Od 1 stycznia 2026 r. w Polsce zacznie obowiązywać centralna e-rejestracja, która ma zastąpić dotychczasowe, niezależne od siebie kolejki prowadzone w poszczególnych poradniach. Na początku obejmie trzy grupy świadczeń finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia: pierwszorazowe wizyty u kardiologa oraz dwa badania profilaktyczne – mammografię i cytologię. Zakres ten nie jest przypadkowy, ponieważ dokładnie te obszary były sprawdzane od sierpnia 2024 r. w pilotażu, mającym ocenić techniczną i organizacyjną skuteczność systemu.
Zmiana została zapisana w ustawie z 26 września 2025 r., którą prezydent podpisał na początku listopada. Jej harmonogram przewiduje, iż w drugiej połowie 2026 r. do e-rejestracji dołączą kolejne specjalizacje, w tym choroby naczyń, choroby zakaźne, endokrynologia oraz nefrologia. Proces ma być kontynuowany aż do końca 2029 r., gdy system obejmie całą ambulatoryjną opiekę specjalistyczną.
Najważniejsze w reformie jest odejście od modelu, w którym pacjent samodzielnie poszukuje najbliższego wolnego terminu, zwykle telefonicznie, i jest zależny od procedur danego podmiotu. W nowym rozwiązaniu powstaje centralny wykaz oczekujących, określany jako wirtualna poczekalnia. Pacjent, zgłaszając się do systemu, wskazuje preferowaną lokalizację, zakres świadczenia oraz akceptowalny horyzont czasowy, a mechanizm wyszukuje najbliższy pasujący termin.
E-rejestracja, mojeIKP i możliwość samodzielnego zarządzania terminami
Nowe zasady zakładają odejście od wyłączności kontaktu telefonicznego z rejestracją. W przypadku wizyt objętych systemem pacjent będzie korzystać z Internetowego Konta Pacjenta oraz aplikacji mojeIKP. Tam będzie można umówić wizytę, zmienić jej termin lub ją odwołać. System sam wyszuka świadczeniodawcę spełniającego kryteria i wskaże pierwszy dostępny termin.
Po dokonaniu zapisu pacjent otrzyma powiadomienie w systemie e-zdrowie, a następnie SMS-em na tydzień i dobę przed wizytą. Tradycyjne zapisy w placówkach będą przez cały czas dostępne, jednak wizyty kontrolne – tak jak w tej chwili – pozostają w gestii poszczególnych poradni. E-rejestracja dotyczy wyłącznie wizyt pierwszorazowych.
Przepisy przewidują również mechanizm dyscyplinujący. o ile placówka nie zintegruje się z centralną e-rejestracją, od czerwca NFZ może wstrzymać jej finansowanie. Według Ministerstwa Zdrowia ma to zapewnić powszechność systemu i zakończyć praktykę prowadzenia kolejek według różnych zasad w zależności od regionu i podmiotu.
Luka finansowa NFZ i napięcia w systemie ochrony zdrowia
Wdrożenie centralnej e-rejestracji następuje w szczególnym momencie. Jesienią 2025 r. Narodowy Fundusz Zdrowia sygnalizował niedobór środków na poziomie około 14 mld zł. Konsekwencją były informacje o redukcji lub odsuwaniu w czasie planowych świadczeń, szczególnie w części szpitali, które nie miały gwarancji pełnego sfinansowania zrealizowanych usług.
Prognozy Ministerstwa Zdrowia na 2026 r. wskazują, iż luka może wzrosnąć do 23 mld zł. Za ten wzrost odpowiadają przede wszystkim rosnące koszty pracy, energii i leków, a także zwiększenie liczby świadczeń realizowanych bez limitów. Przy tak napiętym budżecie NFZ może mieć trudności z rozbudową kontraktów, a w sytuacjach skrajnych – z terminowym regulowaniem należności wobec świadczeniodawców.
Sprawa przyciąga uwagę także na poziomie politycznym. Prezydent zapowiedział, iż rozważa zwołanie Rady Gabinetowej, wskazując na potrzebę debaty o zadłużeniu szpitali i ogólnym stanie systemu ochrony zdrowia. Zwrócił uwagę na konieczność wspólnych działań w obliczu narastających obciążeń i braku równowagi finansowej.
Fundusz Medyczny i działania rządu w odpowiedzi na kryzys
Rząd Donalda Tuska w drugiej połowie 2025 r. podjął działania mające złagodzić presję na budżet NFZ. Najważniejszym z nich jest przyjęta 19 listopada nowelizacja ustawy o Funduszu Medycznym. Dokument umożliwia przekazanie 3,6 mld zł na pokrycie świadczeń ponadlimitowych dotyczących dzieci i młodzieży.
Projekt zakłada również zwiększenie wpłat na Fundusz Medyczny w latach 2025–2029 oraz utworzenie kilku nowych subfunduszy, które mają finansować wybrane obszary leczenia. Mimo to eksperci wskazują, iż rozwiązania te łagodzą skutki, ale nie usuwają przyczyn niedoboru środków w systemie.
Przepustowość systemu a realne możliwości świadczeniodawców
Centralna e-rejestracja ma uporządkować listy oczekujących i lepiej wykorzystywać dostępne terminy, ale nie zwiększa liczby miejsc w poradniach ani liczby specjalistów. o ile NFZ nie będzie w stanie finansować większej liczby świadczeń, kolejki mogą formalnie wyglądać inaczej, ale w praktyce pozostaną długie. W skrajnych przypadkach Fundusz może odkładać część rozliczeń na kolejne lata, co będzie przekładać się na dalsze wydłużenie czasu oczekiwania.
Jednocześnie rząd liczy na zwiększone wpływy ze składki zdrowotnej. W 2026 r. minimalna składka dla przedsiębiorców wyniesie około 432 zł miesięcznie, czyli ponad jedną trzecią więcej niż w 2025 r. Według administracji publicznej wzrost ten ma pomóc stabilizować budżet, jednak przedsiębiorcy zwracają uwagę, iż kolejna podwyżka stanowi istotne obciążenie.
