Jest nim Andrzej Domański z Platformy Obywatelskiej. Nie uznaje on decyzji Izby Kontroli Nadzwyczajnej. Wcześniejsze wątpliwości PKW pod adresem izby SN posłużyły mu za podstawę do wystosowania pisma, w którym oczekuje dodatkowego wyjaśnienia stanowiska komisji.
Członkowie PKW zdecydowali w czwartek 16 grudnia, iż przygotują odpowiedź dla ministra finansów. Jej projekt ma być opracowany do 23 stycznia.