Niedochowanie terminu powoduje odmowę wznowienia postępowania

Stan faktyczny

NSA po rozpoznaniu skargi kasacyjnej od wyroku WSA w Olsztynie z 2.4.2019 r., II SA/Ol 88/19, Legalis, w sprawie ze skargi na postanowienie SKO w Olsztynie w przedmiocie wznowienia postępowania w sprawie środowiskowych uwarunkowań dla przedsięwzięcia oddalił tę skargę kasacyjną.

Wcześniej WSA także oddalił skargę.

Z rozstrzygnięciem tym nie zgodziła się Skarżąca i w skardze kasacyjnej zarzuciła m.in. nieprawidłową kontrolę przez WSA w Olsztynie legalności postanowienia SKO i oddalenie skargi, będące konsekwencją błędnego przyjęcia, iż obowiązkiem organu prowadzącego postępowanie w przedmiocie wniosku o wznowienie postępowania jest precyzyjne ustalenie daty powzięcia wiedzy o wydaniu decyzji przez podmiot, który nie uczestniczył w postępowaniu administracyjnym zakończonym wydaniem tej decyzji, a który domaga się wznowienia postępowania. Ciężar dowodu co do zachowania terminu, o którym w art. 148 § 2 KPA, spoczywa na podmiocie występującym z wnioskiem o wznowienie postępowania, zaś organ bada jedynie, czy przedstawione przez ten podmiot dokumenty potwierdzają zachowanie ww. terminu, przy czym naruszenie przez WSA w Olsztynie powyższych przepisów niewątpliwie miało istotny wpływ na wynik sprawy, bowiem doprowadziło do oddalenia skargi, która powinna zostać uwzględniona.

Stanowisko NSA

NSA wskazał, iż podanie o wznowienie postępowania administracyjnego wszczyna postępowanie wstępne, które powinno się zakończyć załatwieniem sprawy w sposób przewidziany w art. 149 KPA, a więc wydaniem postanowienia o wznowieniu postępowania lub o odmowie jego wznowienia. Na tym etapie organ bada m.in., czy wniosek o wznowienie postępowania jest oparty na ustawowych przesłankach wznowienia postępowania, oraz czy został wniesiony z zachowaniem terminów przewidzianych w art. 148 KPA.

Wobec powyższego należy stwierdzić, iż przed przystąpieniem do merytorycznego rozpatrywania wniosku o wznowienie organ musi ustalić, czy wniosek został złożony w terminie przewidzianym prawem. W przypadku gdy wniosek został złożony po upływie miesiąca od dnia, w którym strona dowiedziała się o decyzji, konieczne jest wydanie postanowienia o odmowie wznowienia postępowania. Organ administracji obowiązany jest bowiem z urzędu badać zachowanie terminu. Stwierdzenie przez organ w fazie wstępnej postępowania faktu uchybienia terminu do wniesienia podania o wznowienie postępowania uniemożliwia merytoryczne rozpoznanie sprawy. W konsekwencji musi skutkować odmową wznowienia postępowania z przyczyn formalnych.

Ciężar dowodu dochowania terminu, o którym mowa w art. 148 § 1 KPA, spoczywa na stronie, która domaga się wznowienia postępowania w sprawie. Strona musi więc udowodnić, kiedy dowiedziała się o okolicznościach stanowiących podstawę do wznowienia postępowania w sposób pozwalający organowi zweryfikować i ustalić, iż jej podanie o wznowienie wpłynęło przed upływem jednomiesięcznego terminu od dnia, w którym dowiedziała się o okolicznościach stanowiących podstawę do wznowienia. Oczywiście nie zwalnia to organu z obowiązku przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w tym zakresie, a następnie weryfikacji twierdzeń wnioskodawcy.

Takie stanowisko wyraził również w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku WSA. Sąd I instancji zasadnie bowiem stwierdził, iż na organie ciąży obowiązek dokonania weryfikacji twierdzeń strony i przedstawionych przez nią dowodów co do zachowania terminu do wniesienia podania o wznowienie postępowania. WSA stwierdził, iż art. 148 § 2 KPA wymaga precyzyjnego ustalenia daty powzięcia wiedzy o wydaniu decyzji, a nie hipotetycznej możliwości podjęcia takiej wiedzy przez podmiot żądający wznowienia postępowania. W tym też znaczeniu Sąd I instancji podkreślił wagę ustalenia daty, w której strona dowiedziała się o istnieniu decyzji. W tym przypadku, skoro strona oświadczyła, iż o decyzji dowiedziała się 13.7.2018 r., i jako dowód potwierdzający tę okoliczność przedstawiła e-mail z 12.7.2018 r., to zadaniem organu była weryfikacja tych twierdzeń. Odmowa wszczęcia postępowania wznowieniowego mogłaby mieć miejsce dopiero wówczas, gdyby na podstawie materiału zgromadzonego w sprawie, czy też innych dowodów, organ byłby w stanie zaprzeczyć prawdziwości twierdzeń wnioskodawczyni, iż nie został zachowany miesięczny termin do złożenia podania o wznowienie postępowania. W takim znaczeniu ustalenie daty dowiedzenia się o decyzji, o ile data ta wykracza poza termin miesięczny określony w art. 148 § 2 KPA, jest istotna dla rozstrzygnięcia sprawy. Nie zawsze więc chodzi o to, aby w sposób precyzyjny, ze wskazaniem daty dziennej, wykazać, kiedy strona dowiedziała się o decyzji, ale oto, żeby weryfikując twierdzenia strony, ustalić, iż termin miesiąca do złożenia podania o wznowienie został zachowany, lub też wykazać, iż tak się nie stało.

Sąd I instancji nie przerzucił ciężaru dowodowego na Organy administracji co do wykazania, iż podanie o wznowienie został wniesione w terminie, ale stwierdził, iż należy dokonać takiej weryfikacji, a same domniemania i hipotezy w tym zakresie nie są wystarczające.

Sąd I instancji ma rację, iż Organ I instancji oparł swoje ustalenia co do zachowania terminu do wniesienia podania o wznowienie postępowania jedynie o hipotezy i domniemania. Wbrew twierdzeniom skargi kasacyjnej Organ nie zebrał ani nie przeprowadził w tym zakresie żadnych dowodów. Na podstawie określonych okoliczności, takich jak interesowanie się członków rodziny wnioskodawczyni tą inwestycją, prowadzenie kampanii informacyjnej przez inwestora i organizacje ekologiczne, komentowanie tej inwestycji w mediach społecznościowych, Organ I instancji wysnuł wniosek o tym, iż skarżąca o decyzji wiedziała wcześniej niż wskazała w podaniu. WSA zasadnie więc stwierdził, iż okoliczności, na które powołuje się Organ, wskazują jedynie na potencjalną możliwość powzięcia wiedzy o decyzji w innym terminie niż wskazany w podaniu o wznowienie postępowania. Brak jest jednak wykazania, iż strona o decyzji mogła dowiedzieć się wcześniej niż twierdzi w podaniu o wznowieniu postępowania. To, iż osoby z rodziny wnioskodawczyni wiedziały o treści decyzji wcześniej, nie może automatycznie skutkować oceną, iż taka wiedzę posiadała także skarżąca. Świadczy to o tym, iż o decyzji wiedzieli ojciec i brat wnioskodawczyni. Brak jest jednak dowodów, iż w terminie wcześniejszym niż wskazany w podaniu wiedza ta została przez te osoby przekazana skarżącej. Wbrew twierdzeniom skargi kasacyjnej zgromadzone dowody nie wskazują na okoliczność, iż wnioskodawczyni o decyzji dowiedziała się w takiej dacie, która wskazuje na brak dochowania terminu do wniesienia podania o wznowienie postępowania.

Należy ponownie podkreślić, iż na wnoszącym podanie o wznowienie ciąży obowiązek wykazania, iż zachował termin do wniesienia tego podania, nie zaś wykazanie, iż o decyzji mógł dowiedzieć się wcześniej. To organ zobligowany jest do weryfikacji twierdzeń, i w oparciu o konkretne dowody zanegowania prawdziwości twierdzeń strony co do dochowania terminu do wniesienia podania o wznowienie. W rozpoznawanej sprawie brak jest materiału dowodowego, który byłby wystarczający do stwierdzenia, iż skarżąca o decyzji dowiedziała się w innej dacie niż przez nią wskazana, a w konsekwencji nie dochowała terminu do wniesienia podania o wznowienie postępowania.

Komentarz