NIK: prawie miliard strat zamiast bloku węglowego w Ostrołęce. Zarząd działał nielegalnie i niegospodarnie

enerad.pl 3 dni temu

Co wykazała kontrola NIK?

Według NIK rozliczenie i zamknięcie projektu Ostrołęka C odbyło się z pominięciem kluczowych postanowień kontraktu na budowę bloku (ok. 1000 MW). Zarząd przyjął rozwiązania utrudniające, a miejscami uniemożliwiające prawidłową weryfikację zasadności i wysokości roszczeń. Izba zakwestionowała pokrycie roszczeń generalnego wykonawcy na łączną kwotę 958,1 mln zł netto i wskazała na szereg naruszeń, m.in. akceptowanie słabo udokumentowanych żądań, dokumentacji w językach obcych bez rzetelnej kontroli oraz odstąpienie od możliwości naliczenia kar umownych.

NIK podniosła także, iż zarząd spółki miał wprowadzić w błąd inwestorów – Eneę i Energę (po 50% udziałów) – przekazując niepełne i nieprawdziwe informacje o rozliczeniu i zakończeniu inwestycji (m.in. nie ujęto kosztów obsługi prawnej). W związku z ustaleniami NIK przygotowuje zawiadomienie do prokuratury.

Jak doszło do „utopionych kosztów”? Oś czasu decyzji

Projekt bloku węglowego podpisano w lipcu 2018 r., a prace ruszyły jesienią 2018 r. W lutym 2020 r. Enea i Energa zawiesiły finansowanie budowy, a w czerwcu 2020 r. spółka poleciła wstrzymanie robót. W marcu 2021 r. przystąpiono do rozbiórki już wykonanych elementów. Ostateczne rozliczenia zamknięto w czerwcu 2022 r., ustalając wynagrodzenie dla generalnego wykonawcy na 958,1 mln zł netto. Wcześniejsze kontrole NIK (2020–2021) już wtedy kończyły się negatywnymi ocenami i wskazaniem, iż w wyniku przedsięwzięcia bezpowrotnie utracono ponad 1,3 mld zł.

Co dalej z Ostrołęką? Zamiast węgla – blok gazowo-parowy

Po rezygnacji z węgla w Ostrołęce realizowany jest projekt bloku CCGT (gazowo-parowego). Energa (Grupa Orlen) informowała o postępach prac w 2024 r. i wejściu w 2025 r. z „wysokim zaawansowaniem”. Strona inwestycji podkreśla, iż Ostrołęka i Grudziądz to „dwie ważne” budowy dla bezpieczeństwa KSE. Harmonogramy i parametry komercyjnego rozruchu nie zostały w dzisiejszym komunikacie NIK doprecyzowane.

Kontekst rynkowy i znaczenie sprawy

Sprawa Ostrołęki C jest symbolem kosztownych decyzji inwestycyjnych w okresie zaostrzającej się polityki klimatycznej UE i rosnącego ryzyka aktywów osieroconych (stranded assets). NIK akcentuje, iż pominięcie mechanizmów kontraktowych i nadzorczych doprowadziło do istotnej szkody majątkowej spółki. Równolegle trwa transformacja źródeł wytwórczych – z węgla na gaz i OZE – co ma znaczenie dla cen energii, bezpieczeństwa systemu oraz ścieżki dekarbonizacji.

Zobacz również: