NIK zaznaczyła w czwartkowym komunikacie, iż mimo to osiągnięto zamierzone efekty inwestycyjne na odcinkach dróg o łącznej długości ok. 59 km. Dodała, iż charakter tych nieprawidłowości może jednak skutkować brakiem gwarancji trwałości i odpowiedniej jakości parametrów użytkowych zrealizowanych inwestycji drogowych.
Chodzi o inwestycje drogowe w ramach Rządowego Funduszu Polski Ład.
Inwestycje za ponad 107 mln zł z nieprawidłowościami
Jak podała NIK, łączna kwota środków wydatkowanych z naruszeniem prawa wyniosła 15 mln 741,6 tys. zł oraz 2 mln 121,3 tys. zł z tytułu nienaliczonych kar umownych, co stanowi 16,6 proc. łącznej wartości kontrolowanych inwestycji, których wartość sięgnęła 107 mln 634 tys. zł.
“Skontrolowana administracja samorządowa zrealizowała inwestycje drogowe o łącznej długości ok. 59 km. NIK stwierdziła, iż inwestycje te nie były przeprowadzone w pełni rzetelnie i gospodarnie, a także zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa i postanowieniami umów” – podano komunikacie do wyników kontroli.
Niekompletna dokumentacja, brak skutecznego nadzoru
Dodano, iż w sześciu jednostkach dokumentacja projektowa była niekompletna, a organy nadzoru budowlanego zostały błędnie poinformowane o faktycznym zakresie przewidzianych robót. Natomiast w trzech z siedmiu skontrolowanych jednostek wystąpiły naruszenia przepisów prawa zamówień publicznych, polegające m.in. na: nieprawidłowym oszacowaniu wartości zamówienia.
Ponadto, w kontrolowanych jednostkach nie zapewniono skutecznego nadzoru budowalnego nad wykonawcami na każdym etapie prac tj. w zakresie przygotowania, realizacji i odbioru robót budowlanych.
“Wystąpiły również przypadki obioru i zapłaty za roboty faktycznie niezrealizowane lub będące w trakcie realizacji” – dodano.
Kontrola jakości
Jak przekazała NIK, w sześciu jednostkach nierzetelnie sprawowano nadzór nad realizacją robót w zakresie kontroli jakości. Część nieprawidłowości w nadzorze budowalnym dotyczyła nieprawidłowej kontroli prowadzenia dzienników budowy i wiarygodności wpisów w nich zawartych.
W efekcie kontroli NIK skierowała dwa zawiadomienia do Prokuratury Okręgowej w Opolu i Prokuratury Regionalnej w Białymstoku (które następnie przekazano do Prokuratury Rejonowej w Hajnówce, gdzie wszczęto śledztwo). Pierwsze dotyczyło stron procesu inwestycyjnego – zamawiającego, wykonawcy i nadzoru zewnętrznego – i chodziło o fałszowanie dokumentów i posługiwanie się nimi, doprowadzenie do niekorzystnego rozporządzenia mieniem i niedopełnienia obowiązków służbowych. Z kolei drugie zawiadomienie dotyczyło podejrzenia popełnienia przestępstwa przez wójta Gminy Białowieża, który nie dopełnił swoich obowiązków i tym samym działał na szkodę interesu publicznego.
NIK przypomniała, iż dofinansowanie przyznane w ramach dziewięciu dotychczas rozstrzygniętych edycji Rządowego Funduszu Polski Ład: Projekt Inwestycji Strategicznych, objęło 99 proc. samorządów w Polsce, a jego łączna wartość to prawie 100 mld zł, w tym na infrastrukturę drogową – 46 mld zł.
Rządowy Fundusz Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych ma na celu zwiększenie skali inwestycji publicznych przez bezzwrotne dofinansowanie inwestycji realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego. Program realizowany jest poprzez promesy inwestycyjne udzielane przez BGK.